Schandaalfilms: ze zijn van alle tijden en windstreken. Cinefielen met een zwak voor de experimentele cinema van Luis Bunuel zullen het, getuige de kortfilmhetze “Un Chien Andalou” uit 1929, graag beamen. En ook de verzamelaars van de Britse “video nasties” weten dat verboden films vaak zoeter smaken dan de publieke opinie wil laten geloven. Een “nasty” filmpje waar vorig jaar scha en schande werd van gesproken was “The Killer Inside Me”. Zozeer zelfs dat de film in Amerika bijna onzichtbaar werd uitgebracht, en ook buiten de grenzen van de Verenigde Staten van Obama liep het geenszins storm voor deze prent die een productiebudget had van zo’n 13 miljoen dollar en er wereldwijd slechts 3 opbracht.

Of regisseur Michael Winterbottom hiervan wakker lag, is lang niet zeker. De Britse veel- en snelfilmer maakt immers geen films om een kassucces te scoren, maar eerder om zijn eigen ding(en) te doen. Gestart als tv-regisseur maakte hij eerst naam met onafhankelijk gedraaide Britse projecten als “Butterfly Kiss” en “I Want You”, vooraleer ambitieuzere projecten aan te pakken, bijvoorbeeld de verfilming van Thomas Hardy’s “Jude”. Daarna pakte hij onder andere uit met de controversiële hardcore muziekfilm “9 songs” en heel wat geëngageerde films die het publiek een geweten probeerden te schoppen (“In This World”, “The Road To Guantanamo” en de documentaire “The Shock Doctrine”).

Deze “The Killer Inside” is de verfilming van Jim Thompsons pikzwarte roman uit 1952. Een roman die al eens verfilmd is in 1976, maar die obscure prent (met Stacey Keach in de titelrol) is waarschijnlijk niet te vergelijken met de welhaast oerduistere adaptatie van Winterbottom. Het etiket 'schandaalfilm' is trouwens niet geheel onterecht. Wie “The Killer Inside Me” op zijn filmmenu plaatst, moet immers tegen een ferme stoot kunnen. En dat is zowel Winterbottoms als Thompsons “verdienste”. Stanley Kubrick (die halfweg de jaren vijftig samen met Jim Thompson het scenario schreef voor “The Killing”) noemde het boek zelfs “het meest gruwelijke vanuit de eerste persoon geschreven verhaal over een geschifte geest dat ik ooit heb gelezen”. Een geschiftheid die ook in de film zit, daar Winterbottom trouw blijft aan het boek en op sommige vlakken voor een welhaast letterlijke verfilming zorgt.

In de jaren vijftig werd er trouwens ook al een poging ondernomen om het boek te verfilmen, met Marilyn Monroe, Marlon Brando en Elizabeth Taylor in de voornaamste rollen. Het project raakte nooit van de grond en werd na de dood van Monroe definitief opzijgeschoven door Twentieth Century Fox. In de jaren zeventig lukte het dus wel, en in de jaren tachtig staken de geruchten van een nieuwe versie de kop op, en werden Tom Cruise, Brooke Shields en Demi Moore getipt als hoofdrolspelers. Na het succes van “Pulp Fiction” kreeg Tarantino de kans om het project over te nemen, en diens voorkeur ging uit naar Uma Thurman, Brad Pitt en Juliette Lewis. En ook Andrew Dominik toonde interesse, maar hij liet het project schieten voor “The Assassination Of Jesse James By The Coward Robert Ford” vooraleer het uiteindelijk allemaal halt hield bij Winterbottom.

Protagonist en verteller Lou Ford (Casey Affleck) is een rotzak eerste klas. Al zou je het hem niet aangeven, daar hij het tot deputy schopte in een klein Texaans gehucht. Achter zijn onschuldig gezicht gaat echter een getormenteerde sociopaat schuil, die er niet voor terugdeinst om grof geweld te gebruiken om zijn doel te bereiken. Lou krijgt opdracht om prostituee Joyce Lakeland (Jessica Alba) uit het dorp te zetten omdat ze de goede en godvrezende naam schaadt. Hij begint echter een sadomasochistische relatie met haar die het slechtste in hem naar boven haalt. Wanneer hij ontdekt dat hij haar kan gebruiken om zich te wreken op een plaatselijke bouwmagnaat die hij verantwoordelijk acht voor de dood van zijn broer, besluit Lou om twee vliegen in een klap te slaan. En dat slaan mag je letterlijk nemen, getuige daarvan de instant beruchte scène (die wel door Mel Gibson geregisseerd lijkt) waarin Affleck lellebel Jessica Alba zonder schroom en schaamte aan 'extreme makeover'-mootjes mept. Was die scène nodig ?  Waarschijnlijk niet. Is ze te verantwoorden ?  Ja, al was het maar omdat de scène ook heel gedetailleerd in Thompsons roman staat.

Manna dus voor liefhebbers van policiers en detectiveverhalen waarin psychopathische zwartgalligheid primeert op gemakkelijkheidsoplossingen. Wel een beetje jammer dat Winterbottom hier en daar iets teveel steken laat vallen om van een echte klassieker te spreken: zijn aanpak oogt vaak wat te academisch en te berekend, en de personages die het pad van Affleck kruisen lijken vaak meer op schaakbordpionnen dan op levensecht uitgetekende karakters. Ook met de soundtrackkeuze – noirklassiekers als “Fever” afgewisseld met klassieke stukken van Mahler – knipoogt hij iets teveel naar de Kubricks en Scorseses van deze wereld. Waardoor het allemaal eerder bestudeerd-mechanisch aandoet dan passioneel bezield. Al kan dit woordje kritiek niet verhullen dat “The Killer Inside Me” een van de beste prenten (zoniet de beste) is uit Winterbottoms wisselvallig oeuvre.

De extra’s op deze Blu-rayuitgave zijn kariger dan karig: enkel de trailer dus.