Twee zilveren franchisejubileums in de bioscoopzalen dit jaar. Marvel voor de kleintjes en voor de iets groteren James Bond. Die in geriatrietempo doet wat Marvel vliegensvlug deed: het Marvel Cinematic Universe had dertien jaar nodig om vijfentwintig films af te leveren, Bond deed er negenvijftig jaar over. Al heeft de iconische MI-6 agent waarschijnlijk wel de langste adem: bijna zestig en al aan de zesde acteursincarnatie toe maar nog steeds viriel genoeg om het publiek massaal in het bioscooppluche te katapulteren. Wat zou het niet geven moest Bond ooit eens gaan squashen met Spider-Man? Is een vraag die je je kan stellen. Of niet.

De vijfentwintigste Bond is meteen de laatste met Daniel Craig. No Time To Die is het sluitstuk van een soort minicyclus binnen de Bond-franchise: bekijk Casino Royale, Quantum Of Solace, Skyfall, Spectre en deze film na elkaar en je krijgt een afgerond bingeverhaal. Iets wat Sean Connery, Roger Moore, Timothy Dalton en Pierce Brosnan niet voor elkaar kregen. George Lazenby eigenlijk wel, want zijn kaars was na een film al uit. Maar Craig kwam, zag en overwon met een kwintet gebalde actiefilms die zoveel mogelijk klassieke escapismekenmerken van de reeks behielden om ze te mengen met een meer stuurse, norse en harde aanpak. Allemaal om relevant te blijven in de eenentwintigste eeuw. Of hoe Bond door zijn langeademstamina eigenlijk ook een sign of the times-franchise is.

Bond 25 vertrok niet meteen onder een gunstig gesternte. Oorspronkelijk zou Danny Boyle de film regisseren gebaseerd op een script dat hij samen met zijn semivaste scenarist John Hodge had geschreven. Dat betekende dan wel dat producers Barbara Broccoli en Michael G. Wilson franchiseveteranen Neal Purvis en Robert Wade – die elke Bondfilm sinds The World Is Not Enough hadden geschreven – aan de kant moesten schuiven. Dat bleek aanvankelijk geen probleem, daar Boyle en Hodge groen licht kregen om in december 2018 met de opnames te starten. Maar in augustus van dat jaar hielden Boyle en Hodge het toch voor bekeken wegens de te verwachten ‘creatieve meningsverschillen’. Een maand later al werd Cary Fukunaga aangekondigd als nieuwe regisseur – meteen de eerste Amerikaanse cineast die een Bondfilm uit de officiële Eon-reeks voor zijn rekening mocht nemen. Hij was meteen ook de eerste regisseur wiens naam eveneens als coscenarist op een Bondgeneriek staat. Een script dat hij niet geheel verrassend samen met Purvis en Wade uitwerkte nadat de draft van Boyle resoluut werd weggekeild. Kreeg ook een schrijfvermelding: actrice, scenariste en comédienne Phoebe Waller-Bridge die door Craig naar voor was geschoven om wat meer humor in het geheel te injecteren.

Heel veel spelers op het canvas dus. Maar er was plaats voor iedereen daar deze film afklokt op 163 minuten, meteen de langste Bondfilm ooit. Nemesis van Bond in dit ‘aansluiting met de vorige vier’-vindend slotakkoord is de door Rami Malek vertolkte Lyutsifer Safin, een terrorist met een wraakagenda en nogal wat dodelijke biotechnologie in zijn bezit. Op wie en waarom hij zich wil wreken … wopla, de spoilerijskast in. Weet wel dat ook Christoph Waltz terug zijn opwachting maakt als Ernst Stavro Blofeld, dat Léa Seydoux opnieuw op het appel verschijnt als Bondgirl – of eigenlijk als Bondwoman – Madeleine Swann, dat de fraai vormgegeven actiescènes naar goede gewoonte als rijp fruit plukklaar zijn en dat er alweer wat punaises mogen komen op de wereldkaart met daarop door James Bond bezochte locaties. Krijgen (andermaal) een prik: Italië, Schotland, Noorwegen en de Faeröer-eilanden. Havana werd dan weer netjes nagebouwd in de Pinewoodstudio’s.

Of No Time A Die een mooi serieafscheid is van Craig en/of een goede Bondprent is? Het siert de makers in elk geval dat ze niet voor een gemakkelijkheidsoplossing zijn gegaan: de plukklare actie is zelfs aan de lage kant gezien de lange speelduur. Fukunaga probeert zo emodonker te gaan als mogelijk of toegestaan is binnen de krijtlijnen van de franchise. Maar die oprechte poging om menselijkheid te injecteren in een reeks die daar eigenlijk niet om vraagt geraakt niet uit de schaduw van elementen die teruggrijpen naar de allereerste Bonds – megalomane schuilplaats van een al even megalomane schurk inclusief.

Lang niet alles werkt of resoneert in No Time To Die, maar het is wel allemaal keurig afgemeten tussen de grenzen van de huidige en vroegere Bonds. En er valt genoeg leute, vertier en aplomb te rapen om na twee uur en drie kwartier een welgemeend eresaluut te kunnen brengen aan de eeuwige jonge 007. Of hoe No Time To Die al bij al een entertainend evenwicht weet te vinden tussen het toen en het nu. En dat is best wel schoon, ja – ook op die momenten dat de haken en ogen van de plot duidelijk zicht- en voelbaar zijn.

En hoe Bond 26 er zal uitzien? Joost – of M of Q – mogen het weten. Nog even wachten dus tot er witte rook komt uit de broccolifabriek.