Het is definitief: Christopher Nolan is een echte eventregisseur geworden. Na zijn sombere en pompeuze “Batman”/”Dark Knight”-triptiek – en vooral na de instantklassieker “Inception” – was zijn status van ‘nieuwe Spielberg’ eigenlijk al een feit, en na “Interstellar” is er helemaal geen speld meer tussen te krijgen. Een ambitieus en ingetogen sciencefictionepos van net geen drie uur dat het midden houdt tussen “2001: A Space Odyssey”, “Close Encounters Of The Third Kind”, “Contact” en “Gravity” en tegelijkertijd toch een eigen stem heeft … ’t lijkt wel stuff cinema dreams are made of.

“Interstellar” stond aanvankelijk op de todo-lijst van Steven Spielberg, maar na een aantal jaren preproductie liet hij het project los. Daar het script mee was geschreven door Jonathan Nolan, is het ergens logisch dat het project vervolgens bij zijn broer belandde. Mee aan de wieg van het project staat wetenschapper Kip Thorne, die een boon heeft voor alles wat met wormgaten, tijdsgaten, ruimtelijke dimensies, zwaartekracht en sterrenhocuspocus te maken heeft. De man op de juiste plaats om de potgrond te leveren voor een verhaal dat zich in een niet-gespecificeerde toekomst afspeelt die zelfs het heden zou kunnen zijn. De genesis van wat “Interstellar” zou worden legden Thorne en producente Lynda Obst trouwens reeds op de set van Robert Zemeckis’ “Contact” in 1997.

De synopsis in mensentaal: de aarde is langzaam aan het uitdoven en kan niet langer aan de behoefte van de bevolking voldoen. Gewassen sterven af, stofstormen teisteren de lucht en wie alsnog zijn steentje wil bijdragen aan de laatste jaren van de aarde wordt beter boer dan app-ontwikkelaar. Nolan situeert zijn verhaal in de Amerikaanse dust bowl-gordel en evoceert daarmee een sfeer die doet denken aan de depressieliteratuur van John Steinbeck en consoorten. Cooper (Matthew McConaughey, ook al in “Contact” van de partij) is een voormalig ingenieur en testpiloot voor de NASA die zich later herschoolde tot landbouwer. Zijn vrouw kwam om na een slepende ziekte, en sindsdien woont hij samen met zijn grootvader (John Lithgow) en zijn twee kinderen Murphy en Tom op een boerderij. Op een dag lijkt het huis van de Coopers getroffen door een kleine klopgeestaardbeving: Cooper en Murphy denken dat een wezen hen iets wil duidelijk maken dat eventueel kan helpen om de wereld te redden.

Ze ontvangen coördinaten die naar een afgelegen basis leiden. Daar vinden ze het neusje van de NASA-zalm bij elkaar, onder meer professor Brand (Michael Caine) die naar een zwaartekrachtoplossing zoekt. Die is nodig om een nieuwe planeet te vinden om de bevolking van de aarde op onder te brengen. De aarde zelf houdt het immers niet lang meer uit, en ergens in het heelal moet er een planeet zijn die als nieuwe aarde kan dienen. Brand en zijn team vonden zelfs een paar alternatieven, weliswaar enkel bereikbaar via een wormgat ergens vlakbij Saturnus. Cooper krijgt de kans om een missie naar en door die wormgaten te leiden. Nadeel is dat hij waarschijnlijk nooit meer terugkomt naar de aarde: zijn jaren in het wormgat gaan immers sneller voorbij dan die op aarde, wat er op een bepaald moment bijvoorbeeld voor zorgt dat hij en zijn dochter dezelfde leeftijd hebben. Murphy is er trouwens het hart van in dat haar vader haar in de steek laat, ook al is het ten dienste van alle leven op aarde. Samen met zijn crew (Anne Hathaway, David Gyasi en Wes Bentley) en twee wijsneuserige robotten schiet Cooper aan boord van de Endurance de sterren in, op zoek naar het laatste reddingsmiddel voor moedertje aarde. Een beetje to boldly go, als het ware.

“Interstellar” is een meditatieve beschouwing over existentiële vragen rond religie, wetenschap, liefde en de eindigheid der dingen. Verpakt als een techneutencombo tussen menselijk drama (de liefde van een vader voor zijn dochter en vice versa staat ontegensprekelijk op het voorplan) en robuuste sf-setpieces catert “Interstellar” zowel aan de adepten van EOS als die van Hergés maantweeluik, wat van Nolans nieuwste in de eerste plaats een blockbuster met een hart maakt. Een home run is het niet: hier en daar is het scenario iets te hermetisch wetenschappelijk, op andere momenten dreigt het sentiment de bovenhand te nemen en de score van Hans Zimmer mocht in het begin wat minder op de voorgrond hebben gestaan. Wat niet wegneemt dat “Interstellar” blijft intrigeren: Nolan stuurt het publiek geenszins met een kluit in het ruimtereisriet en haalt uiteindelijk zijn verhaalslag mooi thuis met intelligent hersencelvoer en scènes van netvliesverbrandende schoonheid. Dat de oempf ontbreekt om van een echt meesterwerk te spreken is eigenlijk niet eens zo erg.