Iedereen die op zoek is naar een relevante vergelijking tussen boek en film, muist (na het lezen van deze recensie uiteraard) best naar een ander scherm van het wereldwijde web. De reeks cultverhalen van Douglas Adams hebben we immers niet gelezen (zo weinig tijd, zoveel te doen), dus we kunnen enkel antwoorden op de vraag of deze verfilming zeven bioscoopeuro waard is. Een vraag die zich niet eenvoudig laat beantwoorden : The Hitchhiker's Guide To The Galaxy is hoofdzakelijk een 'love it or leave it'-ervaring. Het is geschift, bizar, verre van toegankelijk en het betreedt nagenoeg geen platgetreden paden, waardoor het eigenlijk meer een verdwaalde megabudget-arthouseprent is dan een bonafide blockbuster. Denk aan het existentialisme van 2001 : A Space Odyssey, filter het door een Monty Python-achtig vergrootglas en je komt aardig in de buurt. Arthur Dent (Martin Freeman, de porno-acteur uit Love Actually en bij de meerwaardezoeker ook bekend als Tim uit The Office) is een doorsnee saai Brits burgermannetje. Al wordt zijn leven op slag minder saai de dag dat een paar bulldozers zijn huis tegen de vlakte gooien omdat het plaats moet ruimen voor een ringweg. Tien minuten later is echter de hele aarde verdwenen, omdat blijkt dat onze grote blauwe in het grote universum ook in de weg draait van een (jawel) ringweg die de galaxybestuurders (de Vogons) willen aanleggen. Arthur is de enige aardse sterveling die de explosie van de aardbol overleeft, omdat hij net op tijd op sleeptouw werd genomen door zijn vriend Ford Prefect (Mos Def), die in feite afkomstig is van een planeet ergens in de buurt van Betelgeuse. Hij was als journalist incognito op aarde om onderzoek te doen voor het boek The Hitchhiker's Guide To The Galaxy, een soort overlevingsgids voor ruimtereizigers. Arthur en Ford komen eerst bij de Vogons terecht (gigantische vleesklompen die een beetje op Rancor uit Return Of The Jedi lijken), maar worden liftend uiteindelijk opgepikt door Zaphod Beeblebrox (Sam Rockwell, schijnbaar met een patent op geschifte rollen), de zelfverklaarde president van het sterrenstelsel die er met het ruimteschip Heart Of Gold vandoor is. Zijn crew bestaat uit ex-aardbewoonster Tricia McMillan (Zooey Deschanel) en uit manisch-depressieve robot Marvin (met de stem van Alan Rickman). Zaphod heeft nog een vete uit te vechten met de warrige guru Humma Kavula John Malkovich in weirdo-mode) en is vooral op zoek naar het mysterie van het leven en het universum. Een antwoord dat er uiteindelijk naar leidt dat de aarde back-up gewijs terug in het heelal wordt geplaatst.

Degene die tot het eind bij de les blijft en het verhaal kan blijven volgen, is ongetwijfeld een Douglas Adams-fanaat die de boekenreeks al ettelijke keren las en misschien ook wel de radio- of televisie-adaptatie van de BBC als een relikwie koestert.Voor een leek is het niet zo eenvoudig om meteen te kunnen genieten van de geschifte avonturen van Arthur Dent in het carnavaleske heelal. De film bulkt van de goede bedoelingen, maar is veel te onevenwichtig en vaak ook te bombastisch wat de speciale effecten betreft (hoe origineel die ook zijn, getuige de scène waarin iedereen plots in een bolletje breiwol verandert).Een keer niezen en aan je neus krabbelen en je bent de draad van het verhaal kwijt.Voor zover dat een rol speelt in een film die eigenlijk enkel bestaat uit een reeks geschifte en los aan elkaar hangende toestanden.De verhaallijn met John Malkovich (zijn personage werd trouwens speciaal voor deze verfilming gecreëerd) is niet te ontwarren, het personage van Zaphod werkt te vaak op de zenuwen, en per tien grappen die het scenario afvuurt gaan er toch al gauw zo’n viertal de mist in.

Gelukkig schijnt achter de wolken altijd wel een beetje zon, ook in het sterrenstelsel: de voice-over door Stephen Fry is hilarisch (een bewijs dat het proza van Douglas Adams de cultstatus zeker verdiend), Alan Rickman is nog hilarischer als de stem van de manisch-depressieve robot Marvin, en ook de animaties uit het Hitchhiker’s-boek zijn inventief. Blijf trouwens zitten tijdens de aftiteling, want halverwege komt er nog een leuke voorbij. Douglas Adams overleed in 2001, maar staat nog wel vermeld als co-scenarist. Hij was immers actief betrokken bij de voorbereiding van de verfilming, waaraan onder meer ooit Ivan Reitman, Jay Roach en Spike Jonze verbonden waren. Debuterend regisseur Garth Jennings legt af en toe iets teveel nadruk op de visuele hocus pocus (niet zo verwonderlijk, gezien zijn verleden als reclame- en videclipfilmer), en slaagt er tegelijkertijd in de film heel Brits te houden, ook al komt het gros van het budget van de Disneystudio’s. Raar dingetje dus, deze verfilming van het eerste luik van Adams’ universum, met warrige scènes die je zo snel mogelijk wil vergeten, maar met langs de andere kant dan weer genoeg inventieve humor die een tweede visie rechtvaardigt. De vondst om een mini Star Wars lichtsabel te gebruiken als keukenhebbedingetje is alvast de knipooggrap van het jaar.