Best een educatieve film, deze Golda. Je leert dat Helen Mirren er in haar oudedamesmake-up niet alleen uitziet als het titelpersonage, maar meteen ook zou kunnen aantreden in een Mrs. Ganush-reboot of sequel. Je leert dat je blij mag zijn dat deze film niet in 4DX wordt vertoond aangezien de hoeveelheid sigarettenrook die Helen Golda de zaal inblaast je longen stante pede richting kerkhof of – toepasselijker – crematieoven zou sturen. Je leert dat deze kijk op een in een oorlogssituatie verwikkeld zittend Israël wel heel ongemakkelijk komt in het huidige wereldlandschap. Je leert dat de Yom Kippoer-oorlog een heel complexe ‘korte’ strijd was, en dat deze film er niet in slaagt om die complexiteit helder doorgrond de wereld in te sturen.

Golda behandelt het leven van Israëls eerste – en dusver nog steeds enige – vrouwelijke eerste minister Golda Meir aan de hand van de oorlog die Israël in oktober 1973 gedurende twee weken en vijf dagen uitvocht tegen Egypte en Syrië, nadat beide landen Israël aanvielen met als doel de gebieden die hen in 1967 werden ontfutseld te heroveren. Een eenzinssamenvatting die maar een deel van het treffen kadert, daar ook de Russen en de Amerikanen bij monde van Richard Nixon en vooral minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger zich interglobaal moeiden in een slag die evenzeer een invloed had op de situatie in het Midden-Oosten als op de Koude Oorlog.

Regisseur Guy Nattiv brengt het militaire conflict volledig in beeld vanuit de Israëlische oorlogskamers. Overleg tussen Meir en haar ministers en legerbevelhebbers, verhitte discussies tussen Meir en Kissinger – blijkbaar was er daar wel plaats voor een kwinkslag op tijd en stond, veel militair jargon doorspekt met echte archiefbeelden en nogal wat close-ups op de rookdoorgroefde rimpels van Meir om de spanning van de oorlog te koppelen aan een inkijk op haar eigen persona.

Een biografie van Meir is deze prent geenszins: eerder een kijk op een cruciaal deel van haar leven aan de hand van een praatvaardige reconstructie van een conflict dat niet zonder persoonlijke gevolgen bleef. Het feit dat Israël de aanval niet zag aankomen werd haar aangewreven en ook op sommige andere beslissingen kwam kritiek. Een onderzoekscommissie oordeelde uiteindelijk dat haar geen schuld kon worden aangewreven voor het Yom Kippoer-treffen, maar in 1974 trad ze toch af. Al lag ze wel nog al dan niet indirect mee aan de bron van de befaamde Camp David-gesprekken in 1978 waarin Israël en Egypte onder het toeziend oog van de Amerikaanse president Jimmy Carter een vredesakkoord ondertekenden.

Gecompliceerd, controversieel en geopolitiek moeilijk te bundelen op anderhalf uur: Golda scoort goede punten als een gecondenseerde kijk op een stuk cruciale wereldpolitiek, maar ook niet meer dan dat. Je komt meer over Meir te weten tijdens opzoekwerk over de film dan in de film zelf. Bovendien krijg je hier ook een gekleurde kijk daar de van Israëlische afkomst zijnde Nattiv uiteraard de kant van Meir kiest, zij het zonder in karikaturen of (te) valse waarheden te vervallen. Al zijn er die wel degelijk volgens er met de neus opzittende historici.

Golda maakt het zichzelf wat moeilijk door tegelijkertijd een diepgravende biopic en een factuele reconstructie van een oorlogstreffen te willen zijn. Hollywood kwam met die spreidstand vaak weg in historische tweedewereldoorlogsepen, maar Golda plaatst haar stoel en blijkbaar onafscheidelijk sacoche nooit op waterpasterrein. Het mag dan bij vlagen allemaal zweetparelend boeiend zijn, op kruissnelheid raakt de film niet echt. Bovendien haalt de prent een deel van de aantrekkingskracht ook door de aanwezigheid van Mirren in de titelrol: laat een onbekende actrice de honneurs waarnemen en zelfs die castingbekoring valt weg.

Wie nog meer Golda wil: in 1982 waren zowel Judy Davis als Ingrid Bergman te zien als Meir in de gelauwerde meer dan drie uur durende televisiefilm annex miniserie A Woman Called Golda die alleen al door de vertolking van Robert Loggia als de Egyptische president Sadat het bekijken waard zou moeten zijn. Te bekijken op YouTube, op (heel) dure dvd of op VHS-band als je iemand kent die de film destijds in april 1990 op VTM heeft opgenomen. Al kan je natuurlijk ook gewoon Kevin Macdonalds One Day in September en Steven Spielbergs Munich nog eens een kijkbeurt geven: want ook bij de gijzeling op de Olympische Spelen van 1972 en bij de nasleep daarvan kan je niet om Golda heen.