Ferrari een biopic noemen is misschien wat kort door de bocht. Michael Mann pikt immers slechts drie maand uit het leven van de iconische Italiaanse autoracer en -ontwerper die de eer en het genoegen had om negentig jaar een ecologische voetdruk te mogen achterlaten op dees aard. Van 1898 tot 1988 om precies te zijn.

Liever dan een versplinterde kijk te bieden op dat (lange) leven, opteert Mann voor een kijk op een cruciaal deel daarvan, gebundeld tussen de maanden maart en mei van 1957. Geen onlogische keuze, daar die maanden uitstekend bleken om het turbulente maritaal leven van Ferrari onder de loep te nemen, zijn machiavellistische levensstijl te benadrukken en de waanzin van het autoracen in de verf te zetten tijdens de reconstructie van de zotte koers Milla Miglia die in 1957 voor de laatste keer werd gereden. De film zien is weten waarom dat zo was.

Als race- en Ferrari-enthousiasteling liep Mann al een hele tijd rond met de wens om een film te maken over Enzo Ferrari. Ergens in het millenniumhugjaar staken hij en Sydney Pollack daar al de koppen voor bij elkaar. Eigenlijk kon hij de film toen zelfs al draaien, ware het niet dat hij het voorgeschotelde budget van 40 miljoen te weinig en niet werkbaar vond. In 2016 zag het ernaar uit dat Mann toch met de opnames zou beginnen met Christian Bale in de titelrol en Paramount als geldschieter. Bale gaf uiteindelijk forfait en Hugh Jackman dook op als vervanger. Alles keerde uiteindelijk terug naar af en ook Paramount gaf er de brui aan. Waardoor Mann op zoek ging naar kleinere en onafhankelijke geldschieters en taxshelterinitiatieven om de film eindelijk te kunnen maken. Zij het niet langer met Jackman, maar met Adam Driver achter het stuur. En met Penélope Cruz in de cruciale rol van Ferrari’s eigengereide echtgenote Laura die nogal wat peren te stoven had met haar Enzo.

Dat Ferrari een passieproject is, is er aan te zien. Het oog voor detail is overweldigend. Mann filmde grotendeels in Modena, de Italiaanse stad waar Ferrari woonde en werkte, en pootte de camera neer op heel wat authentieke locaties. Ook bij het laten ontwerpen van Ferrari’s vintage racewagens ging Mann niet over een nacht ijs. Qua onderdompeling in tijd en plaats heb je weinig tot niets te klagen. De film zelf is gevoelsmatig een raar beest. Keer om als je denkt dat je met Ferrari een wulps entertainende kijk op het racemilieu gaat krijgen zoals James Mangold je dat gaf in het door Mann mee geproduceerde Ford v. Ferrari. Hou links aan als je het niet erg vindt om twee uur lang deelgenoot te zijn van een duister en praatgraag karakterstuk waarbij je pas in het laatste halfuur substantiële racescènes te zien krijgt.

Het resultaat is vreemd fascinerend en blaast afwisselend koud en warm. Traag en saai voor wie niet voorbij Drivers enigmatische en stugge vertolking geraakt, boeiend en borrelend voor wie dat wel doet. Manns fascinatie voor zijn hoofdpersonage levert een liefdesbrief af die met een kille pen lijkt geschreven. In dat duister vagevuur krijg je geen ode aan de man en de romantiek van het racen, maar een bijna door de duivel gedreven demonische interpretatie ervan. Dat Mann zijn film uiteindelijk heeft kunnen maken op de manier die hij wou – de inkijk op drie maanden uit 1957 was reeds de focus in de eerste scenarioversies – is alvast een schone prestatie.

En hoe zit het met het waarheidsgetrouwe karakter van de reconstructies? Vrij accuraat zowaar. Al was Enzo in het echt naar het schijnt (nog) een veel brutere man – Mann geeft toe dat hij zijn karaktertekening bewust wat heeft geromantiseerd – en had hij meer bedwiprelaties dan de ene die hem een buitenechtelijke zoon opleverde. De grootste verdraaiing van de feiten zit in het economische aspect: Ferrari zat in het voorjaar van 1957 naar verluidt helemaal niet in de moeilijke financiële papieren die hij hier krijgt toebedeeld. Edoch een biopic zonder dichterlijke vrijheid is als een café zonder mout: moeilijk te vinden.

Gezien op Film Fest Gent.