Zowel bij boekenwurmen als bij filmfanaten is het verhaal van Anna Karenina waarschijnlijk al langer dan gisteren bekend. Het hebben gelezen van de romanturf van Tolstoy (geschreven in 1877) is zelfs één van die prestaties die de echte wurm van de watjes onderscheidt, en wie als filmfan het één en ander kan zeggen over de beste en meest bekende verfilming uit 1935 (in regie van Clarence Brown met Greta Garbo in de hoofdrol) heeft ook een serieuze streep voor. Wie het toch nog in Moskou en Sint-Petersburg hoort donderen, kan zijn kennis bijspijkeren met deze nieuwe adaptatie van Tolstoys werk.

Een Britse adaptatie die geschreven is door gevierd toneelauteur Tom Stoppard en geregisseerd is door Joe Wright, die door zijn vaak nogal exorbitante regiestijl evenveel voor- als tegenstanders kent, en zich eerder in de kijker filmde met “Pride And Prejudice”, “Atonement”, “Hanna” en het geflopte en weinig opvallende “The Soloist”. Opvallend is dat Wright zijn verfilming van Tolstoys klassieker een postmodern pak aanmeet. Niet door alles naar 2012 over te hevelen, maar door het verhaal (zij het niet altijd even consequent) op een theatervloer te situeren. Decors en plaatsen zijn vaak niets meer dan rekwisieten op de bühne, en eens je gewend bent aan die gimmick openbaart de schoonheid van Wrights “Anna Karenina” zich al gauw.

Het lijkt er wat op alsof Wright zijn criticasters die hem van theatraliteit zouden kunnen beschuldigen te snel af is door alles bewust (en letterlijk) theatraal te maken. Een kunstgreep waar vast niet iedereen voor te vinden is, maar die eigenzinnige keuze zorgt in elk geval voor extra panache. Bovendien krijgt de grotendeels op een gigantische soundstage gefilmde prent daardoor op sommige momenten een somptueus musicalaura mee. Ietwat te vergelijken met Baz Luhrmanns “Moulin Rouge”, maar dan zonder dat er daadwerkelijk wordt gezongen.

Voor wie het verhaal (nog) niet kent: Anna Arkadyevna Karenina (Keira Knightley) is gehuwd met de ruim twintig jaar oudere politicus Alexei Alexandrovich Karenin (Jude Law). Het koppel woont in Sint-Petersburg en bij het begin van het verhaal reist Anna met de trein naar Moskou om er het huwelijk van haar broer te redden nadat diens echtgenote Dolly (Kelly MacDonald) ontdekte dat haar man meer dan een scheve schaats rijdt. Komt ook aan in Moskou: Konstanin Levin (Domhnall 'zoon van Brendan' Gleeson), die van plan is om Dolly’s jongere zus Kitty (Alicia Vikander) ten huwelijk te vragen. Levin is bevriend met graaf Vronsky (Aaron Taylor-Johnson) en wanneer die Anna Karenina voor de eerste keer ziet op het station is het liefde op het eerste zicht. Ook Anna valt voor de charmes van de graaf, en er bloeit al snel een verboden liefde. Overspel is in de aristocratische Russische kringen immers een grote ‘njet’, en Anna zal een paar hartverscheurende knopen moeten doorhakken als de keuze tussen haar minnaar en haar echtgenoot zich opdringt.

Je hoeft niet mee te zijn met Tolstoy’s historische achtergronden of maatschappijkritiek om “Anna Karenina” te appreciëren, maar het helpt wel. Als je daar toch geen boodschap aan hebt, dan kan je de film ook zien als een tranentrekkend romantisch drama. Een beetje jammer is dat Tolstoys omvangrijke proza ietwat onvermijdelijk verloren loopt in de ‘krappe’ speelduur van twee uur, waarin het merendeel van de aandacht naar Wrights visuele stijl gaat. Stoppards bewerking komt hierdoor minder sterk uit de verf: zeker in het tweede uur gaat de rek er wat uit en wordt duidelijk dat de personages bij tijd en wijlen vooral pionnen zijn op Wrights spelbord, en dat de benodigde meeslepende oemf toch wat ontbreekt. Waarnaar het eveneens vruchteloos zoeken is: het vlinders in de buik veroorzakende en gekmakende sterrenstof van Cupido’s pijl die nodig was om echt meegezogen te worden in de coup de foudre tussen ministervrouw Karenina (Knightley werkt hier voor de derde keer samen met Wright) en haar aanbiddende graaf. Wat er uiteindelijk voor zorgt dat “Anna Karenina” goede punten krijgt voor vormgeving en durf, maar minder goed scoort als het op echte passie en begeestering aankomt.

Gezien op het Filmfestival van Gent (2012).