Bovenaan het lijstje favorieten van het huidige Awardseizoen prijkt “Birdman”. Of toch bijna bovenaan: als we alles samen zouden tellen blijft Richard Linklaters “Boyhood” er waarschijnlijk nog iets bovenuit steken. Maar toch … voorwaar een mooie prestatie van de Mexicaan Alejandro Gonzales Inarittu die zich met deze film heeft heruitgevonden. Geen narratief door elkaar geklutst sociaal drama ditmaal, maar een hippe Hollywoodprent over de essentie van het zijn, gesitueerd in de wereld van film en theater. De buzz was al positief van bij de wereldpremière als openingsfilm op het voorbije festival van Venetië, en binnen een paar weken weten we hoeveel Oscarbeeldjes “Birdman” op de schouw mag zetten. U mag gokken in de categorieën beste film, regisseur, originele scenario, acteur Michael Keaton, mannelijke bijrol (Edward Norton), vrouwelijke bijrol (Emma Stone), camerawerk, geluidsmontage en geluidseffecten. De bijrollen mag u alvast vergeten: die gaan sowieso naar J.K. Simmons voor “Whiplash” en Patricia Arquette voor “Boyhood”. Voor de rest kan eigenlijk alles. Keatons hoofdrol en het scenario vielen eerder al in de prijzen op de Golden Globes.

Onverdiend zijn die staande ovaties trouwens niet: als puur filmisch traktaat behoort “Birdman” ongetwijfeld tot de top vijf Amerikaanse producties van vorig jaar. Als meest onverwachte stijlbreuk – dit is ettelijke sterrenstelsels verwijderd van Inarritu’s non-lineaire weltschmerzcinema waarmee hij bekend werd – staat het zelfs netjes en onbedreigd bovenaan. Blijkbaar was Inarittu even uitgekeken op al het leed dat in zijn oeuvre stak, en dus besloot hij – al dan niet gestuurd door een midlifecrisis - om het over een komische boeg te gooien. Niet zomaar eender welke boeg: zijn komedie draait zowaar rond existentiële levensvraagstukken, netjes verpakt in een satire van het kaliber “Sunset Boulevard” en “The Player”. Of is de humor slechts bijzaak en is dit in de eerste plaats een bitter drama over de manier waarop kunst en het echte leven met elkaar in de clinch gaan – een laat neefje van Bob Fosses “All That Jazz” als het ware.

Michael Keaton is – als voormalig “Batman”-vertolker – in elk geval een slimme casting coup in de rol van Riggan Thomson, een gewezen blockbustersuperster die het even heeft gehad met hersenloos entertainment en bij wijze van comeback gelauwerd wil worden als serieus theatermaker. Een status die hij hoopt te bewerkstelligen als regisseur en schrijver van en acteur in een Broadwayadaptatie van Raymond Carvers “What We Talk About When We Talk About Love”. De voorbereidingen in de laatste rechte lijn naar de première lopen helaas voor hem niet van een leien dakje: faalangst slaat toe, een personeelswissel zorgt voor egoclashes en een vitrioolspuiende recensente ligt op de loer.

Inarittu kijkt niet op een waanzinnige grap of dialoog meer of minder – referenties naar popcultuur inclusief – al is het snel duidelijk dat het vooral de onderliggende en menselijke laag is die hem het meest interesseert. “Birdman” mag dan wel excelleren als trap in de popcornkont van Hollywood, het is hoofdzakelijk een karaktergedreven verhaal – vormgegeven door een resem metaforen en een vaak (iets te) abstracte aanpak die het moeilijk maken om de personages echt te omarmen. Meteen de reden waarom we hier bij Filmfreak geen vier sterren veil hebben – een beetje te koud rond het hart heet zoiets.

Niet dat de knuffelmodus nodig is om voluit van “Birdman” te kunnen genieten, Inarittu’s fenomenale regie zuigt je immers van meet af aan het scherm in. Samen met cameraman Emmanuel Lubezki (“Gravity”) creëerde hij een look die schijnbaar volledig uit energieke travelling shots bestaat – de illusie dat “Birdman” één lange take is houden ze niet vol, maar dat is bijzaak. De rock ’n roll-beeldvoering zorgt twee uur lang voor een kijkervaring waarin cinematografische adrenalineshots nooit veraf zijn. Zozeer zelfs, dat het bijna onmogelijk is om alle wow-momenten in een visie te vatten. Zonder meer een sterk staaltje coup du théatre cinema, met als extra bonus een fenomenale drumsoundtrack van Antonio Sanchez.

Gezien op het Filmfestival van Gent (2014).