Frontaal naakt, explosief geweld, een canvas waarop geen enkel personage met ook maar een gram moraliteitsbesef te vinden is … geen wonder dat deze prent in Amerika een NC-17-kwotering kreeg. Of hoe regisseur William Friedkin als zeventigplusser niet van plan is om een softie te worden. Integendeel, de cineast die destijds Hollywood op zijn kop zette met klassiekers als “The French Connection” en “The Exorcist” duwt de controversemeter dieper in als nooit tevoren. Met bijstand van toneelauteur Tracy Letts, van wie hij in 2006 reeds “Bug” verfilmde. “Killer Joe” moet je dus niet gaan zien als je niet tegen een serieuze voltstoot kan. Niet echt een multiplexfilm met andere woorden, maar eerder een prent die beter in een groezelige grindhouse cinema of in een minder groezelige huis van de betere, cinefiele film-bioscoop tot zijn recht komt. “Arthouse grindhouse” als het ware.

“Killer Joe” vertelt het verhaal van de Smiths, een compleet van de pot gerukte 'trailer trash'-familie. Patriarch is Ansel Smith (Thomas Haden Church), een schijnbaar alleen maar in bier geïnteresseerd zijnde staalbewerker die na het falen van zijn eerste huwelijk getrouwd is met Sharla (Gina Gershon), een vuilspuiende serveerster die er geen graten in ziet om thuis in haar Eva-kostuum rond te lopen, ook niet als Ansels zoon en dochter thuis zijn. En die niet echt trouw is aan Ansel, want voor en na haar werkuren is ze regelmatig terug te vinden in de armen van een andere man. Zoon Chris (Emile Hirsh) heeft aanzienlijke gokschulden opgebouwd, en de schuldeisers ademen in zijn nek. Om aan zijn schuld te kunnen voldoen, huurde hij een als huurmoordenaar bijklussende politieagent in om zijn natuurlijke moeder te vermoorden. Een klus die meteen goed is voor een levensverzekeringspremie van vijftigduizend dollar. Ansel geeft – niet geheel onverrassend - niet veel overtuigingskracht nodig om het plan mee goed te keuren. Wat de Ansels al snel in de smiezen krijgen is dat er met “Killer Joe” (Matthew McConaughey) niet te spotten valt. Omdat Chris en Ansel vooraf nog niets kunnen betalen, vraagt hij als voorschot Ansels dochter Dottie (Juno Temple). Ook hier gaat Ansel mee akkoord. Chris niet, waarop de volledige moordplot ontspoort.

Een synopsis die zou kunnen leiden naar een bonafide thriller, maar zo hebben Letts en Friedkin het niet begrepen. Zij boetseren “Killer Joe” als een gitzwarte en ultragewelddadige komedie die – als er moet vergeleken worden – het midden houdt tussen Henry, Portrait of a Serial Killer, The Killer Inside Me”. En ook het surrealisme van een David Lynch in overdrive ligt continu op vinkenslag, getuige de scène met de kippenbout.

Het een en ander zorgt er voor dat de acteurs hun eigen kunnen mogen aftasten. Zo zoekt en vindt McConaughey zijn donkere zijde als geschifte moordenaar, met vlag en wimpel het meest perfide personage dat hij ooit heeft neergezet. ’t Zou zowaar een broer van Lynch-personages als Bobby Peru (“Wild At Heart”) of Frank Booth (“Blue Velvet”) kunnen zijn. Daarnaast is het vooral uitkijken naar Thomas Haden Church en Gina Gershon als amorele Flodders en naar een opnieuw bevestigende Juno Temple (dochter van regisseur Julien Temple) als koopwaar-Lolita met een emotionele schroef los.

“Killer Joe” is ontegensprekelijk cinema met ballen en lef, maar – nogmaals - geen spek voor ieders bek. Voor de één is dit een surrealistisch meesterwerk, voor de ander kotszakcinema waar best met zevenmijlslaarzen wordt omheen gelopen. Als filmfanaat met een voorliefde voor de Amerikaanse cinema houd je hier toch maar best even halt: al is het maar omdat Friedkin geen cineast is die je zomaar langs de kant schuift. Al kon deze 'schock cinema' ons toch niet volledig overtuigen. Voor elke geslaagde scène is er immers één die naast het doel gaat, en uiteindelijk leiden de sardonische geweldopstoten nergens heen. En blijft er – als het stof is gaan liggen – vooral een vies smaakje over. Wat uiteraard wel de bedoeling zal geweest zijn van Friedkin, maar toch … als puntje bij paaltje komt blijkt “Killer Joe” te komisch om echt te schockeren en te eentonig om echt te entertainen. En daar kunnen uiteindelijk noch Friedkins lef noch dat van de cast iets aan verhelpen.