Een van de meest positief onthaalde titels vorig jaar (zij het misschien niet meteen door het grote publiek) was William Friedkins “Killer Joe”. Hier zijn verschillende redenen voor. Vooreerst is Friedkin een hele grote meneer met een indrukwekkende catalogus, en daarnaast doen films die bewust over de schreef gaan het veelal goed bij een groot deel van filmjournalisten en een nichepubliek dat niet vies is van een controverse of twee. Bijkomend schandaal was de NC-17-kwotering die de prent in Amerika kreeg. Verwonderlijk was dat verdict niet, daar “Killer Joe” een canvas is waarop geen enkel personage met ook maar een gram moraliteitsbesef te vinden is, en waarop gretig wordt gestrooid met frontaal naakt en explosief geweld. Friedkin is als zeventigplusser duidelijk niet van plan om een softie te worden. Integendeel, de cineast die destijds Hollywood op zijn kop zette met klassiekers als “The French Connection” en “The Exorcist” duwt de controversemeter dieper in als nooit tevoren. Met bijstand van toneelauteur Tracy Letts, van wie hij in 2006 reeds “Bug” verfilmde. “Killer Joe” – een mengelmoes tussen 'arthouse' en 'grindhouse' - moet je dus niet bekijken als je niet tegen een serieuze voltstoot kan.

“Killer Joe” vertelt het verhaal van de Smiths, een compleet van de pot gerukte 'trailer trash'-familie. Patriarch Ansel (Thomas Haden Church) is een schijnbaar alleen maar in bier geïnteresseerd zijnde staalbewerker die na het falen van zijn eerste huwelijk getrouwd is met Sharla (Gina Gershon), een vuilspuiende serveerster die er geen graten in ziet om thuis in haar Eva-kostuum rond te lopen, zelfs niet als Ansels zoon en dochter thuis zijn. En die niet echt trouw is aan Ansel, want voor en na haar werkuren is ze regelmatig terug te vinden in de armen van een andere man.

Zoon Chris (Emile Hirsh) bouwde aanzienlijke gokschulden op, en de schuldeisers ademen in zijn nek. Om aan zijn schuld te kunnen voldoen, huurde hij een als huurmoordenaar bijklussende politieagent in om zijn natuurlijke moeder te vermoorden. Een klus die meteen goed is voor een levensverzekeringspremie van vijftigduizend dollar. Ansel heeft - niet echt een verrassing - weinig overtuigingskracht nodig om het plan mee goed te keuren. Wat de Ansels al snel in de smiezen krijgen is dat er met de ingehuurde “killer Joe” (Matthew McConaughey) niet te spotten valt. Omdat Chris en Ansel vooraf nog niets kunnen betalen, vordert hij Ansels dochter Dottie (Juno Temple) als gezelschapsdame op als voorschot. Ook hier gaat Ansel mee akkoord. Chris niet, waarop de volledige moordplot ontspoort.

Een synopsis die zou kunnen leiden naar een bona fide thriller, maar zo hebben Letts en Friedkin het niet begrepen. Zij boetseren “Killer Joe” als een gitzwarte en ultragewelddadige komedie die – als er moet vergeleken worden – het midden houdt tussen “The Killer Inside Me” en “Henry, Portrait Of A Serial Killer”. Daarnaast ligt het surrealisme van een David Lynch in overdrive continu op vinkenslag, getuige de scène met de kippenbout. Het een en ander zorgt er voor dat de acteurs hun eigen kunnen mogen aftasten. Zo zoekt en vindt McConaughey zijn donkere zijde als geschifte moordenaar, met vlag en wimpel het meest perfide personage dat hij ooit heeft neergezet. ’t Zou zowaar een broer van Lynch-personages als Bobby Peru (“Wild At Heart”) of Frank Booth (“Blue Velvet”) kunnen zijn. Daarnaast is het vooral uitkijken naar Thomas Haden Church en Gina Gershon als amorele Flodders en naar een opnieuw bevestigende Juno Temple (dochter van regisseur Julien “Absolute Beginners” Temple) als koopwaar-Lolita met een emotionele schroef los.

“Killer Joe” is ontegensprekelijk cinema met ballen en lef, maar – nogmaals - geen spek voor ieders bek. Voor de één is dit een surrealistisch meesterwerk, voor de ander kotszakcinema waar best met zevenmijlslaarzen wordt omheen gelopen. Als filmfanaat met een voorliefde voor de Amerikaanse cinema geef je de prent het best toch een faire kans: Friedkin is immers geen cineast die je zo langs de kant schuift. Al kon deze “schock cinema” ons toch niet volledig overtuigen. Voor elke geslaagde scène is er immers een die naast het doel gaat, en uiteindelijk leiden de sardonische geweldopstoten nergens heen. En blijft er – als het stof is gaan liggen – vooral een vies smaakje over. Wat uiteraard wel de bedoeling zal geweest zijn van Friedkin, maar toch … als puntje bij paaltje komt blijkt “Killer Joe” te komisch om echt te shockeren en te eentonig om echt te entertainen. En daar kunnen uiteindelijk noch Friedkins lef noch dat van de cast iets aan verhelpen. Of we hebben er niets van begrepen, dat kan ook.

“Killer Joe” wordt in België en Nederland uitgebracht zonder extra’s.