The Comancheros

Gewoon
The Comancheros
1961
langspeelfilm
105 minuten
western

acteur/actrice (6)

Lee Marvin Lee Marvin →  Crow
Ina Balin
Bruce Cabot
Nehemiah Persoff

regisseur (1)

In bijna elke film waarin je acteert min of meer hetzelfde personage neerzetten, ook al speel je in principe telkens iemand anders: het is een kunst die John Wayne tot in de details beheerste. Teneur van regisseur of script maakten niet zoveel uit: Wayne bleef en was de All-American machocowboy en ieder personage dat hij vertolkte bleek wel de broer van het voorgaande. Uitzonderingen niet te na gesproken, welteverstaan: in zijn samenwerkingen met John Ford had Wayne vaak wel een mystieke en diepere laag die hij met andere regisseurs veelal ontbeerde.

In The Comancheros is het in elk geval de standaard Wayne die op het voorplan staat. Als ex-veehouder die na de dood van zijn echtgenote een Texas Ranger wordt, en in die hoedanigheid jacht maakt op dandy Stuart Whitman nadat die tijdens een duel om de hand van een vrouw de zoon van een rijkaard neerschoot. Al is de jacht op en latere samenwerking met Whitman niet de lijm die de plot samenhoudt: dat zijn een stel blanke smokkelaars die met graagte geweren en andere vuurwapens aan de op het oorlogspad zijnde Comanches verkopen. Samen met Whitman slaagt Wayne erin om in de bende te infiltreren en de illegale handel op te rollen. Eind goed, al goed.

Het eind was het ook voor Michael Curtiz, die in april 1962 stierf aan de gevolgen van kanker. Wegens zijn ziekte kon hij de opnames van zijn laatste film niet zelf afronden: grote delen zijn door Wayne zelf geregisseerd. Wayne wou zijn naam echter niet op de generiek uit respect voor Curtiz.

De rechten van de door Paul I. Wellman geschreven roman The Comancheros werden initieel gekocht door George Stevens, die het als een goed project zag als opvolger van Giant. Uiteindelijk koos Stevens voor The Diary Of Anne Frank en verkocht hij de rechten voor driehonderdduizend dollar aan Fox. Gary Cooper wou zich engageren voor de hoofdrol, maar zijn falende gezondheid stak daar een stokje voor. Ook James Garner, Burt Lancaster en Charlton Heston waren in de running om een rol te vertolken. Uiteindelijk kwam Wayne aan boord en werd het scenario door diens favoriete scenarist James Edward Grant meer op maat van The Duke gemodelleerd: in het boek is de rol vertolkt door Whitman veel groter dan de rol vertolkt door Wayne, in de film is dat bijlange na niet het geval. Wayne was in elk geval gecharmeerd door de bijrol van Lee Marvin: zozeer zelfs dat Wayne een jaar later John Ford kon overtuigen om Marvin te casten in The Man Who Shot Liberty Valance.

The Comancheros is ook de eerste filmcredit voor latere scenarist en regisseur Tom Mankiewicz, die hier productieassistent was en door Wayne met de gevleugelde woorden I’d take that button off if I were you, we don’t advertise socialists on my set werd gevraagd om zijn John F. Kennedy button niet te dragen terwijl hij aan het werk was. Nou moe.

Alex De Rouck