Zwarte piet, roetpiet … het is een discussie waar James Cameron zich niet mee moeit. Hij gaat voluit voor colorietpiet en voegt nog een paar schakeringen blauw toe aan zijn langaangekondigde annex langverwachte sequel op het recordverpulverende Avatar uit 2009.

Een verpulvering die zo hevig was dat een opvolger als de normaalste zaak van de wereld werd beschouwd. En geen die Cameron in zeven haasten bij elkaar schreef, maar een die deel uitmaakte van een franchise die hij al helemaal vooraf had uitgetekend. Toch duurde het uiteindelijk dertien jaar vooraleer Avatar: The Way Of Water een feit was. Uitstel waarin COVID-19 een rol speelde, de overname van Fox door Disney zal ook wel een reden zijn, net als budgetmatig gehannes gezien de film uiteindelijk met een productiebudget van zo’n vierhonderd miljoen dollar de wijde wereld werd ingestuurd … maar net als bij de originele Avatar was het eigenlijk ook Camerons eigen keuze om de film pas te draaien en te finaliseren als hij de technologie die hij voor ogen had kon incorporeren.

Uiteraard kon hij teruggrijpen naar alle baanbrekende gizmo’s uit de eerste Avatar, maar dat was niet genoeg voor James. De 3D- en motion capture die hij ditmaal voor ogen had moesten immers ook overvloedig onder water worden gebruikt en daar kwam toch nog wat gesleutel aan een paar duizend moeren en bouten bij kijken. Gesleutel dat niet voor niets is geweest, want fair is fair en feit is feit: qua 3D-beleving en -waarneming levert Cameron opnieuw een huzarenstuk af. Een waar heel wat op aan te merken valt weliswaar, maar als Cameron ervoor kiest om als baanbrekend technologisch visionair in de geschiedenisboeken te worden opgenomen dan doet hij er met The Way Of Water in elk geval alles aan om die reputatie te cementeren.

Daarbij komen ook de mindere kanten van Cameron naar boven: het is allemaal soms wat simplistisch en bombastisch tegelijk, het scenario kon pittiger en de melo mocht wat minder. Tegenkantingen die je ook al bij pakweg Terminator 2, The Abyss en Titanic ten berde kon brengen. Maar die de viscerale pracht en kracht van die titels niet in de weg stonden.

Scenariotechnisch nam Cameron weinig tot geen risico’s. Een fiks aantal jaar na de gebeurtenissen in Avatar is Jake Sully (Sam Worthington) een echte Na’Vi op de planeet Pandora, en hij stichtte er zelfs een gezin met Neytiri (Zoe Saldaña). Twee zonen, een dochter en ook nog een adoptiedochter die proefbuisgewijs geboren werd uit de avatar van dokter Augustine – wat Sigourney Weaver hier in motion capture-modus de kans geeft om een tienermeisje te vertolken. Ook terug van de partij is Stephen Lang die als gekloonde Na’Vi met een nieuwe lading kolonisten naar Pandora terugkeert om het gezinsgeluk van Sully/Toruk Makto te verpletteren. Opvallende nieuwkomer in de cast is een blauwe Kate Winslet als Ronal, de echtgenote van de leider van de water-Na’Vi’s. Winslet leerde net als zowat iedereen van de cast om heel lang haar adem onder water in te houden, met als persoonlijk record zo’n zeven minuten. Applaus.

Visueel ging Cameron opnieuw zo diep en ver als hij kon, en ook al imiteren de Na’Vi af en toe veredelde plasticinepoppetjes: geen paniek, tegen Avatar 11 heeft hij al die tegenkantingen vast netjes weggevijld. Als je maar een keer om de tien jaar een 3D-bril op de neus wil, doe je er goed aan te kiezen voor Avatar: The Way Of Water. Een film die zich voor zo’n tachtig procent van zijn drie uur durende looptijd op of onder water afspeelt, de kans dat je met verschrompelde tenen de eindgeneriek uitzit is dus aan de grote kant.

En eigenlijk is het geestig dat Cameron tussen de golven van de verwondering door een scenario aflevert dat niet alleen trouw de tropen van commerciële actiecinema volgt maar dat tegelijkertijd ook een soort knipoog vormt naar zijn eigen oeuvre. Er zich zelfs niet voor schromend om tijdens het finale halfuur openlijk scènes uit Terminator 2, The Abyss, Titanic en wie weet zelfs Piranha 2 te parafraseren. En de hardware waar hij mee uitpakt zou zeker niet misstaan hebben op LV-426.

Wie dus dacht dat de tweede Avatar krek hetzelfde zou zijn als de eerste, mag die vooroordelen opbergen. Enkel in het eerste halfuur krijg je dingen te zien die je in 2009 voor het eerst kon zien, maar eens Cameron heeft uitgepakt met zijn onderwatershowreel opent hij de deur naar een nieuw stuk Pandora en doet hij op een slimme manier aan wat in een Engels woordenboek onder de letter w bij world building te vinden is.

Ja, mits een kortere speelduur zou de prent wat minder slepende scènes hebben gehad en ja, narratief gaat Cameron meermaals kopje onder maar dat neemt allemaal niet weg dat Avatar: The Way Of Water er met vlag en wimpel in slaagt om heel wat Marvels en DC’s een poepje te laten ruiken, zeker als het aankomt op het in beeld brengen van robuuste en overzichtelijk gepositioneerde hi-tech logistiek-actie. Of hoe wat minder is hier netjes wordt gecompenseerd door de dingen die meer zijn.

Op naar het simultaan met deze film gedraaide Avatar: The Seed Bearer dan maar? Release voorzien in december 2024. Tenzij Cameron eerst nog wat wil sleutelen aan pakweg een virtual reality nagelknipper om opnieuw elk detail juist te hebben. Spannend.