Lillian Gish
Lillian de Guiche
Eigenlijk begon de “carrière” van Lillian Gish toen ze na de dood van haar vader samen met haar zus Dorothy en hun moeder alleen achterbleef. Lillian was pas vijf toen ze samen met haar zus al mee speelde in het toneeldrama ‘In Convict Stripes’ maar was ook te zien als danseres in een stuk van Sarah Bernhardt dat in New York werd vertoond. Tijdens een tournee van het theatergezelschap waarbij Lillian aangesloten was kwam ze in contact met Gladys Smith (Mary Pickford) die zowel Lillian als haar zus introduceerde bij D.W. Griffith.
Het was Griffith, toch een beetje de ontdekker van Lillian Gish, die ervoor zorgde dat de Gish-zusjes in zijn eerste film, “An Unseen Enemy”, te zien waren. Het bracht hen (elk) 5 Dollar op (!). Ter vergelijking : nadat Lillian Gish in de jaren ’20 een contract had getekend bij MGM kreeg ze… 1 miljoen Dollar...
Het decennium dat volgde werkte Lillian Gish heel nauw samen met Griffith. Waar ze in het begin te zien was in zijn kortfilms voor Biograph bleek ze een tijd later zijn eerste keuze voor de rol van Elsie Stoneman in een klepper als “The Birth of a Nation”. Maar Lillian Gish was zook te zien in “Intolerance”, “Hearts of the World” en “Orphans of the Storm”. Het waren stuk voor stuk rollen waardoor ze uitgroeide tot de grootste heldin uit de geschiedenis van de zwijgende film. Niet voor niets kreeg ze de titel van ‘Lady of the Silent Screen’…
De opkomst van de geluidsfilm bleek voor Lillian Gish niet onoverkomelijk maar de interesse in filmrollen nam hiermee wel af waardoor ze in minder en minder films te zien was. Het betekende zeker niet dat de kwaliteit van haar werk afnam : de manier waarop ze de kinderen in bescherming neemt in “The Night of the Hunter” bijvoorbeeld of haar rol van lieve moeder in westerns als “A Duel in the Sun” en “The Unforgiven”.
Lillian Gish heeft altijd een enorme bewondering gehad voor haar ontdekker D.W. Griffith en bouwde er zelfs een eigen one-woman show rond. Daarmee deed ze tijdens een heuse tournee zowel scholen als Universiteiten aan. De films van Griffith en vooral zijn bijdrage aan film op zich stonden hierin steeds centraal.
Er kwam een einde aan de samenwerking tussen de twee omwille van een dispuut omtrent verloning. Op dat moment had Griffith bijna alle films geregisseerd waarin Lillian Gish te zien was.
Eén keer regisseerde Lillian Gish zelf een film : “Remodelling Her Husband” (1920) waarin haar zus Dorothy te zien was.
In het begin van haar carrière werkte ze voor kleinere productiemaatschappijen die die haar zelfs inspraak gaven op vlak van het scenario én zelfs de keuze van de regisseur. Ze kreeg diezelfde faciliteiten toen ze in 1925 een contract tekende bij MGM : zo koos ze King Vidor en Victor Sjöström als regisseur van dienst voor respectievelijk “La Bohème” en “The Scarlet Letter”, twee succesfilms. Wat hierna volgde lag op vlak van opbrengst niet in het verlengde en daarenboven was Greta Garbo dé opkomende filmster toen waardoor men er bij MGM bewust voor koos om Lillian Gish aan de kant te zetten… Hierna was ze nog te zien in één film voor United Artists waarna ze het in Hollywood voor bekeken hield en men haar hierna bijzonder oneerbiedig omschreef als “sexless antique”.
Gish keerde terug naar toneel en was in verschillende Broadway-stukken te zien in de jaren ’30 : ‘Uncle Vanya’, ‘Camille’ en zelfs ‘Hamlet’ waar ze als Ophelia te zien was als tegenspeelster van John Gielgud. Het was in deze periode dat ze ook haar laatste hoofdrol vertolkte in een film van Paramount, uitgebracht in 1934. Begin de jaren ’40 keerde ze nog even kort terug naar de filmwereld met kleine karakterrollen maar de klemtoon bleef liggen op toneel, aangevuld met werk voor televisie en lezingen die ze gaf.
Lillian Gish is eigenlijk nooit getrouwd. In 1970 kreeg ze tijdens de Oscar-uitreiking een ‘Speciale Prijs’ voor haar totale werk en carrière.
In 1978 keerde ze nog heel even terug naar het witte doek met haar rol in “A Wedding” van Robert Altman, allicht niet toevallig haar honderdste film (!).
In 1984 kreeg ze ook van het American Film Institute een Life Achievement Award.
Zelfs toen ze de leeftijd van 90 had bereikt, in maar liefst het achtste decennium van haar carrière dus, bleef Lillian Gish acteren. Zelfs de rol in haar laatste film – “The Whales of August” uit 1987 met Bette Davis – werd bijzonder positief onthaald.
In 1932 verscheen ‘Life and Lillian Gish’ waarin haar memoires werden neergeschreven. In 1969 verscheen haar autobiografie ‘The Movies, Mr. Griffith, and Me.’ Andere boeken die over Lillian Gish werden geschreven : ‘Dorothy and Lillian Gish’ (1973) en ‘An Actor’s Life for Me' (1987).
Oscars ® 1947 | Genomineerd | Beste actrice in een bijrol | Duel in the Sun |