Gedragen door het succes van grootschalige epossen als King Of Kings, 55 Days At Peking en vooral El Cid begon de buiten het Hollywoodsysteem actief zijnde producer Samuel Bronston steeds meer risico te nemen. De kruik moest echter een keer breken: het razend ambitieuze The Fall of the Roman Empire was in 1964 de grootste verlieslatende prent voor distributeur Paramount en Bronston kwam de financiële aderlating nooit meer te boven. Of hoe dit Romeins epos eveneens The Fall Of The Bronston Empire betekende.

Onverdiend trouwens, want The Fall … is een veel betere film dan de negatieve reputatie laat uitschijnen. En het is eveneens een vrij correcte weergave – toch zeker op het vlak van achtergrondomkadering – van de nadagen van het Romeinse rijk, zich beperkend tot het bewind van keizer Commodus tussen 177 en 192, door veel historici beschouwd als het begin van het verval. Bronston huurde opnieuw een historicus in om over de historische accuraatheid te waken, genrespecialist Philip Yordan – die ook meewerkte aan El Cid – was opnieuw van de partij in het scenaristenteam en Anthony Mann mocht na het succes van El Cid terug op de regiestoel plaatsnemen. De opnames vonden grotendeels plaats in Bronstons eigen studio nabij Madrid, ook voor de vele buitenopnames die zich zogezegd in Noord-Duitse wouden afspeelden.

The Fall of the Roman Empire kostte drie keer zoveel als El Cid en dat budget van zo’n twintig miljoen dollar bleek een brug te ver toen het publiek niet kwam opdagen. De set waarop onder meer het Romeinse Forum werd nagebouwd is met een omvang van 220.000 vierkante meter nog steeds een van de grootste openluchtsets ooit. Oorspronkelijk zou Bronstons favoriete acteur Charlton Heston de rol van Livius vertolken. Maar die plannen werden opgeborgen. Sophia Loren was immers al gecast als Lucilla en Heston wou niet meer met haar samenwerken na de ietwat stramme werkrelatie in El Cid. Maar hij bleef Bronston wel trouw door een rol te aanvaarden in 55 Days At Peking, dat uiteindelijk nog voor The Fall … in productie ging. Bronstons tweede keus Kirk Douglas bedankte eveneens voor de eer, waardoor de rol uiteindelijk bij Stephen Boyd belandde. Die achteraf verklaarde dat het floppen van deze film meteen ook zijn verdere acteercarrière hypothekeerde. Ook voor de rol van Commodus werd er met pionnen geschoven: Richard Harris verliet de set na creatieve meningsverschillen en werd daarop vervangen door Christopher Plummer. Loren bleef wel aan boord, wat niet verrassend is daar ze een miljoen dollar ontving voor haar rol – een vervijfvoudiging van haar gage in El Cid.

The Fall of the Roman Empire is net als de meeste Bronstontitels een visueel overdonderende, zij het narratief niet altijd even consistente kijkervaring. Vooral de in het tweede deel de kop opstekende romance tussen Boyd en Loren heeft een te groot soapgehalte, maar de nadruk op een centrale romance tussen al het geschiedkundig verantwoord strijdgewoel is nu eenmaal inherent aan het genre. En doet niets af aan de kwaliteit van dit onderschat, zij het ietwat clichématig peplumspektakel – de paardenwedren is een overbodige toevoeging in de hoop Ben-Hur te kunnen evenaren.

De film circuleerde lange tijd in verschillende ingekorte versies: de originele versie van grosso modo drie uur werd voor de meeste dvd- en Blu-rayreleases in zijn oorspronkelijke vorm en lengte hersteld.