Onlangs kreeg ik nog een mailtje van een of andere organisatie die mijn aandacht wou vestigen op secretaressendag. Voorlopig stelt zich geen probleem om de dame in kwestie op de gepaste manier in de bloemetjes te zetten of te voorzien van een gepaste attentie want de volledige crew, redactie en alles wat daar nog bij hoort is wat Filmfreak betreft van het andere geslacht. Het zou een leuke manier zijn om deze recensie van Secretary te openen door je voorkeur uit te spreken voor de dame in de hoofdrol, maar na het zien van de film verkiezen we dan maar om dat niet te doen...

Lee Holloway (Gyllenhaal) wordt ontslagen uit een psychiatrische instelling op de dag dat haar zus in het huwelijksbootje stapt. Het wordt weer wat wennen voor haar aan het leven in de échte wereld en bij het grasduinen in de zoekertjes op zoek naar een job blijft haar blik plots hangen op 'secretary'. De manier waarop Lee het woord uistpreekt alleen al geeft aan dat dit (voor haar) het hoogst mogelijke is wat men kan bereiken in het leven. Op de dag van het sollicitatiegesprek regent het pijpestelen, waardoor Lee vanuit de gietende, gutsende regen het kantoor van advocaat E. Edward Grey binnenstapt in een druipende, paarse regenjack. Qua look niet echt iets waarmee je scoort op zo'n moment natuurlijk maar na een heel kort gesprekje wordt al beslist dat Lee toch de nieuwe secretaresse wordt van de pleiter. Er was dan ook wel niets dat zij niét wou doen om de job te krijgen. Geen computerwerk maar rikketikken op een oude typmachine, de telefoon opnemen, het is Lee allemaal niet te veel. Eigenlijk had ze zich misschien beter wat vragen gesteld toen ze haar voorganger naar buiten zag komen op het ogenblik dat zij binnenging maar ook het uithangbord met het opschrift secretary wanted aan de ingang liet al vermoeden dat het zoeken van deze nieuwe werknemer voor mijnheer Grey niet veel meer betekende dan het belang dat een restauranthouder hecht aan de aankondiging dat het vandaag nu eens een spaghetti Bolognese is als dagschotel. Al vanaf het moment dat Lee het kantoor verlaat, worden de lichtjes gedoofd rond het wanted-bord en kan ze haar moeder het heuglijke nieuws melden dat ze in het werk zit...

Ze houdt zich aan de belofte en is zelfs bereid om in grote vuilnisbakken te snuffelen om haar baas dat toevallig weggegooide dossier terug te kunnen bezorgen... Dag na dag in elkaars bijzijn doorbrengen zorgt ervoor dat bepaalde dingen niet kunnen verborgen blijven. Zoals de automutulatie van Lee, of de bizarre, vreemde (karakter)trekjes van mijnheer Grey. Het gemeenschappelijk kenmerk van werknemer en werkgever blijkt in dit geval een zeer sterke neiging tot SM te zijn...

Secretary is een opmerkelijke film. Het begint allemaal vrij gewoon en onschuldig maar evolueert naar bizar, vreemd, ongewoon, terwijl sommigen ook termen als shockerend of ziek(elijk) zullen verkiezen om de film te typeren. You're not worried I'm going to fuck you, are you ? zegt James Spader die achter Gyllenhaal staat nadat hij haar zopas heeft gevraagd om haar ellebogen op het bureau te leggen en voorover te buigen. Een bruid in spé gaat kort voor haar huwelijk een andere man I love you toefluisteren en verkiest een hongerstaking als ultiem bewijs van haar liefde voor hem. Voor een aantal kijkers zal de scène die aansluit op de uitspraak van Spader die we hierboven vermeldden bijzonder aanstootgevend zijn (en neen, er wordt echt niet geneukt hierna in de klassieke zin van het woord).

Het is ook onduidelijk welke boodschap regisseur Steven Shainberg met zijn tweede langspeelfilm wou overbrengen. Het zou te simplistisch zijn om dit allemaal onder de noemer op-elk-potje-past-een-dekseltje te gaan klasseren, daarvoor gaat het eigenlijk te diep. Wat voor de één een ziekelijk sexueel gedrag zal zijn, betekent voor een ander het naar elkaar toegroeien en het bereiken van een (op sexueel vlak) perfect harmonie tussen twee mensen. Aan de kijker de keuze dus waar hij Secretary wil plaatsen.

Regisseur Shainberg heeft na het maken van een kortfilm-versie van deze film jaren gewacht om de bios-versie te maken. Wat aanvankelijk niet kon, (in Los Angeles) bleek later wel mogelijk (na zijn verhuis naar New York en het veranderen van agent, advocaat en vriendin) ahoewel hij wel meerdere keren de vraag kreeg van iemand die het scenario had doorgenomen of dit eigenlijk geen soft core porno was... James Spader heeft in elk geval een voorliefde voor films met een onconventioneel sex-trekje, vroeger deed hij het ook al in Sex, lies and videotapes van Steven Soderbergh waarvoor hij trouwens ook de prijs voor beste Acteur won. In White Palace was het dan weer wat softer met Susan Sarandon. Op deze (koop)DVD zijn wat extra's voorzien maar die zijn niet zo ophefmakend als de film. Zo staan er een drietal interviews op waarbij Spader de zuurpruim is die weinig interessants weet te vertellen en Gyllenhaal de actrice die het over een provocerende film heeft maar vooral heel enthousiast is over haar rol én de film. Het korte gesprekje met regisseur Shainberg zorgt nog het meest wetenswaardige dingen. Hij heeft het over het tot stand komen van de film, formuleert een antwoord op de moeilijke vraag over wat de film nu eigenlijk gaat en heeft het vanzelfsprekend ook over Gyllenhaal en Spader. Tot slot staat er nog een heel kort stukje B-Roll op het schijfje wat eigenlijk niets meer is dan wat werd opgenomen bij de voorbereiding van een bepaalde scène.