De “Terminator”-franchise (inmiddels eenendertig jaar jong) pakt uit met het vijfde deel, en heeft eigenlijk maar één reden om dat te doen: de terugkeer van Arnold Schwarzenegger. Dat de reeks zonder Ahnuld bijna geen bestaansreden heeft, bewees het makke “Terminator Salvation” in 2009. De huidige rechtenhouders mogen de Hollywoodgoden op hun beide knieën danken dat Schwarzenegger zich bereid verklaarde om aan te treden in deze “Genisys”. Al was het misschien eerder een kwestie van moeten dan van willen: toen Schwarzenegger na zijn gouverneurschap in Californië terug aan het acteren sloeg, werd snel duidelijk dat het publiek zijn nieuwe hersenloze actievehikels (“The Last Stand”, “Sabotage”) niet lustte. Een terugkeer naar zijn meest iconische rol lijkt met andere woorden de logica zelve.

De “Terminator”-reeks is al een paar keer van ‘eigenaar’ veranderd. Het origineel uit 1984 werd verdeeld door het inmiddels al lang failliete Orion Pictures, en de rechten waren toen in handen van James Cameron en Gale Anne Hurd. Voor de sequel “Terminator 2: Judgment Day” (1991) ging Cameron in zee met Andrew Vajna en Mario Kassar, een tweetal dat zijn best deed om het succes van Cannon te evenaren, zij het met grootschaligere projecten. Ook hun Carolco Pictures bestaat niet meer, al waren Vajna en Kassar nog wel de drijvende krachten achter “Terminator: Rise Of The Machines” (2003). Vervolgens gingen de rechten naar Halcyon Company, en die waren van plan om drie “Terminator”-films te draaien die zich integraal in 2029 zouden afspelen, en dus afstapten van het tijdreisschema. Na het sober onthaalde “Terminator Salvation” was het echter uit met de pret en met Halcyon. Waarop de rechten terug vrijkwamen en ze nu tot 2019 in de handen zijn van Skydance Productions, een productiemaatschappij die een distributiedeal heeft met Paramount en onder meer mee investeerde in de “Star Trek”-reboot, “World War Z” en de laatste twee “Mission: Impossible”-titels. Daarna keren de rechten terug naar … James Cameron. Skydance heeft dus een kleine drie jaar om hun investering terug te verdienen, en dat zijn ze eveneens van plan met een trilogie. De opvolger van “Genisys” zou er in 2017 komen, de afsluiter in 2018.

Scenaristen Laeta Kalogridis (“Shutter Island”) en Patrick Lussier (“My Bloody Valentine”, “Drive Angry”) doen hun best om aansluting te vinden bij de originele trilogie, en zeker bij Camerons tweeluik. Enkel de structuur daarvan herhalen zou flauw zijn, dus besloot het duo om uit te pakken met een alternatieve tijdslijn en een plot die het deksel van de mosterdpot haalde bij “Back To The Future Part II”. Dus ja, Skynet stuurt vanuit 2029 opnieuw een T-800 naar Los Angeles om Sarah Connor te vermoorden, en John Connor stuurt opnieuw Kyle Reese om haar te beschermen. Eens daar gearriveerd blijkt er ook een oudere en beschermende T-800 present te zijn en weet Sarah Connor al alles af van de terminators en de nakende oorlogen tussen mens en machine. Een dubbel tijdskader waardoor enerzijds gespeeld wordt met de conventies van de eerste drie (of eigenlijk twee) films en er tegelijk een nieuwe laag wordt aan toegevoegd. Jammer dat Kalogridis en Lussier die nieuwe laag nodeloos gecompliceerd, hoogdravend en een beetje eentonig maken. En het ontbreekt ook aan focus: de Aziatische T-2000 voegt niets toe, net als de onthulling dat een onbeduidend nevenpersonage ook een terminator bijkt te zijn. Bovendien leidt alles uiteindelijk opnieuw naar een poging om het hoofdkwartier van Cyberdyne te vernietigen, zij het ditmaal niet in 1997 maar in 2017.

Het scenario – en bij uitbreiding ook regisseur Alan Taylor (“Thor: The Dark World”) – slaagt er te weinig in om verwondering op te roepen. Zelfs al zijn de visuele effecten nog verfijnder dan die uit de vorige delen, uiteindelijk hebben we het allemaal al eens gezien. En beter, want de warrige tijdreisclichés en de teleurstellend eendimensionaal acterende Jai Courtney (Kyle Reese) en Jason Clarke (John Connor) zorgen voor nogal wat makke momenten.

Emilia Clarke (Sarah Connor) brengt het er iets beter vanaf, maar toch leeft Terminator: Genisys pas echt als Arnold Schwarzenegger het scherm mag domineren. De keuze om zijn iconische cyborg te laten verouderen is zowat het enige echt geslaagde element. De manier waarop Schwarzie zijn personage lekker laconiek en oneliners spuiend neerzet alleen al is een (herinnerings)tripje naar de bioscoop waard. Of hoe de ster van de franchise hier wel degelijk de echte ster is. In zijn totaliteit haalt “Genisys” het net met de gedelibereerde hakken over de sloot: niet de grote onderscheiding van “Mad Max: Fury Road” of de voldoende van “Jurassic World” dus.