COVID-19 bleek vorig jaar sterker dan MCU-24. Meteen de reden dat de verliezer van de tweekamp pas met een jaar vertraging de bioscoopzalen in kon. De vierentwintigste titel uit het Marvel Cinematic Universe is officieel ook de eerste van de vierde fase. Voor zover die fases wat te betekenen hebben. Black Widow gaat immers niet verder waar Avengers: Endgame stopte, maar speelt zich eerder af. Na de gebeurtenissen in Captain America: Civil War om precies te zijn.

Voor wie het allemaal netjes schematisch bijhoudt: stippellijnpijl naar links laten vertrekken uit het hokje Black Widow en die laten landen in fase drie tussen mei 2016 en november 2016. Dan nog een lijn trekken naar fase 2 in mei 2015 omdat er ook een plotlink is met Avengers: Age Of Ultron en je zou volledig mee moeten zijn. Let er wel op dat je met die stippellijn geen hoek ramt van de Marvelseries die sinds kort op Disney+ te zien zijn en officieel ook deel uitmaken van de vierde MCU-fase. Oh ja, er mag ook nog een lijntje naar de serie The Falcon And The Winter Soldier. Pas dan ben je eigenlijk volledig mee.

Genoeg flipchartgeneuzel, tijd voor de essentie. En die is er vooral voor de fans van Scarlett Johansson, want die heeft nu ook haar titelkarakter-Marvelfilm te pakken. Dat die zich terug in de tijd afspeelt is logisch, gezien ze zich opofferde voor de mensheid door het loodje te leggen in Avengers: Endgame.

Black Widow is zowel een originefilm als een tussentijds avontuur. De proloog speelt zich af in 1995 in Ohio en toont hoe een jongere Romanoff en haar pleegzus Yelena Belova met hun ersatzouders op de vlucht slaan naar Cuba. Blijkt dat die ouders eigenlijk KGB-agenten zijn. Valse vader Alexei Shostakov (David Harbour) was zelfs ooit Red Guardian, zowat het Russische equivalent van Captain America en valse moeder Melina Vostokoff (Rachel Weisz) is een topstratege die werkt voor de Red Room, een hoogtechnologische uitvalsbasis waar generaal Dreykov (Ray Winstone) een leger van onoverwinnelijke Black Widows traint en klaarstoomt voor werelddominantie. Ook Romanoff en Belova staat dat lot te wachten.

En dan … club tropicana … excuus, wham … sprong in de tijd. Romanoff gebruikte haar krachten om iets goeds te doen en samen met de Avengers de wereld te beschermen, Belova (op volwassen leeftijd vertolkt door Florence Pugh) is nog steeds huurmoordenaar voor Dreykov. Zij het niet voor lang: nadat ze tijdens een moordmissie wordt besprenkeld met antistof ziet ze plots het licht (halleluja) en contacteert ze haar vroegere ‘zus’ om samen een eind te maken aan de hegemonie van Dreykov.

Wat volgt op het actiefront: veel lijf-aan-lijfgevechten, een autoachtervolging en wat explosies. Waardoor Black Widow eigenlijk meer gemeen heeft met The Bourne Franchise en Mission: Impossible dan met een standaard superheldenfilm. Al is er geen enkele actiescène die het visceraal haalt bij die voorbeelden. Wat ook nog volgt: een reünie met Shostakov en Vostokoff zodat er een boompje kan worden opgezet over familiewaarden en -banden. Oh ja, en er wordt ook een feministische lans gebroken want de onderdrukte vrouwen komen in opstand (klaroengeschal en trompetgeknal) tegen de man die hen onder de knoet houdt.

Door expliciet voor een vrouwelijke regisseur te kiezen zet MCU-baas Kevin Feige politieke correctheid en gendergelijkheid extra in de verf. Zowat elke regisseuse met naam en faam werd door Marvel benaderd voor een – zoals dat heet – verkennend gesprek. Uiteindelijk viel de keuze op de Australische Cate Shortland, mee gekozen door Johansson die een grote fan bleek van Shortlands zich in de tweede wereldoorlog afspelende coming of age-drama Lore – wat inderdaad een goede film is. En ja, je kan gerust wat leesruimte vullen met het bewieroken van die keuze daarvoor in een tijd waarin the times they are a-changin’ zijn. Maar vraag is of je Shortland daar een plezier mee doet, want een intrinsieke persoonlijke regiestijl is hier niet te vinden. Zet hier directed by Joe and Anthony Russo bij en je krijgt waarschijnlijk krek dezelfde film. Dus misschien moet het wierookvat pas open indien de regisseuse van dienst ook haar eigenheid mag bewaren? Kwestie van in het gendergelijkheidverhaal meer te kunnen zien dan een mooi marketingverhaal. ‘t Is maar een kanttekening.

Is dat niet: de vaststelling dat Black Widow een rommelige, slordige, grotendeels saaie en niet altijd duidelijk vertelde uitschuiver is in het Marveluniversum. Indien iedereen in de zaal een rewindknop zou hebben om de film terug te spoelen bij plotvragen dan zou de speelduur op zijn minst acht uur bedragen. Door het zichzelf narratief moeilijk te maken geraakt Black Widow zelfs amper uit de startblokken. En dan mag je nog zo feministisch of politiek correct willen zijn als je wil, het helpt geen sikkepit.

Wat dat ook niet doet: Black Widow heeft geen urgentie. Het is een afrit van een snelweg die het MCU al was gepasseerd, en die strategisch gezien enkel maar dient om Pugh te verwelkomen in de franchise. Mocht die afrit hebben geleid naar een denderende standalonefilm boordevol verwondering, vernieuwende actie en een speelse toon dan hadden we een ander verhaal. Maar aangezien we het moeten doen met een prent wiens missie het lijkt om vooral het traumatisch verleden van het hoofdpersonage in de verf te zetten is dat ander verhaal er niet.

Niets mis met een poging om stripkarakters vlees en bloed mee te geven uiteraard, maar door dat te doen in een nadrukkelijk exposé in een film die het vertikt of vergeet om helder en relevant te zijn krijg je vooral een slag in het water. Harrison Fords oneliner don’t call me junior is als rechtlijnige dissectie van familie-issues in escapismecinema ontroerender dan de twee uur en het kwartier van Black Widow samen.

Natasha Romanoff, blij je te hebben gekend. Maar een afscheid in schoonheid of sierlijkheid is dit helaas niet.