In een oorlog zijn er nooit winnaars. Enkel verliezers. De wapenindustrie even buiten beschouwing gelaten. Het vaststaand feit dat diplomatie heeft gefaald en alle andere middelen om van een conflict of meningsverschil tot een vreedzame oplossing te komen zijn uitgeput, en leidt tot het grijpen naar de wapens.
Het is een constante in de geschiedenis van deze planeet en zolang er gekken zijn die de wereld (willen) regeren of een bedreiging (willen) vormen voor andere landen en/of werelddelen, zullen er oorlogen zijn. Nu waren het de ‘weapons of mass destruction’ die de vrijgeleide vormden voor het starten van een oorlog die nog bij lange niet in zijn eindfase is gekomen, meer dan zestig jaar geleden ging het om Iwo Jima. Een eiland met afmetingen die in kilometer uitgedrukt worden, maar waar de Japanners duidelijk op eigen veld oorlogje speelden en zoals dat bij alle gewapende confrontaties het geval is, bleek ook toen al dat dit een heel groot voordeel was. Men had de mogelijkheid om zich 'in te graven' en met bijzonder veel vuurkracht de gretige Amerikanen op te wachten. Die moesten ook dan weeral van op zee komen en je moet geen strateeg zijn om te weten dat je los van de aanpak die één of andere expert heeft uitgedokterd voor dit specifiek geval je hierdoor vanuit een bijzonder zwakke positie vertrekt.

Zoals Clint Eastwood’s film “Flags of Our Fathers” het naar voor brengt werden de Amerikanen spreekwoordelijk in de pan gehakt, althans toch bij de 'landing'. Ratelende machinegeweren uit feilloos gecamoufleerde bunkers maaiden lange rijen nietsvermoedende mariniers neer met een gemak als het omgooien van rijen dominosteentjes met een simpele vingerbewging. Artillerie die het strand kwam opgereden werd door hoger opgestelde kanonnen met een zwaar kaliber ook al zonder veel moeite uitgeschakeld. De voorziene tien dagen van bombardementen die herleid werden tot drie eiste op die manier een bijzonder zware tol aan mensenlevens aan de kant van de Westerlingen…

Maar dan kwam het moment dat men, ondanks het feit dat daar op dat ogenblik nog maar weinig reden voor was, een Amerikaanse vlag plantte op Japanse grond. Twee fotografen legden het neerpoten van de rood-blauw-witte vlag vast op foto en het is precies dit beeld dat in no time de Amerikaanse kranten haalde en zo zijn eigen interpretatie kreeg…
Zoals in voice-over wordt uigelegd wordt een oorlog gewonnen of verloren met foto’s, in dit geval zelfs met één enkel exemplaar. Het opzetten van de Amerikaanse vlag werd door de Amerikaanse bevolking gezien als een teken van overwinning, de bevestiging van de glorie van het Amerikaanse leger op de plaats van de feiten. De 'planters' werden naar huis gehaald met een specifieke bedoeling : geld inzamelen om de oorlog te kunnen verderzetten… 14 miljard was een cijfer dat toen viel en als je weet dat men het hier over Amerikaanse Dollars had weet je dat dit niet min is. Op Amerikaanse bodem, heel ver van het strijdtoneel, was er sprake van feestgedruis, er werd op trompetten en klarinetten geblazen wanneer de 'helden van Iwo Jima' weeral eens ten tonele verschenen en er de bevolking van overtuigden zoveel mogelijk obligaties te kopen om de geldstroom richting oorlogsmachine maximaal te bevorderen, al dan niet nadat ze om de symboliek van de foto kracht bij te zetten, het planten van de vlag nog eens hadden overgedaan…

Maar de helden van toen raakten vergeten, en dat is maar één element die Clint Eastwood ons aanbrengt. “Flags of our Fathers” illustreert ook op treffende wijze de gruwel en de absurditeit van een oorlog, het enorme contrast tussen wat zich op het slagveld afspeelt en hoe daarover gedacht werd bij de jongens thuis. Het aanvallen van Iwo Jima mag dan netjes op papier voorbereid zijn, eens het go-bevel wordt gegeven is er enkel maar chaos, het vernietigen van een massa mensenlevens. Aan het doel en de reden wordt op dat ogenblik niet meer gedacht, aan ‘uncle Sam’ allicht ook niet wanneer soldaten met het wapen in aanslag het strand opwandelen, hun dood tegemoet.
Clint Eastwood heeft natuurlijk de klasse om het allemaal te brengen zonder A-cast, iets wat de film enkel maar ten goede komt. Een “Flags of our Fathers” met de namen van enkele grootverdieners uit Hollywood in de eindgeneriek zou nooit geleid hebben tot het sterke oorlogsdrama die deze eerste film van het tweeluik eigenlijk geworden is.

“The Complete Collector’s Edition” is zoals de titel al laat vermoeden… compleet. Want naast “Flags of our Fathers” kan je ook “Letters from Iwo Jima” vinden in de mooie verpakking. “Letters…” is zo’n beetje de andere/Japanse kant van de oorlog. Hier toont Clint Eastwood hoe men zich voorbereidde op de komst van de Amerikaanse mariniers. Generaal Kobayashi moest het allemaal in goede banen leiden en de komst van de vijand zo goed als mogelijk voorbereiden. Met bijzonder beperkte middelen sloeg ook in dit kamp de twijfel toe en moesten velen van hen uiteindelijk de keuze maken om een ‘eervolle dood’ te sterven. “Gefeliciteerd, Uw man mag gaan vechten” was een veelgebruikte openingszin van de militairen die met een oproepingsbrief de vrouw des huizes hadden wakkergebeld. Inhoudelijk niet te vatten voor de meeste Westerlingen, voor vele (soms heel jonge) vrouwen betekende dit de zekerheid dat ze op korte termijn weduwe zouden worden…
Ook hier is de film donker, bijna zwart/wit eigenlijk of zoals het in de extra’s wordt genoemd, een uitgesproken ‘war setting’ en niet “sunny…”.
En alsof het allemaal nog niet genoeg is heeft Warner Bros ook nog een derde schijfje toegevoegd aan het pakketje, eentje vol met extra’s. Op de “Letters from Iwo Jima” DVD stond al een ‘making of’ documentaire maar op het laatste schijfje trekt men alle registers open. Clint Eastwood zelf introduceert zijn film hier en geef toe, wie kan dit beter doen dan de regisseur zelf die overigens bepaalde elementen nog zelf heeft meegemaakt en zich nog goed herinnert (de obligatiecampagnes bijvoorbeeld). 29 kilometer tunnels werden gegraven in slechts één jaar zegt Clint Eastwood, niet dat wij eraan hadden getwijfeld dat hij zijn huiswerk had gemaakt…

In 'Woorden op schrift' komt James Bradley aan het woord, John is de zoon van John Bradley, één van de zes mariniers die de Amerikaanse vlag hesen. Hij schreef het boek dat werd gebruikt als basis voor het filmscenario. Met kennis van zaken want de drie dozen materiaal van zijn vader die hij op zolder vond bleken een schat aan informatie te bevatten.
In 'Zes moedige mannen' geven de respectievelijke acteurs een woordje uitleg over hun personage, iets wat geïllustreerd wordt met ondermeer foto’s. Maar ze hebben het natuurlijk vooral over elkaar. 'De creatie van een epische film' gaat vrij breed en belicht de meeste deelaspecten van het maken van deze film, hoe men erin slaagde om duizenden mensen te kleden bijvoorbeeld, hoe de montage van de film tot stand kwam, enz…
'Het hijsen van de vlag' is kort, filmbeelden van nu worden kort toegelicht en vergeleken met hoe men het deed destijds.
'Visual effects' is voor de échte filmliefhebber ongetwijfeld het meest interessante. Hier heeft men het meer dan alleen over rotoscopie. Het blijft verbluffend wat de dag van vandaag allemaal technisch mogelijk is en dit extra bewijst dit nog maar eens. Met uitzondering van een paar opnames op een schip is geen enkele échte boot te zien in de film(s). Alles kan, niets is onmogelijk en we kunnen de makers enkel maar heel dankbaar zijn dat men het ook wil vertellen/tonen aan ons.
'Een blik in het verleden' bestaat voornamelijk uit archiefbeelden. 'War footage zeg maar, een soort documentaire van vroeger die een beeld geeft hoe de échte oorlog er (soms) aan toe gang. Wie goed kijkt herkent ook bepaalde scènes uit de film(s). Dat dit stukje film (en nog vele andere die bestaan) een belangrijke bron van inspiratie is gebleken voor de makers spreekt voor zich.
De extra’s zijn dus vrij uitgebreid. Twee belangrijke films dus, aangevuld met een schijfje vol met interessante extra’s, sommigen zullen het een ‘must have' noemen…