De beste kostschoolfilm sinds Dead Poets Society. Een statement dat zowel de eerste als de laatste zin siert. Het zal dus wel waar zijn. Alexander Paynes nieuwste worp vindt moeiteloos aansluiting bij de tragikomische observatiefilms die hem op de kaart zetten, en is ongetwijfeld een van de beste uit zijn oeuvre. Of misschien gewoon zelfs de beste. Nuances, je kan ze blijven wikken. En wegen.

The Holdovers is het geesteskind van scenarist David Hemingson, die al heel wat televisiewerk op zijn conto heeft staan – hij werkte onder meer mee aan de sitcoms How I Met Your Mother en American Dad. Hij schreef de genesis van deze film eigenlijk als een pilootaflevering voor een potentiële tv-reeks. Deels autobiografisch, en gebaseerd op zijn middelbareschooljaren. De outline kwam via via bij Alexander Payne terecht, en die zag er direct een langspeler in. Payne contacteerde Hemingson met de vraag of hij zijn pilootscript als basis wou gebruiken voor een min of meer gelijkluidend speelfilmscenario waarin de nadruk kwam te liggen op een humeurige leraar die tijdens de kerstperiode op een bijna verlaten kostschool op een handvol leerlingen die niet bij familie terechtkunnen moet letten. En het moest in een jaren seventiessetting zijn. En de hoofdrol moest naar Paul Giamatti worden gemodelleerd. Uiteraard zei Hemingson volmondig ja en het aangepaste en uitgebreide script resulteerde in een grand cru Payne.

Giamatti is wonderbaarlijk goed als de loenskijkende en lichaamsgeurafscheidende geschiedenisleraar Paul Hunham. Trauma’s uit het verleden meetorsend, vaak meedogenloos voor zijn studenten en niet gespeend van taalkundig scherpe humor om zijn punt te maken. En Chinese vrijwilliger om tijdens de kerst op de kostschool waar hij les heeft te overwinteren met een handvol leerlingen en de kok (Da’Vine Joy Randolph). Een van de rijke leerlingen is slim genoeg om een uitweg voor hem en zijn schoolmakkers te vinden, en uiteindelijk blijft enkel de weerbarstige Angus Tully (Dominic Sessa) onder de hoede van Hunham. Wat volgt is een afwisselend dijenkletsende en diep emotioneel gravende roadfilmachtige levensspiegel waarin beide uiteraard naar elkaar toegroeien, zij het niet zonder elkaar meermaals het bloed van onder de nagels te halen.

Niet alleen Giamatti is megafantastisch in The Holdovers, ook de debuterende Sessa acteert de zonnepanelen van het dak. Sessa studeerde toneel aan een van de scholen waar Payne zijn film wou opnemen, kreeg de kans om auditie te doen en … wam bam … het resultaat zou wel eens het meest vinnige en snedige (Amerikaanse) acteerdebuut van het jaar kunnen zijn. De energie en de gensters tussen Giamatti en Sessa zijn de drijvende motor van een film die naast inhoudelijk ook visueel weet te begeesteren. Payne geeft wat een potentieel onafhankelijke productie is de vibe mee van een regelrechte seventiesfilm uit de stal van pakweg Hal Ashby: de volledige begingeneriek is ontworpen in een teletijdmachine en ook het tempo, de verhaalopbouw en de karaktertekeningen dragen een yesteryear keurmerk. En de kerstsfeer geeft The Holdovers als een superieure weemoedslinger een extra onderkern van vervlogen en nieuwe kansen mee.

Laat deze mensen je hart veroveren, je ziel temmen, je ogen tranen en je lach bulderen, alle auld lang synes nog aan toe. Is het? Jawel. De beste kostschoolfilm sinds Dead Poets Society.

Gezien op de 50e editie van Film Fest Gent.