“Watchmen” is een film die al heel lang in de maak is (begin jaren negentig gaf Terry Gilliam er de brui aan en beschouwde hij het bronmateriaal als onverfilmbaar) en waar door velen reikhalzend werd naar uitgekeken. Het bronmateriaal, dat is de gelijknamige cultstrip geschreven door Alan Moore en getekend door Alan Gibbons in 1986-1987. De velen, dat is zowat iedereen die de comic miniserie als de Heilige Graal uit de (Amerikaanse) comicgeschiedenis beschouwt.

Nadat in dit decennium zowel Darren Aronofsky en Paul Greengrass strandden in de voorbereidingsfase, kreeg boy wonder Zack Snyder de kans om zijn talent en lef te tonen. Ergens een logische keuze, daar Snyder met de comicverfilming “300” ook al de kassa deed rinkelen. Een film die niet meteen ons kopje thee was, maar dat Snyder kan filmen wisten we al van de geslaagde remake van “Dawn Of The Dead”. Bovendien is Snyder een zelfverklaarde “Watchmen’-fan van het eerste uur, en storyboardde hij vooraf de volledige film om de producers duidelijk te maken dat hij de juiste man op de juiste plaats was. Snyder beloofde een adaptatie die zo trouw mogelijk het bronmateriaal zou volgen. Tot opluchting van vele (zoniet alle) fans, want er deden al jaren scenario’s de ronde die het bronmateriaal nogal duchtig herwerkten. In de adaptatie van David Hayter en Alex Tse verschilt echter enkel de climax wat van de strip, en wordt niet echt geraakt aan de opzet van het verhaal.

Fans van “Watchmen” zitten ongetwijfeld direct in de film, niet ingewijde leken (zoals ondergetekende) hebben iets meer tijd nodig vooraleer alles mooi in de plooien valt in het Amerika anno 1985 zoals we het (gelukkig) niet hebben gekend. Richard Nixon is nog steeds aan de macht en een nucleaire holocaust hangt als het zwaard van Damocles aan een gerafelde draad boven de mensheid. Nixon is ook hier ‘tricky Dick’: toen hij zag dat Amerika op het punt stond de oorlog in Viëtnam te verliezen, schakelde hij Dr. Manhattan (een motion capture versie van Billy Crudup) in om met zijn kernbomkrachten (de arme man werd het slachtoffer van een nucleair incident) snel een eind te maken aan het conflict. Inmiddels heeft Nixon superhelden persona non grata gemaakt: zo is er een openbaar verbod op het dragen van maskers (toch nog altijd een handelsmerk voor elke zichzelf au serieux nemende superheld). “Watchmen” begint met de moord op de ex-superheld “The Comedian” (Jeffrey Dean Morgan). Een man met een niet onbesproken verleden die eerder te catalogiseren valt als brutale smeerlap dan als kindvriendelijke Clark Kent-adept, en die af en toe in het geniep vuile klusjes opknapte voor de Nixon-administratie. Wreker Rorschack (wat ons betreft de ster van de film, geniaal vertolkt door Jackie Earle Haley) denkt dat iemand het voorzien heeft op alle voormalige superhelden en probeert zijn oude makkers te waarschuwen dat er gevaar op til is. Maar de ex-ordehandhavers hebben weinig oor voor Rorschacks voorgevoel. Nite Owl (Patrick Wilson), Silver Spectre (Malin Akerman) en Ozymandias (Matthew Goode) hebben hun verleden afgeschud en willen dat liever niet meer oprakelen. Als er steeds meer aanwijzingen komen dat Rorschack het bij het rechte eind heeft, is uiteindelijk iedereen toch verplicht om belangrijke keuzes te maken…

“Watchmen” is alles behalve een ordinair superheldenverhaal. Meer zelfs, het is een verhaal dat het genre zowel ophemelt als verguist. Ook de verhaallijn (opgebouwd als een noir detective met heel wat flashbacks) volgt eerder het stramien van een epos dan van ‘zomaar wat’ escapistisch vertier. Een onverdeeld succes is “Watchmen” niet geworden. De noiraanpak botst nogal eens met de sf-elementen: het ene moment zit je in een groezelige gevangenis, het andere op Mars. Het vraagt wat wennen, maar voor wie geduld oefent is “Watchmen” een filmische lekkernij, ook als je de strip niet hebt gelezen. Snyder opent met een fantastisch gechoreografeerd gevecht (op de tonen van Nat King Coles “Unforgettable”), neemt zijn tijd met een lekker uitgesponnen generiek (Bob Dylan brengt “The Times They Are A’Changin’”) en laat het verhaal intrigerend ontvouwen. Let trouwens ook op de opvallende soundtrack waarin ook nog onder meer Leonard Cohen, Simon & Garfunkel en Nena hand in hand gaan. Een nogal rare combinatie zo lijkt, maar het gros van de songs werd ook vermeld in de strip, waardoor alles logischer wegluistert dan op het eerste gehoor lijkt.

Let wel: “Watchmen” is niet voor kinderen bedoeld. Was het vorig jaar al op het randje met “The Dark Knight”, dan is het er nu meermaals over. In Amerika kreeg de film een R-rating (in principe kan niemand onder 17 de film zien zonder begeleiding van een volwassene), bij ons is het allemaal probleemloos KT en kan eender welke zevenjarige zich in zijn uppie achter een jumbopak popcorn verschuilen. Misschien toch tijd om het systeem van de filmkeuring eens te herzien, dames en heren ?  “Watchmen” biedt geen kindvriendelijk vertier, maar volwassen entertainment met ballen dat meer dan eens een uitstap maakt naar volbloed horrorland (de scène met de kindermoordenaar zit niet omfloerst in “Hans en Grietje”-symboliek, maar in venijnig vigilante-terrein). Dus ouders, bespaar uw kinderen dit superheldenverhaal: de kans is sowieso klein dat ze het verhaal snappen, twee uur en een half is een lange zit, er gebeuren dingen waar Voldemort hemzelve kippenvel van krijgt, en de kroost heeft nog tijd genoeg om de borsten van Alin Akerman naar waarde te schatten. Een label van ‘verboden onder de vijftien’ is een meer logische keuring.

Wie bij “Watchmen” euforisch de zaal verlaat, heeft alvast reden tot nog meer gejuich. Later dit jaar komt er een director’s cut op dvd, die niet alleen een half uur langer is, maar die ook het stripverhaal “Tales Of The Black Freighter” bevat, een verhaal in het verhaal dat ook in de strip is verwerkt, en dat van Snyder de look en feel van “300” meekreeg. Schrijver Alan Moore zal het alvast allemaal worst wezen: hij geeft immers geen jota om de verfilmingen van zijn werk en weigerde net als bij “The League Of Extraordinary Gentleman”, “From Hell” en “V For Vendetta” zijn naam op de generiek te vermelden.