Wake in Fright - Outback
acteur/actrice (18)
regisseur (1)
producent (1)
director of photography (1)
uitvoerend producent (2)
scenarist (1)
beeldmonteur (1)
artdirector (1)
kostuumontwerper (1)
componist (1)
Deze door een Canadees geregisseerde bezwerende Ozploitationfabel moet qua broeierigheid niet onderdoen voor Peters Weirs latere Picnic At Hanging Rock en The Last Wave. Maar waar de Weirtitels van meet af aan werden omarmd als klassiekers van de Australische nieuwe golf, had Wake In Fright het moeilijker om onmiddellijk een publiek te vinden.
De film is gebaseerd op een roman van Kenneth Cook uit 1961 en is een weinig omfloerste kijk op de Australische macho- en drinkcultuur. Een cultuur waarin een ietwat timide leraar – vertolkt door Gary Bond – verstrikt raakt wanneer hij in het (fictieve) gehucht Bundanyabba tijdens de kerstvakantie zijn trein naar Sydney mist. Nadat hij al zijn geld verliest bij het gokken, zit hij vast in een schier doodlopende straat, culminerend in meer dan een donkere morele orgie, met als triest orgelpunt een sadistische kangoeroejacht.
De rechten van Cooks boek waren oorspronkelijke aangekocht door Dirk Bogarde, die de verfilming graag door Joseph Losey wou geregisseerd zien. Een project dat uiteindelijk niet is doorgegaan. Toen Wake In Fright zonder Bogarde en Losey groen licht kreeg, werd de hoofdrol aangeboden aan Michael York, maar die zag de rol niet zitten. Het Australische publiek bliefde de film niet bij de oorspronkelijke release. Het uitvergroten van de macho-elementen werd Ted Kotcheff – als Canadese buitenstaander – zelfs niet in dank afgenomen. Ook in Amerika werd Wake in Fright geen succes: United Artists wist zich nauwelijks raad met de film en dropte hem dan maar onder de titel Outback los in een paar bioscopen, zonder er verder publiciteit aan te wijden. Enkel in een paar Europese landen – Frankrijk op kop – werd Wake In Fright naar waarde geschat.
De onvermijdelijke cultstatus kwam achteraf, zeker toen bleek dat de originele negatieven spoorloos verdwenen waren, en de film niet in retrospectieves kon worden getoond. In 2002 vond monteur Anthony Buckley een (gehavende) kopie terug in een opslagplaats in Pittsburgh. Die vondst luidde meteen het tweede leven in van Wake In Fright. Na de restauratie werd hij opnieuw in Cannes vertoond, volgden nieuwe releases in Australië en Amerika en publieke erkenning als een verloren meesterwerk. Niet alleen door critici trouwens: Martin Scorsese outte zich als vurig verdediger en fan, en Nick Cave omschrijft Wake In Fright als “the best and most terrifying movie about Australia ever made”.
En terrifying is hij zeker, met als ankerpunt een wackovertolking van Donald Pleasence als Grants willige gids in de apocalyps. Controverse was er ook: de grafisch-gruwelijke kangoeroejacht kwam onder vuur te liggen, vooral omdat die niet was geënsceneerd. Kotcheff en zijn crew filmden de beelden tijdens een eigenlijke jacht, uitgevoerd door ‘professionele’ jagers. In samenspraak met dierenrechtenorganisaties werd besloten om de scène niet te censureren, net om de wreedheid van de traditie te onderstrepen en aan te klagen.
Drie triviale castuitsmijters: Wake In Fright bevat de laatste rol van Australisch karakteracteur Chips Rafferty, die nog voor de release zou overlijden. Daarnaast is dit ook de debuutfilm van Jack Thompson. En Sylvia Kay – als vrouw gevangen in het machomoeras – was ten tijde van de opnames de echtgenote van regisseur Kotcheff.