In de lente van dit jaar was er in de landelijke film- en mediapers nogal wat te doen over het ‘floppen’ van Felix van Groeningens “Belgica”. Want het kon toch niet dat een uitstekend gemaakte film van een regisseur die bijna een Oscar had gewonnen plots geen publiek (meer) vond? Zeker niet nu de Vlaamse film het commercieel goed tot uitstekend doet. Het kon dus wel: “Belgica” deed het in de zalen minder goed dan verwacht. Niet zozeer omdat de film zijn publiek niet vond, maar eerder omdat het publiek dat zich in de thematiek - het nachtelijke uitgaansleven - herkende, gewoon klein was. En daar kon uiteindelijk geen tegenkanting genre ‘ja maar, eigenlijk gaat de film over een relatie tussen twee broers’ tegenop.

Op zich heeft “Belgica” niets te maken met “Vincent”: het zijn allebei Vlaamse films, en daar houdt de vergelijking op het eerste zicht mee op. Ware het niet dat het ernaar uitziet dat “Vincent” ook maar weinig potten gaat breken aan de kassa, en zijn positieve ‘word of mouth’-kijkers vooral zal moeten halen uit vertoningen in culturele centra en later in de thuisbioscoop. Nochtans zou je kunnen denken dat het ‘thema voor het grote publiek’ en de aanwezigheid van Christophe Van Rompaey de cinemabelevingszool zou moeten kriebelen. Van Rompaeys “Aanrijding In Moscou” is immers nog steeds een van de meest succesvolle internationaal scorende Vlaamse films aller tijden.  Waarom “Vincent” onder de verwachtingen blijft is een vraag waarop geen pasklaar antwoord past. Weinig animo voor een rijper publiek in de zomer? De opmars van het thuiskijken? Te weinig promotionele rock ’n roll? Of zit de renaissance van de Vlaamse film erop - een uitzondering links en rechts niet te na gesproken?  Niet dat een film moet worden afgerekend op basis van de merites aan de kassa. Integendeel: de beste films blijken bij het eind van het jaar vaak degene die meestal niet door een groot publiek zijn opgemikt. De schoonheid zit hem vaak in het kleine. We zouden bijna schrijven in het verborgene, maar daar zit toch al minstens een iemand die we liever niet met veel schoonheid omschrijven.

De Vincent waarvan sprake is de zeventienjarige Vincent Vanginderachter. Een familienaam die niet zo gemakkelijk uit te spreken is door Franse politieagenten, zo blijkt. De opstandige en ietwat in zichzelf gekeerde tiener is gedegouteerd door het allesoverheersend kapitalisme dat in zijn ogen onvermijdelijk naar het heengaan van moeder aarde gaat leiden. Hij wil een verschil maken: protesteren met spandoeken boeit hem niet langer, en dus grjjpt hij naar een radicaal middel. Zelfmoord plegen is volgens hem de manier om dat verschil te maken, daar zijn ecologische voetafdruk meteen nul wordt en de aarde een consumerende ziel armer is. We leren Vincent kennen na zijn derde (gefaalde) zelfmoordpoging. Zijn moeder Marianne is de miserie beu, en denkt erover om hem te laten interneren. ‘Redding’ komt er uit een onverwachte hoek. Plots staat immers Mariannes Franse halfzus Nicole op de stoep voor een verrassingsbezoek. Vincent herkent in de rebelse vrouw een gelijkgestemde ziel, en gaat clandestien meet haar mee naar Parijs. Nicole denkt dat hij gewoon de stad eens wil zien, Vincent ziet de lichtstad als een manier om er voor eens en altijd een eind aan te maken. Marianne is niet te spreken over de ‘ontvoering’ van haar zoon en zet de achtervolging in, samen met echtgenoot Raf en stiefdochters Nadia en Kelly. Een trip die zelfs tot in de Vogezen zal leiden. Wat meteen verklaart waarom “Vincent” een Vlaamse film is waarin voor 80 % Frans wordt gesproken.

“Vincent” is opvallend goed gecast. Spencer Bogaerts bevestigt de maturiteit die hij al in “Labyrinthus” liet zien, en Barbara Sarafian mag hier even löss gaan als in “Aanrijding In Moscou”. Alexandra Lamy (bekend van haar hoofdrol in Francois Ozons engelenkomedie “Ricky”) voegt de juiste dosis joie de vivre toe als Nicole, en Geert Van Rampelberg gaat voluit voor de volkse humor in zijn interpretatie van lamme goedzak-echtgenoot. De hoogzwangere Kelly is een rol voor debutante Emma Reynaert, de rebelse Nadia blijkt een kolfje naar de hand van Kimke Desart, die eerder haar cinefiele kant liet zien in Caroline Strubbes “Lost Persons Area” en “I’m The Same, I’m Another”.  

Scenarist/producent Jean-Claude Van Rijckeghem is met “Vincent” niet aan zijn dramedy-proefstuk toe. “Aanrijding in Moscou” blijft nog steeds zijn grote succesnummer, maar met scripts voor onder andere “Man Zoekt Vrouw”, “Meisjes”, “Adem” en “Brasserie Romantiek” toonde hij zich een bezige bij die vlot zijn weg vindt tussen wat we gemakkelijkheidshalve ‘lach en traan’-films voor een groot publiek zullen noemen. Van Rijckeghem heeft zijn liefde voor voorbeelden als Billy Wilder en John Patrick Shanley (“Moonstruck”) nooit onder stoelen of banken gestoken. Toetsstenen met het oeuvre van beide heren zijn bijgevolg in de meeste van zijn scenario’s te vinden. En dat is zeker zo in deze “Vincent”, misschien wel de meest ambitieuze tragikomedie die productiefirma A Private View dusver heeft geproduceerd. De film heeft een opvallend rauwe kant en is enerzijds een bespiegeling van het hedendaagse gewetensvol leven in een wereld die dolgedraaid lijkt. Anderzijds is het gewoon een gezapige familiekomedie waarin ruimte is voor de brede en gemakkelijke lach. Het schipperen tussen beide oevers levert links en rechts een lekke band op daar Vincents ennui punt en paal-gewijs opgeslokt wordt door de bevinding dat het nergens beter is dan thuis. “Vincent” ziet zijn sociale boodschap daardoor ietwat genekt en finisht als een veilig aanmerende gezinskomedie die uiteindelijk eerder sympathiek omarmt dan echt hard bijt. Het kost een halve ster, maar is op zich geen reden om de film stiefmoederlijk te behandelen of ongezien te laten. Nobody’s perfect: Joe E. Brown wist het ook al.