Een van de beste films die we vorig jaar in oktober op het filmfestival van Gent oplepelden was de Noorse parel “DeUsynlige” ofte ‘Troubled Water’. Een Engelstalige vertaling die er niet toevallig is gekomen, daar Simon & Garfunkels klassieker “Bridge Over Troubled Water” een prominente plaats inneemt in de muzikale omkadering van deze emotionele mokerslag. Letterlijk betekent “DeUsynlige” “De Onzichtbare”, maar door in de schrijfwijze “DeUs” (God) binnen te smokkelen laat regisseur Erik Poppe op subtiele wijze zien dat je de titel ook als “De Onzichtbare God” kan lezen. In het Engels is het iets moeilijker om die woordspeling te behouden, waardoor gekozen werd voor “Troubled Water”, een titel die trouwens niet alleen door de majestueuze orgeluitvoering van Simon & Garfunkel de lading dekt.

Erik Poppe gooide internationaal al hoge ogen in 2004 met “Hawaii, Oslo”, een kroniek van vijf personen wiens levenswandel elkaar toevallig kruist tijdens de heetste dag van het jaar in Oslo. Toeval speelt eveneens een grote rol in dit drama over een kindermoordenaar op zoek naar verlossing en vergeving. Poppe vertelt de film niet chronologisch: pas gaandeweg ontdekken we de ware toedracht over de tragedie, zodat iedereen die vooraf al een standpunt inneemt dat gaandeweg kan of moet bijspijkeren. Niet dat Poppe een wit konijn of deus ex machina uit de hoed tovert (het hoofdpersonage is wel degelijk schuldig), maar toch meandert de prent een richting uit die je aanvankelijk niet verwacht. Zeker niet als Poppe in het midden plotsklaps een ‘ Pulp Fiction Tarantinootje’ doet, en een deel van het verhaal opnieuw vertelt vanuit een ander perspectief.

Op de keper beschouwd heeft Jan Thomas (een ijzersterke Pal Sverre Valheim Hagen) geen kind vermoord. Samen met een vriendin ontvoerde hij de kleine Isaac door er met de kinderwagen vandoor te gaan terwijl zijn moeder zich aan het verfrissen was in het toilet van een snackbar. Toen echter bleek dat Isaac Jan Thomas (her)kende, sloeg het tweetal in paniek, en die paniek leidde tot een onvoorziene tragedie. Jan Thomas probeert na zijn celstraf acht jaar later een nieuw leven op te bouwen. Hij krijgt de kans zich te rehabiliteren als orgelspeler in een kerk, waar niemand zijn ware achtergrond kent. Hij komt in contact met de alleenstaande pastor Anna (Ellen Dorrit Petersen), die een zoontje heeft dat als twee druppels water op de omgekomen Isaac lijkt.

Wanneer de relatie tussen Anna en Jan Thomas sterker wordt, ziet zij hem meer en meer als ersatzvader voor haar zoon Jens , terwijl Jan Thomas in de aanwezigheid van het kind een kans ziet om met zijn geweten in het reine te komen. Maar de weg naar verlossing is lang en bochtig, zeker als Isaacs moeder Agnes (Trine Dyrholm) toevallig ontdekt dat de moordenaar van haar kind terug op vrije voeten is. Haar zoektocht om eindelijk de waarheid over de dood van haar kind te achterhalen (en haar eigen schuldgevoel te temperen) plaatst een serieuze druk op haar relatie met haar echtgenoot en twee geadopteerde dochters. Echt gevaarlijk wordt het pas wanneer ze Jan Thomas blijft schaduwen en een beslissing neemt die voor iedereen verstrekkende gevolgen kan hebben...

“Troubled Water” laat zich maar op weinig inzinkingen betrappen. De regie is beheerst en kruipt net daardoor onder de huid, de vertolkingen van Hagen en Dyrholm zijn ronduit fenomenaal en op het eerste zicht nietszeggende scènes (Hagen die zijn duivels probeert uit te drijven terwijl hij orgel speelt) zorgen er net voor dat deze film tegen de ribben blijft kleven. De climax (die de focus van drama verlegt naar thriller) is weliswaar voor interpretatie vatbaar, maar het past mooi in de tragiek van de personages, zodat Poppes uitstapje naar het actiegenre eigenlijk nauwelijks een stijlbreuk te noemen is. Een cinefiele parel heet zoiets.

Wie hem heeft gemist in de arthousebioscopen eind vorig jaar weet wat hem te doen staat: zo snel mogelijk dit Scandinavisch meesterwerk in huis halen. Voor de extra’s hoef je het alvast niet te doen: toegevoegde waarde bieden de (korte) trailer, verwijderde scène en fotogalerij immers geenszins. Al is “Troubled Water” ook geen film die extra uitleg nodig heeft. Dit is immers een film die mikt naar het hart, en weinig boodschap heeft aan een academische benadering over het hoe en waarom.