Split (Blu Ray)

Bijna zeer goed
Split (Blu Ray)
2016
21/06/2017
Blu-ray
118 minuten
horror
thriller
2.40

acteur/actrice (14)

James McAvoy James McAvoy → Dennis/Patricia/Hedwig/The Beast/Kevin Wendell Crumb/Barry/Orwell/Jade
M. Night Shyamalan M. Night Shyamalan → Jai
Anya Taylor-Joy → Casey Cooke
Haley Lu Richardson → Claire Benoit
Betty Buckley → Dr. Karen Fletcher
Jessica Sula → Marcia
Izzie Leigh Coffey → 5-jarige Casey
Brad William Henke → nonkel John
Sebastian Arcelus → Casey's vader
Neal Huff → Mr. Benoit
Ukee Washington → nieuwsanker
MIchael Robert Kelly → Joe
Rosemary Howard → Kevin's Moeder
Jerome Gallman → beveiligingsagent Vince

regisseur (1)

M. Night Shyamalan M. Night Shyamalan

producent (3)

M. Night Shyamalan M. Night Shyamalan
Jason Blum Jason Blum
Marc Bienstock
Split


Films van Shyamalan.  M. Night Shyamalan om precies te zijn.  Bijna allemaal films die je moét gezien hebben, althans zo kan je opmaken uit recensies die 100 % spoiler free moeten zijn als je ze leest voor je de film bekijkt.  Zoals deze bijvoorbeeld.  Films waarin de meester zelf steevast op één of andere manier in beeld komt, met daarin meestal ook wat knipogen naar vorige of nog aankomend werk, dat is zo’n beetje een omschrijving van het werk van M. Night Shyamalan tot nu toe.

In “Split” maken we kennis met de gestoorde Kevin (James McAvoy als psychopaat van dienst en amai, wat voor één…).  Zoals je in de rolverdeling bovenaan deze Blu-ray recensie ziet is Kevin meer dan één Kevin, in het geval van “Split” negen om precies te zijn (van de 23 bestaande in zijn filmdossier), elk met hun eigen kenmerken, onhebbelijkheden, stoornis, outfit, attitude.  Kortom, een bont allegaartje van, jawel… negen Kevins zowaar of, beter nog, negen verschillende personages.

Dokter Fletcher (Betty Buckley  uit “The Happening”) is de psychiater die de psyche-knoop probeert te ontwarren.  Zij is een autoriteit op vlak van deze specifieke psychische stoornis waarbij mensen één lichaam hebben met verschillende geestelijke bewoners die elk op hun manier voor de dag komen.  En Kevin is een wel heel speciaal geval en dat is nog bijzonder voorzichtig uitgedrukt.    Hij is daarenboven haar enige patiënt die nooit een afspraak maakt met haar maar voor de mail-mogelijkheid kiest om op korte termijn een gesprek te forceren.  Ze kent de manier van denken van deze psychische toch heel wel complexe patiënt of… tenminste, dat denkt ze toch.  Er is immers heel wat meer aan de hand dan zij in het psychiatrisch snotje heeft maar dan is het eigenlijk voor velen al te laat…

Split

De aanpak voor “Split” verschilt maar op weinig vlakken dan die waarmee “The Visit” werd gemaakt.  Zo koos men ook nu weer voor een aantal actrices die nauwelijks of niet gekend zijn bij het grote publiek.  Anya Taylor-Joy (Casey) maakte haar debuut weliswaar al in “The Witch” maar echt goed gekend is ze niet.  Idem voor Jessica Sula die Marcia speelt in de film, “The Honeytrap” op haar CV heeft staan en voor Scott Frank de miniserie ‘Godless’ heeft opgenomen, één die overigens een Netflix-bestemming kreeg.  En dan is er nog Haley Lu Richardson in de rol van Claire.  Zij zit weliswaar al vijf jaar “in het vak” zoals dat heet en “Split” is haar beste film tot nu toe.

Shyamalan heeft voor “Split” opnieuw diep gegraven in de menselijke psyche om tot dit eindresultaat te komen.  De film schiet heel snel uit de startblokken want na een snelle introductie van de drie meisjes in dit gruwelverhaal krijg je de gestoorde Kevin al op je filmbord.  Enkel nog een parallel verhaallijntje toevoegen – dat van Kevin en Dokter Fletcher – aangevuld met een reeks van flashbacks om Casey wat beter te kunnen plaatsen en klaar is Kees.  Zo eenvoudig lijkt films maken wel.  Althans, als je Night Shyamalan heet tenminste.

James McAvoy zet een beklijvend angstaanjagende psychopaat-personage neer op indrukwekkende wijze.  Er zijn momenten dat je, enkel op basis van zijn gelaatsuitdrukking en nog voor hij een woord heeft gezegd, weet naar welke rol/personage hij zonet is overgeschakeld.  Het is beangstigend om zien, temeer omdat er bij heel wat scènes geen concrete dreiging van hem uitgaat.  De gesprekken met zijn dokter en toeverlaat dokter Fletcher bijvoorbeeld.

McAvoy springt van de personagehak op de personagetak dat het een lieve lust is.  Hij  beheerst zijn rollen in die mate dat hij in één en dezelfde scène heel snel na mekaar kan wisselen van personage.   Met een piekje op dit vlak naar het einde van de film toe.  Knap.

Split

De films van Shyamalan zijn telkens weer anders en daar is “Split” geen uitzondering op.  Ook nu weer weet je dat hij naar het einde toe weer een filmkonijn uit de wel zeer hoge Shyamalan-hoed zal toveren en hij breekt in “Split” met die traditie.  Onverwacht voor ons was dan weer dat de regisseur het deurtje van “Split” niet volledig sluit op het einde maar gelukkig staat de scenario-deur volgens ons niet wijd genoeg open om voor een sequel te moeten vrezen.  Ook al even speels en ondeugend als vroeger : het laatste shot en vooral wie daar nu nog eens in beeld komt zeg.  Waarna de eindaftiteling start, ook al in split (screen) mode.

De Blu-ray release is goed verzorgd op vlak van extra’s, alle extra’s zijn niet alleen Nederlands ondertiteld zijn krijgen ook commentaar mee van mijnheer Shyamalan zelf.  Inbegrepen een alternatief einde (één die ons wel teleurstelt eigenlijk).  Een stuk beter én boeiender zijn de verwijderde scènes.  Niet alleen interessant om fragmenten te zien die tijdens het montageproces op de zogezegde vloer van de montagestudio terechtkwamen maar vooral omdat de regisseur voor elke scène opnieuw weer probeert uit te leggen waarom de scène die volgt de definitieve versie van de film niet heeft gehaald.  Die van Dokter Shaw bijvoorbeeld bleken de moeilijkste als je weet dat het personage zelf(s) de film niet heeft gehaald.  Negen deleted scenes passeren op deze manier de revue.

Zoals verwacht is het James McAvoy zelf die aan het woord komt in ‘The Many Faces of James McAvoy’.  En hij niet alleen want ook een aantal producenten en cast members komen hier voorbij met daarin – natuurlijk en overigens heel terecht – enkel maar lof voor de acteur en de manier waarop hij zijn respectievelijke rollen neerzet in “Split”.  En Shyamalan ?  die verwijst fijntjes naar de stelling van Spielberg dat een goeie film maken eigenlijk gekoppeld is aan 90 % casting.

Je kan met ‘The Filmmaker’s Eyes : M. Night Shyamalan’ nog een rondje ‘laat ons met zijn allen de filmmaker de hemel in prijzen’ op je af laten komen maar dat blijft gelukkig heel beperkt (een kleine vier minuten) en dan is er natuurlijk nog ‘The Making of Split’.  Daarin heeft de regisseur het over meer dan “Split” alleen en legt hij bijvoorbeeld uit hoe zijn persoonlijk leven eigenlijk ook zijn films heeft beïnvloed, de cast of althans een deel ervan over het scenario en hoe ze hiermee voor het eerst werden geconfronteerd en de crew (nog eens) over de film en Shyamalan.

Wij hielden dit voor laatst en zagen de sterke, splijtende, psychologische thriller van Shyamalan dus passend ondersteund met de vermelde extra’s.

Koenraad Adams
Extra informatie


Extra's
Alternate Ending (1’37”)
Deleted Scenes (26’37”)
The Making of Split (9’50”)
The Many Faces of James McAvoy (5’38”)
The Filmmaker’s Eyes : M. Night Shyamalan (3’40”)