De jaarlijkse filmprijzenslag is begonnen (de Golden Globes sieren intussen de schoorsteenmantels van de winnaars), en naar goede gewoonte worden we in de eerste maanden van het jaar overspoeld met films die het mooie weer maken op de nominatie- of winnaarlijstjes. Slumdog Millionaire is (zelfs al zijn de oscarnominaties nu nog niet bekend) momenteel de torenhoge favoriet om met een paar top-Oscars (film, regie, geadapteerd scenario) aan de haal te gaan. De vier Golden Globebeeldjes die de film veroverde zijn daar een goede barometer voor, en ook critici en publiek lopen warm en storm voor deze energieke en opvallende goedgevoelfilm.

Met Slumdog Millionaire laat de Britse regisseur Danny Boyle zien dat hij van veel markten thuis is, maar dat wisten we eigenlijk al. Hij toonde zich bekwaam als angry young Brit (Trainspotting), regisseur van Hollywoodblockbusters (The Beach), fan van cinefiel verantwoorde horror (28 Days Later, Sunshine) en leverde zelfs een uitstekende familiefilm af (Millions). Slumdog Millionaire lijkt wel van alles wat mee te pikken: de film laat zich niet in een hokje opsluiten, en vindt tussen de verschillende genreflirts door toch moeiteloos een eigen stem.

Slumdog Millionaire speelt zich af in India en werd daar ook opgenomen, grotendeels in het hart van de sloppenwijken. Boyle begon aan het project met slechts een handvol Westerse medewerkers, de rest van de crew bestond uit filmtechnici uit Bollywood. Ook de cast bestaat uit illustere (Indiase) onbekenden. Het verhaal (gebaseerd op de roman Q&A van Vikas Swarup uit 2005) vertelt het waanzinnige relaas van de tiener Jamal (Dev Patel) die meedoet aan de Indiase versie van 'Who Wants To Be A Millionaire', de format die bij ons een paar jaar terug het vtm-scherm haalde als De Vraag Van 1 Miljoen met Walter Grootaers als pokerfacepresentator. De in een sloppenwijk opgegroeide Jamal slaagt erin om in de race te blijven tot de laatste vraag (die hem 20 miljoen roepies kan opleveren), en dat wekt verbazing op bij de nogal pedante presentator (Anil Kapoor) die Jamal laat arresteren de dag voor de finale. De politie wil Jamal laten bekennen dat hij een valsspeler is en neemt hem nogal brutaal onder handen. Jamal beweert echter dat hij voorbestemd was om alle juiste antwoorden te weten en vertelt zijn levensverhaal aan de hoofdinspecteur. Het begin van een flamboyante filmische trip waarin Jamals leven in de krottenwijken uit de doeken wordt gedaan…

Scenarist Simon Beaufoy (The Full Monty) trok verschillende keren naar India om Vikas Swarups bronmateriaal in de juiste context te kunnen plaatsen. Hij probeerde vooral om de talrijke, vaak tegengestelde vibraties die hij in de sloppenwijken leerde kennen in het scenario te integreren. Iets waar hij in gelukt is: de film bulkt uit van de levensvreugde, maar is op andere momenten grimmig en donker. De scènes waarin straatkinderen worden verplicht om als bedelaars geld af te troggelen en daarbij zelfs opzettelijk worden verminkt, zijn alles behalve 'feel good'. Beaufoy en Boyle verpakken de films als een moderne versie van een Charles Dickens-verhaal. Jamal past perfect binnen de karakterplooien van Oliver Twist: een jonge wees die op straat moet zien te overleven, in de handen komt van malafide snoodaards en op volwassen leeftijd de kans krijgt om een beter leven te leiden, ook al dreigt het verleden hem constant in te halen. Op sommige momenten lijkt Jamals deelname aan 'Who Wants To Be A Millenaire' (zoals Anil Kapoor het steevast uitspreekt) niet meer dan een gimmick: soms is de manier waarop Jamal het juiste antwoord op een vraag weet nogal vergezocht, maar blijft het verhaal mooi op koers door de fixatie van Jamal die kost wat kost zijn grote liefde Latika (Freida Pinto) wil terugvinden.

Dat Dev Patel de rol van Jamal kreeg, heeft hij te danken aan Danny Boyles dochter. Boyle vond in India geen geschikte acteur (de meeste van de kandidaten waren te macho en te weinig kwetsbaar), en keek op vraag van zijn dochter naar de Britse tv-serie Skins waarin Patel een van de hoofdrollen vertolkt. Boyle wist op slag dat hij de perfecte Jamal had gevonden. Boyle filmde Slumdog Millionaire trouwens met respect voor de lokale bevolking: hij was zelfs zo tevreden met de expertise en het professionalisme van castingdirector Loveleen Tandan dat hij haar zowaar op de generiek vermeldt als coregisseur. Ook de kindacteurs die Jamal, Latika en Salim vertolken, kregen een niet te versmaden extra: hun loon werd gestort in een fonds waar ze maar toegang tot hebben op hun zestiende verjaardag. Kwestie van hen een toekomst te geven waar veel van hun leeftijdsgenootjes waarschijnlijk niet eens van durven of kunnen dromen.

Slumdog Millionaire is cinema op zijn puurst. De beelden, sfeer en emoties zijn belangrijker dan het eigenlijke verhaal, dat links en rechts wat steken laat vallen. Tegen het eind valt het zelfs even zonder adem: de laatste vraag die Jamal moet beantwoorden past dan wel mooi in zijn levensverhaal, maar (voor de meeste Westerlingen althans) is het een oersimpele vraag, hetgeen de climax er niet echt spannend(er) op maakt. Maar dat is eigenlijk niets ter zake doend muggenziften: Slumdog Millionaire is in de eerste plaats een liefdesverklaring aan de overlevingskracht van kinderen, verankerd in de hypnotiserende smeltkroes die India is. Een mooie boodschap, die Boyle in een haast hemels kleurenpalet en met een hoogst aantrekkelijke soundtrack serveert. Een Indiase curry om van te smullen.