De rek is bijlange na nog niet uit de lekker wegkijkende Spaanse horrorfranchise “[REC]”, schreven we als conclusie na het derde deel. Maar dat was toen. Nu – met de release van het vierde en hopelijk laatste luik – zien we ons genoodzaakt om te concluderen dat de rek er wel degelijk uit is. Of hoe Jaume Balaguaro jammer genoeg niet voor een afscheid in schoonheid zorgde.

Balaguero en zijn spitsbroeder Paco Plaza kondigden al een hele tijd geleden aan dat de “[REC]”-reeks op vier titels zou afklokken. Niets mis met een strak plan, al hadden ze vooraf toch beter de blauwdruk van die vier delen uitgeschreven. De door hen beide samen geregisseerde eerste twee films (uitgebracht in respectievelijk 2007 en 2009) schoven netjes in elkaar en staan nog steeds geboekstaafd als geslaagde found footage-spielereien. Plaza’s derde deel (2012) liet halverwege de shaky cam-gimmick vallen en ontpopte zich tot een geslaagde zombiekomedie met knipogen naar “The Evil Dead”. Voor de afsluitende episode laat Balaguero de found footage volledig links liggen en komt hij op de proppen met een actiethrillerconcept dat zich afspeelt op een olietanker. Waardoor “[REC]4” tonaal nauwelijks aansluit bij de vorige delen, en je evengoed naar “Resident Evil Elvendertig” kan zitten kijken.

“[REC]4” rakelt bij het begin terug “[REC]2” op. Militairen vallen het flatgebouw binnen waar Angela Vidal besmet raakte met het dodelijke virus. Ze slagen erin haar uit het gebouw te krijgen, en het volgende dat we zien is dat Angela zich – net als de twee militairen – midden op de oceaan aan boord bevindt van een tanker waar tests op haar worden uitgevoerd door de dokter die al van in het begin op de hoogte was van het virus. Is het niet om het virus te pakken te krijgen, dan toch zeker om te weten of Angela clean is. Ook veel andere in quarantaine geplaatste overlevenden bevinden zich aan boord van het schip.

Clean blijft het schip trouwens niet: wanneer een aap waarop experimenten zijn uitgevoerd ontsnapt en zijn bijtgrage tanden in een van de bemanningsleden plant, duurt het niet lang of het schip stroomt over van virusdragers. Angela probeert samen met elektronisch manusje van alles Rick – die haar opnames opnieuw in elkaar probeert te puzzelen opdat voor eens en altijd duidelijk zou worden wat er zich precies in het flatgebouw heeft afgespeeld – uit de klauwen te blijven van de besmette bemanning. Wat niet zo eenvoudig is in nauwe en afgesloten ruimtes waar bovendien een onbekende snoodaard ronddwaalt die het virus kost wat kost terug in de bewoonde wereld wil krijgen.

Scenariogewijs gooit Balaguero alles in de mix: op het voorplan staat de terugkeer van Angela Vidal, er zijn verhaalflarden van de eerste twee, zelfs een heel kleine link met nummer drie en een aangepaste virusmythologie die knipoogt naar “Alien” en “The Thing” en nergens een eigen stem vindt. Ook de zombieactie kan niet langer verrassen: al teveel gezien op het grote en dankzij “The Walking Dead” ook op het kleine scherm inmiddels. Helemaal raar is dat er geen closure aan de franchise wordt gebreid: alles eindigt – met een belabberde CGI-grap dan nog wel – eerder als opstapje naar een eventueel vijfde deel. Balaguero bewijst met “[REC]4” weliswaar een begenadigd horrorregisseur te zijn, maar gooit met het ongeïnspireerd leentjebuurscenario al zijn ruiten in. Of bijna alle: er is weinig mis met een genetisch gemuteerde aap die in de stamppot belandt, en de setting aan boord van een schip zorgt sowieso voor een robuuste omkadering. Al vindt Balaguero daar evenmin het warme water uit, zoals iedereen die ooit Alvin Rakoff’s “Death Ship” heeft gezien met cultgraagte zal bevestigen. Slotsom: als doordeweekse horrorprent kan “[REC]4” er net mee door, als sluitstuk van een succesvolle griezelfranchise is het een maat voor niets. Of toch weinig. Alex De Rouck