Er zijn van die regisseurs waar wij een boontje voor hebben. Films waar wij warm voor lopen. Het zijn niet altijd grote namen, er zijn er die bij filmkenners een belletje doen rinkelen maar wiens naam de gemiddelde filmliefhebber niet onmiddellijk zal kunnen koppelen aan één van zijn vorige projecten.
Stephen Daldry is zo’n filmmaker. Er zijn maar weinig films die op ons zo’n indruk gemaakt hebben als “The Hours” (lees : als meesterwerk – 5 sterren-film geregistreerd werden). Dat de Engelse regisseur die destijds met “Billy Elliott” debuteerde nu ook al meerder keren is genomineerd voor een Academy Award (waaronder Beste Film en Beste Regisseur) verbaast ons dan ook helemaal niet. Nu enkel nog de bevestiging na een eerste (pers)visie van de film…

Michael Berg is een 15-jarige jongeman die op een dag zo ziek van de trein stapt dat hij nauwelijks nog op eigen kracht de weg naar huis vindt. Gelukkig is er een jonge vrouw die hem na het wegspoelen van het achtergelaten braaksel helpt om behouden thuis te komen.
De diagnose van de dokter : roodvonk, wat gelijk staat met drie maand platte rust. Niet echt in familiekring, maar geïsoleerd in bed want de ziekte is besmettelijk. Maar Michael is ondanks het korte contact met de behulpzame vrouw zo geïntrigeerd door haar dat hij ze zo spoedig mogelijk weer opzoekt. De aantrekkingskracht is niet alleen wederzijds maar ook sterk genoeg om al gauw meer te doen dan enkel bewonderend naar elkaar te kijken. Veel meer. Niet makkelijk voor Michael die er naar streeft om zoveel mogelijk tijd bij haar (Hanna heet ze, zo komt hij te weten na zijn derde bezoek/vrijpartij) door te brengen en dit kan enkel door even lang niét op de schoolbanken te zitten. Dat laatste wordt nochtans zo verwacht door zijn ouders die hem elke morgen plichtsbewust en vrolijk richting school zien vertrekken.
De twee praten niet over de toekomst, maar ook hun persoonlijk verleden blijft een gesloten boek. Het gaat om de passie, de seksuele driften, het ongeremde libido tussen de tiener en het lustobject die op een dag nog wordt aangevuld met het voorlezen uit werken als “The Odyssey”, “The Lady with The Little Dog” of zelfs “Huck Finn”. Alleen wordt de volgorde op een dag en de keren die daarop volgen, omgewisseld. Het voorlezen komt eerst, de seks erna.

Maar op een dag is Hanna verdwenen. Haar appartementje blijft leeg achter. Hanna is weg. Zonder verwittiging, zonder afscheidsbrief, geen afscheidskus… Aangezien Michael de relatie met de veel oudere vrouw al die tijd heeft verborgen gehouden kan hij ook de gevoelens waarmee hij is achtergebleven met niemand delen. Hij kiest hierna voor het studeren van rechten en valt hierbij dus terug op de beperkte kring van leeftijdsgenoten die niet altijd dezelfde interesses hebben.
Tot hij Hanna acht jaar later (!) terugziet. Op een niet voorzien tijdstip. Op een onverwachte plaats. Tijdens een zitting, op een rechtszaak waarvan het proces onder grote mediabelangstelling moet leiden tot een vonnis omtrent bepaalde gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog…

Zoals verwacht brengt Stephen Daldry het verhaal op een manier die geen vaste chronologie kent en waarvan het verhaal wordt uitgesplitst in korte verhaallijntjes die elkaar meermaals snijden.
Voor wie de synopsis niet kent zal de overgang van de sensuele relatie tussen de twee naar de koele sfeer in de rechtszaal dan ook bijzonder onverwacht komen. Maar het maakt de film er enkel maar interessanter op want op dat ogenblik moet het beste nog komen. Niet dat “The Reader” een ommezwaai maakt richting rechtbankthriller. Het is de tweestrijd tussen het ongeloof over wat zich in de rechtszaal afspeelt enerzijds, en de herinnering aan het verleden en de gevoelens van liefde voor Hanna anderzijds die centraal staan. Het zijn nu de contrasten die voor zich spreken en een absoluut hoogtepunt kennen in een bijzonder ontroerende scène waarin de twee na vele jaren elkaar terugzien. Aan de ene kant zien we het sterk verouderde en afgetakelde lichaam van Hanna, aan de andere kant de kraaknette, stijlvolle advocaat die Michael Berg is geworden. Michaels hoop dat Hanna anders aankijkt tegen het gebeurde dan tijdens het proces, haar stelling dat wat ze denkt geen enkele betekenis meer heeft. De wil om haar alsnog een kans te geven in de tijd die haar nog rest, de vastbeslotenheid en het dramatische van de keuze die ze zelf (al) gemaakt heeft…

“The Reader” werd uitgebracht in 1995, werd in veertig talen vertaald en bereikte als eerste Duitse boek ooit de top van bestseller-lijst van de New York Times. De auteur Bernard Schlink die zelf(s) even te zien is in de film was een Berlijnse professor in de rechten die de filmrechten een jaar na het verschijnen van zijn werk al verkocht aan Harvey Weinstein en Miramax. Maar Schlink deed meer dan enkel de filmrechten van zijn boek verzilveren, zeker als je weet dat hij zelf Kate Winslet al vanaf het begin in gedachten had om de hoofdrol te vertolken.
David Kross die de rol vertolkt van de jonge Michael Berg was pas vijftien toen hij voor het eerst werd gecontacteerd voor de rol. Zijn moeder stelde zelf schitterende schoolresultaten als voorwaarde voor haar zoon de grote stap in zijn carrière mocht zetten. Om praktische en juridisch voor de hand liggende redenen werd voor de “bed-scènes”gewacht tot David de achttien kaarsjes mocht uitblazen. “The Reader” werd met uitzondering van een paar locaties in New York voornamelijk gefilmd in Duitsland. Zo herkennen we ondermeer Berlijn maar er werd ook gedraaid op het platteland tussen Duitsland en de Tsjechische Republiek. “Filmen op die locaties én met een voornamelijk Duitse ‘crew’ was de enige manier om deze film te maken” volgens Stephen Daldry.

We zien wel wat gelijkenissen met Daldry’s meesterwerk van zes jaar geleden. Daar waar “The Hours” gebaseerd was op het boek van Michael Cunningham werd ook nu weer de titel van het werk gehandhaafd, zij het dat de schrijver nu ene Bernhard Schlink is. Net zoals “The Hours” is er ook nu een fataal, bijzonder dramatisch kippevel-moment in de film, maar ook het thema waarin het personage wegkwijnt en bijna volledig vergeten geraakt vertoont sterke gelijkenissen met “The Hours”