Mochten de Paddingtonfilms er niet zijn geweest, dan maakte deze The Railway Children grote kans om de meest snoezige (kerst)familiefilm te zijn die ooit in Groot-Brittannië is gedraaid. Een heerlijk oubollige charme, een positieve inborst, een charmante regie en inspirerende vertolkingen ontdooien iedereen die zich met een ijslaagje rond het hart bij deze klassieker neervlijt. Of zouden dat in elk geval moeten doen.

The Railway Children is de verfilming van een kinderboek van Edith Nesbit dat in 1905 eerst in feuilletonvorm verscheen en een jaar later ook in boekvorm te verkrijgen was. Voor deze filmversie werd het boek al eens geadapteerd als luisterspel en de BBC produceerde in 1951, 1957 en 1968 drie televisieseries. Die van 1968 is vooral interessant omdat een piepjonge Jenny Agutter daarin de rol vertolkt die ze ook in deze filmversie voor haar rekening neemt. Agutter bleef ook daarna trouw aan haar spoorwegerfenis: toen ITV in het jaar 2000 een nieuwe televisieversie produceerde, vertolkte Agutter daarin de rol van de moeder in plaats van de rol van de oudste dochter.

The Railway Children vertelt het verhaal van het gezin Waterbury. Nadat de vader des huizes is gearresteerd wegens het (vermeend) verkopen van staatsgeheimen, zien zijn vrouw en drie kinderen zich genoodzaakt om hun Edwardiaanse villa in Londen in te ruilen voor een ietwat vervallen landhuisje nabij Yorkshire. De spoorweg die vlak naast het huis loopt oefent een grote aantrekkingskracht uit op Roberta (Agutter), Phyllis (Sally Thomsett) en Peter (Gary Warren). De drie kinderen raken willens nillens verzeild in een paar avonturen die ervoor zorgen dat de Waterbury’s op slag graag gezien zijn in het landelijke nest waarin een goede daad wel degelijk wordt beloond.

Plotmatig is het feuilletonkarakter van Nesbits werk af en toe opvallend zichtbaar: zo valt er plots een Russische dissident uit de lucht – of toch minstens van een trein. Geen toeval, want Nesbit was persoonlijk bevriend met een paar schrijvende Russen die kritiek hadden op hun vaderland. De plot waarin vaak plaats is voor nogal wat toevalligheden is geenszins de echte koopwaar. De sfeerschepping en het positivisme dat acteur Lionel Jeffries in zijn regiedebuut aan de dag legt, is dat wel. Jeffries schreef trouwens ook het scenario. Hij raakte in de ban van Nesbits boek nadat hij toevallig het exemplaar van zijn dochter las. Hij kocht de rechten en probeerde Bryan Forbes – toen baas van EMI Films – te overtuigen om de film te financieren. Wat Forbes prompt deed, en hij stelde Jeffries meteen voor om behalve het scenario ook de regie voor zijn rekening te noemen. Jeffries’ ervaring als acteur is misschien wel dé reden waarom de cast hier heel naturel het beste van zichzelf geeft. Naast de drie kindacteurs is het vooral genieten van Bernard Cribbins als goedmoedige stationschef.

Helemaal controverseloos is The Railway Children niet: in 2011 wezen literatuurhistorici op opvallende gelijkenissen tussen Nesbits werk en het in 1896 verschenen The House By The Railway van Ada Graves. Het plagiaat/de overeenkomsten waren vooral opvallend in het fragment waarin de kinderen een trein laten stoppen: bij Graves doen ze dat met een rode jas, bij Nesbit met een rode onderrok.