De Amerikaanse auteurscinema die eind jaren zestig de breuklijn inzette tussen door de grote studio’s gefinancierde publiekscinema en meer eigenzinnige persoonlijke projecten was meer dan eens schatplichtig aan nieuwe golven die uit Europa kwamen aanwaaien.

Dat was zeker zo in Petulia. Regisseur Richard Lester is een Brit, en de gefragmenteerde tijdsstructuren van de plot waren opvallend schatplichtig aan het oeuvre van Alain Resnais. Dus ja, Petulia is eigenlijk evenveel Europees als Amerikaans. Wat de film dubbel interessant maakt is dat het tegelijkertijd een film is die van grote invloed zou zijn op het later werk van regisseur en hier nog director of photography Nicolas Roeg die de structuur en beeldkleur van Petulia zou gebruiken in titels als Performance, Don’t Look Now en Bad Timing. Of hoe Petulia niet alleen narratief maar ook filmhistorischgewijs een mooie brug slaat tussen het verleden, het heden en de toekomst.

De Petulia waarvan sprake wordt vertolkt door Julie Christie. Ze is zes maand getrouwd met de rijke architect Richard Chamberlain, maar in dat huwelijk is er weinig peis en vree te bespeuren. Ze hengelt ongegeneerd naar de avances van de cynische dokter George C. Scott, die zijn geloof in de liefde heeft verloren na een gestrand huwelijk maar die zich toch ontfermt over de getroebleerde jonge bruid. Lester en coscenaristen Lawrence B. Marcus en Barbara Turner – de moeder van Jennifer Jason Leigh – haalden hun inspiratie voor de film bij John Haases in 1966 verschenen Me And The Arch Kook Petulia, waarin de auteur satirisch uithaalde naar de Amerikaanse zeden uit de jaren zestig. Lester neemt die satirische insteek over en laat die balancren tussen de voor hem typische slapsticktoetsen die vaak in de achtergrond figureren en een klinische, vaak verrassend harde kijk op menselijke interacties.

Haase vond het maar niets en verketterde de filmversie publiekelijk als een misogyne draak. En dat terwijl heel wat filmjournalisten Petulia (terecht) prezen als een van de meest invloedrijke Amerikaanse films uit de jaren zestig. Eentje die perfect de tijdsgeest vat door onder meer optredens van contemporaine artiesten zoals Janis Joplin in te lassen. Maar het is vooral in het heen en weer springen in de tijd dat Petulia excelleert. Dat de gevoelens van de personages daarbij worden opgeofferd in een style over substance-schuimbad maakt de film er extra intrigerend door vanuit kunstzinnig oogpunt.

Sterke cinema van een cineast in bloedvorm. Het is trouwens ook aan Lester te danken dat Scott en Chamberlain hun rollen konden behouden, daar Warner ijverde voor bekendere en commercieel meer valabele namen als Paul Newman, James Garner en Robert Redford op de affiche.