Toegegeven, ook wij denken dat Jean-Pierre Jeunet er niet meer zal in slagen om films te maken die dezelfde impact hebben als “Delicatessen” of zijn absolute publiekslieveling “Le Fabuleux Destin D’Amélie Poulain”. Maar de beste man daarvoor afschrijven of beweren dat hij aan metaalmoeheid lijkt (een geluid dat heel wat recensenten lieten horen na de release van “Micmacs A Tire-Larigot”) is toch wel te kort door de bocht. Zijn nieuwste film mag dan inderdaad onevenwichtig zijn, er zijn nog steeds genoeg leuke vondsten en visuele hoogstandjes om anderhalf uur op de toppen van de cinematografische tenen te zitten.

Oorspronkelijk zag het er trouwens naar uit dat Jeunet zich na “Un Long Dimanche De Fiancailles” opnieuw aan een Amerikaans avontuur zou wagen. Hij bedankte voor het aanbod om de vijfde “Harry Potter”-film te draaien, omdat hij wist dat hij nooit zijn eigen stempel zou kunnen drukken op een reeks waarvan het uitzicht (tot en met de kostuums toe) is gedefinieerd door de producenten. Met andere woorden, Jeunet had begrijpelijk geen zin in een tweede ‘Alien: Resurrection’-avontuur. Hij zette zijn zinnen liever op Yann Martels’ boek “The Life Of Pi”, waarvoor hij twee jaar bezig was met de preproductie. Helaas liep dat project spaak nadat de kostprijs werd begroot op 85 miljoen dollar, terwijl de studio maximaal 60 miljoen wou spenderen. Het project is intussen opnieuw opgevist door Ang Lee, maar Jeunet keerde terug naar Frankrijk voor wat de gezapige komedie “Micmacs A Tire-Larigot” zou worden.

Nou ja, gezapig… in het eerste halfuur lijkt het er op dat Jeunet iets te snel en te druk van stapel loopt. Na een proloog met een ontploffende landmijn in de woestijn, maken we kennis met Bazil (Dany Boon, die de rol overnam van Jamel Debbouze nadat die even geen zin had om voor de camera’s te staan), een ietwat wereldvreemde videotheekbediende. Hij leeft vaak in een eigen wereld, debiteert de volledige Franstalige dialogen van Howard Hawks’ “The Big Sleep” en probeert zoveel mogelijk zijn jeugdtrauma (het was zijn vader die omkwam tijdens de proloog) te vergeten. Voor zover mogelijk: het logo van de mijn die zijn vader doodde staat immers nog steeds in zijn geheugen gegrift. Nadat Bazil tijdens een op zijn zachtst gezegd overgeregisseerde shoot-out een kogel in de kop krijgt kan hij bij de minste opwinding gewoon dood neervallen. Bazil verliest na dat bizar ongeval zijn huis en zijn werk en komt in contact met een familie ‘misfits’ met circuskwaliteiten (waaronder Jeunet-lieveling Dominique Pinon) die in een gerecycleerd huis op een stort woont en hem liefdevol ‘adopteert’.

Wanneer Bazil zowel de fabriek waar de mijn werd gemaakt die zijn vader doodde als de wapenfabriek ontdekt waar de kogel in zijn hersenpan van de band kwam rollen, zint hij op wraak. En aangezien eendracht macht maakt, rekent hij op de hulp van zijn nieuwe familie om hem te helpen bij zijn boude plan. Dat de wraakactie meer weg heeft van een rondedans tussen Jacques Tati, Charlie Chaplin en Buster Keaton dan van een Amerikaanse actieprent met Rambo-allures (al is de film niet explosievrij) is maar één van de charmerende verrassingen die Jeunet op het doek tovert…

Eens “Micmacs à Tire-Larigot” in de juiste plooien is gevallen, ontpopt alles zich tot een heerlijk inventieve legpuzzel waarin van de pot gerukte tussendoortjes (voetbal was nog nooit zo leuk) en acrobatische setpieces (“Mission Impossible” ook niet) haasje over spelen. Als aanklacht tegen de wereldwijde calamiteiten van de wapenindustrie (want daar blijkt het Jeunet uiteindelijk om te doen) weegt dit uiteraard te licht, maar Jeunet is uiteraard niet de man om te prediken. Wel om (innerlijke) kinderen te voeden met dansende ijzeren ventjes en weloverwogen pantomimestaaltjes. Wie daar voor open staat, wacht alvast opnieuw een glorieus anderhalfuur in zijn “c’est du recup”-terrarium. En voor een dergelijke film hebben we graag vier sterren veil.

Wie Jeunet aan het werk wil zien, zit trouwens goed met een uitgebreide making of. Die bestaat niet zozeer uit interviews maar uitsluitend uit setopnames. Over het algemeen niet de meest boeiende aanpak, maar ditmaal levert het toch een verhelderend beeld op van de werkwijzer van Jeunet en van de logistieke kopzorgen die bij het maken van een film komen kijken. Een aardige extra.