Mar Adentro - The Sea Inside

Middelmatig
Mar Adentro - The Sea Inside
2004
02/02/2005
langspeelfilm
125 minuten
drama

verdeler

Cinéart Cinéart

acteur/actrice (10)

Javier Bardem Javier Bardem →  Ramon Sampedro
Belén Rueda →  Julia
Lola Duenas →  Rosa
Mabel Rivera →  Manuela
Celso Bugallo →  José
Clara Segura →  Gené
Joan Dalmau →  Joaquin
Alberto Jiménez →  German
Tamar Novas →  Javi
Francesc Garrido →  Marc

regisseur (1)

Alejandro Amenabar

producent (2)

Fernando Bovaire
Alejandro Amenabar
Mar Adentro - The Sea Inside

26 jaar. Zo lang is Ramon Sampedro al aan zijn bed gekluisterd. Een ongeval meer dan een kwarteeuw geleden zorgde ervoor dat hij volledig verlamd raakte. Het gevolg van een duik in zee zoals hij er al zoveel had genomen maar één waar hij zich liet verrassen door het snel terugtrekkend water. Als Ramon toen had kunnen kiezen, dan had hij zonder nadenken een fataal einde gekozen in plaats van het leven zoals nu. Hij woont in bij zijn broer José en zijn vrouw Manuela en heeft besloten dat hij niet langer wil leven. Iemand met dit soort ideeén zou in normale omstandigheden kunnen kiezen voor zelfmoord maar in het geval van Ramon is dit geen optie. Hij is zo hulpeloos als het maar kan, zijn hoofd bewegen en gebruiken om te eten, te spreken, is mogelijk maar daar stopt het. Zijn armen hebben eigenlijk geen enkele functie meer, zijn gevoelloos. Zijn vuisten zijn samengebald in een verkrampte houding. Eén of twee keer per jaar komt hij buiten, in een rolstoel wil hij niet. Op een dag komt, onder impuls van Gené van de organisatie Death With Dignity, Julia langs, een advocate die hem wil helpen om de rechtbank ervan te overtuigen zijn wens om te sterven te respecteren. Het zorgt voor heel wat extra aandacht én het feit dat Ramon zelfs de televisie haalt met zijn vraag om hulp bij het vervullen van zijn ultieme wens : sterven. En dan is er ook nog Rosa. Rosa, voor Ramon eigenlijk een onbekende wanneer zij voor het eerst zijn kamer binnennkomt, is een gescheiden vrouw met twee kinderen. Ze werkt voor een lokaal radiostation en probeert om al na een eerste, korte kennismaking Ramon op andere ideeén te brengen. Tevergeefs. Ondertussen ontstaat er een bijzondere band tussen Julia en Ramon. Om een redelijke kans te maken op het overtuigen van de magistratuur probeert Julia in een aantal gesprekken een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van Ramon's totale leef-situatie maar ook van de tijd die aan het ongeluk voorafging. Ze wordt hierbij in de paar weken die zij hiervoor heeft uitgetrokken geconfronteerd met het begrip maar ook soms onbegrip van diegenen die hem omringen : zijn broer, schoonzus maar ook zijn vader die nog op de boerderij werkt. Maar op een dag moet ook zij naar het ziekenhuis... Na haar revalidatie neemt ze terug de draad op met Ramon. Ondertussen is gebleken dat de aandacht in de media niet tot een doorbraak heeft geleid. Zijn verzoek werd afgewezen. Een verlamde pastoor trok voor de televisiecamera's zelfs de liefde van Ramon's familie in twijfel. Voor Ramon's oudste broer betekent dit dat hij en Manuela tot schande van de familie zijn gemaakt, zij die zich al jaren volledig ten dienste stellen, opofferen zeg maar voor Ramon. Het zorgt voor nog meer spanningen.

Mar Adentro - The Sea Inside

De brieven die Ramon vroeger schreef zijn een inspiratie om zijn gevoelens en ideeën neer te schrijven in boekvorm. Ramon moet het allemaal neerpennen door middel van een stokje die hij in zijn mond houdt waar een pen aan bevestigd is, zijn neef Javi(er) tikt het hierna allemaal uit. Uiteindelijk wordt Letters from Hell uitgebracht en komt Ramon terug in contact met Rosa. Zij kan misschien voor een doorbraak zorgen... Mar Adentro is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Regisseur Alejandro Amenabar las het boek van Ramon Sampedro een paar jaar geleden en raakte er zo door geïntrigeerd dat hij in contact kwam met mensen die Ramon heel goed hadden gekend. Het sterkte hem enkel maar in zijn voornemen om er een film rond te maken rond dit personage. Iets als euthanisie is complex, moeilijk en in elke situatie weer anders. Precies hierdoor is het bijzonder moeilijk om dit wettelijk te regelen door middel van artikeltjes, paragraafjes en omschrijvingen die nooit concreet genoeg kunnen zijn. Er zijn dus elke dag wel duizenden Ra-mon's die na zorgvuldig afwegen de dood verkiezen boven het leven. Het komt in het begin van de film wat vreemd over dat Ramon, die ondanks alles iemand was die zin had voor humor en constant grapjes maakte met alle vrouwen die hem omringden, toch niet verder wou leven. Deze man was bij zijn volle verstand en eigenlijk ook niet terminaal ziek in die zin dat hij maar x tijd meer te gaan had. En toch stond zijn besluit vast en had hij het draaiboek voor de uitvoering van zijn plan al in het hoofd. De pijn die hij leed was pyschologisch en wie zijn wij om te oordelen of zo'n last te zwaar of zwaar genoeg kan zijn voor de ultieme beslissing ? Precies hierover gaat het in Mar Adentro, moet de beslissing van iemand om niet langer verder te leven gerespecteerd worden of niet ? Leven is een recht, geen plicht is de stelling (in de film) van wie pro is maar ook de tegenstanders hebben hun argumenten. Naarmate de film vordert ga je zelf de dingen wat genuanceerder bekijken. Voor ons werd het dan geen kwestie meer van oordelen of veroordelen maar ontstond een vorm van begrip voor de situatie van Ramon Sampedro. Sommigen zullen dit begrip misschien ook doortrekken tot en met de definitieve keuze die hij uiteindelijk maakte.

Mar Adentro - The Sea Inside

Alejandro Amenabar (The others) brengt het verhaal op niet-Amerikaanse wijze. Sereen en beheerst. De rechtbank-scène is er geen van lange en vurige debatten en pleidooien, de woonplaats van Ramon wordt niet overspoeld door honderden journalisten. Amenabar concentreert zich heel bewust op deze familie want het is daar dat de strijd eigenlijk dagelijks gestreden wordt. Mar adentro had een flinke tranentrekker kunnen worden maar het blijkt ook niet echt de sentimentaliteit te zijn die werd gezocht. Het valt ons ook op dat de dagelijkse sleur en zorgen voor iemand in een situatie als Ramon een element is dat nauwelijks wordt uitgewerkt in Mar adentro. Meer dan een korte vermelding van het verversen van een zakje en wat gekibbel over het wassen en scheren van Ramon is er niet. Wat meer aandacht hiervoor had ons een vollediger beeld kunnen schetsen van wat de omgeving van Ramon al die jarenlang doorstond. De rol van Ramon Sampedro wordt vertolkt door Javier Bardem (The dancer upstairs, Los lunes al sol maar ook Collateral), één van zijn moeilijkste rollen tot hiertoe. En dan hebben het we het niet enkel over de dagelijkse vijf uur in de make-up stoel van Jo Allen die vroeger al verantwoordelijk was voor dit soort werk in Gladiator en The Hours. Bardem had na elke sessie enkel de 'lines' en de gelaatsuitdrukkingen om het waar te maken. Het bleek voor iemand met zijn talent voldoende om een sterke rol neer te zetten.

Koenraad Adams