Vloeken mag waarschijnlijk niet van de censuurcommissie, dus houden we het op een bescheiden “WTF” om het gevoel te omschrijven dat ons overviel nadat de eenennegentigste minuut van deze nauwelijks te definiëren prent was weggeëbd. “Kill List” laat zich niet in een hokje samenvatten en zal vanwege zijn grauw- en rauwheid evenveel kijkers omarmen als afstoten. En dan hebben we het nog niet gehad over een werkelijk bizar laatste kwartier dat een karrevracht onbeantwoorde vragen opwerpt. Typisch zo’n film waarvan de makers de narratieve touwtjes stevig in hand houden, terwijl elke kijker de kans krijgt zijn of haar eigen mening te vormen. Sluitend kan die mening welhaast niet zijn, want regisseur Ben Wheatley vertikt het om klare wijn te schenken. Hij doet stilistisch en thematisch gewoon zijn eigen ding, en kijkt daarbij niet op een controverse of twee: de hamerscène is ongetwijfeld een van de meest schokkende scènes die we de laatste jaren mochten aanschouwen. Gevoelige kijkers zijn bij deze gewaarschuwd.

“Kill List” introduceert Jay en Shel, een koppel dat in Yorkshire woont en samen een zoontje heeft. Jay (Neil Maskell) en Shel (MyAnna Buring, een van de spelonkveroverende vrouwen uit Neil Marshalls “The Descent”) hebben beiden een militair verleden: Jay verzeilde in dienst van het Britse leger in Irak, Shel heeft ervaring in het Zweedse leger. Jay is inmiddels acht maand werkloos en de financiële problemen stapelen zich langzaam maar zeker op. Waarom Jay niet gewoon een baantje als eender wat aanneemt om het gezin terug op het droge te trekken is de vraag. Jay wordt voorgesteld als enerzijds een beminnelijk man (hij zorgt heel goed voor zijn zoon Sam), maar anderzijds ook als tikkende tijdbom die bij het minste geringste uit zijn krammen schiet en geen bevelen aanvaardt, zelfs niet van Shel. Het gevolg is een op zijn zachtst gezegd precaire relatie, al hebben/hadden Jay en Shel duidelijk een sterke band.

Jay werd werkloos na een missie die fout afliep in Kiev. Wat die missie precies was, wordt nooit duidelijk, maar het falen weegt als een geconstipeerde olifant op zijn gemoedstoestand. Toch probeert Jays vriend Gal (Michael Smiley) hem te overhalen om terug aan de slag te gaan. Voor Jay en Gal betekent 'aan de slag gaan' een job aannemen als huurmoordenaar. Gal kent iemand die bereid is om veel geld te betalen voor een drievoudige moord. Mee onder druk van Shel aanvaardt Jay het voorstel van Gal, voor wat eigenlijk een vetbetaalde eenvoudige klus zou moeten zijn. Niets blijkt echter verder van de waarheid: niet alleen zijn de opdrachtgevers mysterieuze schimmen die niet in hun kaarten laten kijken, wanneer Jay na de tweede moord begint te flippen en op eigen houtje het moordpad opgaat komt de laatste moord in het gedrang. En dreigen de opdrachtgevers ermee om zelfs Gal en Jay (en zijn familie) om te brengen wanneer ze het contract verbreken.

Aanvankelijk lijkt de plot rechtlijnig en verstaanbaar, maar schijn bedriegt. Gedurende de narratie gooit regisseur/scenarist Ben Wheatley heel wat intrigerende vragen in de mix: wie zijn de geheimzinnige figuren die de moorden bestellen, waarom tekent Sages vriendin een mysterieus teken op de achterkant van een spiegel bij Jay en Shel, wat liep er mis in Kiev, is Shel op de hoogte van de missie van haar man, enz. Vragen die nooit echt een antwoord krijgen en in het laatste kwartier niet eens relevant meer blijken wanneer Wheatley “Kill List” resoluut het horrorpad opstuurt en daarbij nogal resoluut verwijst naar Robin Hardy’s klassieker “The Wicker Man” uit 1973. Waarom, mag Joost weten. Gewoon als hommage ?  Omdat Wheatley per se een film wou maken die het publiek een hak zet ?  Omdat hij zin had om verschillende genres door elkaar te klutsen ?  Of omdat zijn scenario voor hem toch steek houdt en de kijker de dubbele bodems zelf maar moeten zien te ontcijferen ?

Een ding is zeker: “Kill List” is geen spek voor ieders bek. Wie echter tegen een stootje kan (en bestand is tegen kokhalzend geweld), heeft maar weinig reden om “Kill List” links te laten liggen. Zeker omdat Wheatley wel degelijk kan filmen: wetend dat dit een low budget productie is, doet hij wonderen met suggestie, een uitgekiende montage en toont hij zich een meester in acteursregie. Her en der slaagt hij er zelfs in om het grauwe karakter van de prent een poëtische ondertoon mee te geven. Waardoor het eigenlijk een beetje jammer is dat Wheatley zijn scenario bewust ambigu houdt: de climax onthoofd de film niet, maar zorgt er wel voor dat écht applaudisseren geen evidentie is. Als visitekaartje voor een regisseur die (na heel wat tv-werk en een vrij onopgemerkt debuut met “Down Terrace”) aan de verovering van de arthousecinema’s is begonnen kan “Kill List” echter tellen. Getuige ’s mans nieuwe (en alweer controversiële) “Sightseers” dat momenteel al in de Belgische bioscopen draait.

Wie meer wil weten over Wheatley, de productie en de cast zit alvast goed met een interessante bundel interviews waarin meningen over het verhaal, het ontstaan, het geweld en de manier waarop “Kill List” tot stand is gekomen worden gedeeld. En kijk aansluitend zeker naar de stijlvolle en intrigerende trailer die niets verklapt maar wel mooi de ongrijpbare sfeer van deze bizarre prent evoceert.

Nog even dit: bij wijze van experiment werd “Kill List” begin januari gelijktijdig uitgebracht in de bioscoop (weliswaar maar in 1 zaal in het Brusselse), op dvd en Video On Demand. Een patroon dat we in de toekomst steeds meer zullen zien? De tijd zal het uitwijzen.