Een bloedend oor en de mededeling van haar zoon Minato dat hij een paar kletsen heeft gekregen van een leraar op school, is reden genoeg voor alleenstaande moeder Saori om in een vlammende colère naar de school van haar zoon te spurten. Met een eis om passende uitleg en als het even kan ook het ontslag van de desbetreffende leraar.

Indien Saori een paar generaties vroeger in ons Vlaanderenland had geleefd, had ze zich die moeite kunnen besparen, want er zijn in die tijd ettelijke huisvuilvrachtwagens vol met latten, wijwatervaten en inktpotten gebroken op hoofden en bipsen van onwelvoeglijke leerlingen. Edoch, dit totaal irrelevant terzijde. In het Japan/de wereld van nu is Saori’s tirade wel degelijk gegrond, maar zij ziet zich geconfronteerd met een onwillig schoolsysteem dat het incident in de doofpot wil stoppen.

Concentreert Hirokazu Kore-eda zich in zijn zestiende langspeler op een falend schoolbeleid in zijn thuisland? Niet echt, en dat zou ook te eenvoudig zijn voor een cineast die subtiliteit verkiest boven prekerige lesgeverij. Monster (originele titel: Kaibutsu) is in de eerste plaats een verhaal over kinderlijke onschuld in een grote boze wereld. Kore-eda brengt het verhaal van het bloedend oor uit drie verschillende ooghoeken, als een kruising tussen Atom Egoyan in zijn hoogdagen en Akira Kurosawa’s Rashomon. Zij het niet volledig als Rashomon, daar het verhaal hier niet door verschillende personages wordt verteld, maar door Kore-eda uit verschillende invalshoeken wordt getoond.

De eerste keer door de moeder, de tweede keer door de leraar en de derde keer door het kind zelf. Pas gaandeweg krijg je alle puzzelstukken te zien die nodig zijn om het volledige plaatje in het juiste daglicht te zien. Een bewust verhakkelde scenariostructuur met als voornaamste taak de kijker tot het eind bij de pinken te houden. Wie of wat het monster is waarvan sprake in de titel blijft voor interpretatie vatbaar. Interpretatie blijkt een van de sleutelwoorden van deze prent, net als perceptie. En leugen, daar het een leugen van het hoofdpersonage is die de bal doet rollen. Een leugen waardoor anderen zaken zien die er niet zijn of waardoor er zaken uit de context worden gerukt. Tegelijkertijd verzwijgt het hoofdpersonage cruciale dingen: nog een reden waarom niet iedereen hetzelfde ziet of waarom belangrijke informatie initieel niet aan de oppervlakte komt.

Monster mag dan wel een film zijn die het hart van de toeschouwer wil veroveren, het trekken aan de hartspier gebeurt niet volledig vrij van manipulatieve zonde. Of hoe de zon pas mag schijnen in de staart van een duister en ietwat academisch thrillermysterie, gestuwd door gestorven vaders, rotzakvaders, pestkoppen op school, een al dan niet symbolische stormwind en een aandachttrekkende brand in wat netjes als een hostessenbar wordt omschreven. Goed nieuws nog voor de fans van Japanse paarse bloesems: ook die zijn van de partij.

Afsluitende (muziek)noot: Monster is meteen ook de laatste film waarin nieuwe muziek van Ryuichi Sakamoto te horen is. Het grote kankerbeest nekte de componist in maart 2023 op zijn eenenzeventigste, drie maanden voor de film in Japan in première ging.