He zal waarschijnlijk wel een goeie hulp zijn, maar het is zeker geen must om iets af te weten over het doen en laten van de rond de voorbije eeuwwisseling actieve Oostenrijkse schrijver Franz Kafka, om deze film naar waarde te beoordelen of om de intrige beter te volgen. Mijn literaire bagage reikt niet verder dan het oeuvre van grootmeester Stephen King (en dat is al ver genoeg), en nergens kwamen mijn hersenkronkels in een onontwarbare filmknoop te liggen, al is dat niet altijd een garantie. Hoe dan ook, Kafka is geen verfilming van een roman of een biografie van deze schrijver, het is enkel een fictief detectiveverhaaltje dat aan zijn persoon wordt opgehangen.

Jeremy Irons kruipt in de huid van Kafka, en is derhalve een kleurloze bediende in een verstikkend verzekeringskantoor in het Praag anno 1919. Als één van zijn collega's op mysterieuze wijze om het leven komt, verzeilt Kafka in een bizar komplot. Hij zoekt toenadering tot de kennissenkring van de dode (een groep revolutionairen waar ook Theresa Russell deel van uitmaakt), doch dat vergroot het raadsel alleen maar, vooral als de volledige groep een kopje kleiner gemaakt wordt door geheimzinnige moordenaars die het ook op hem blijken voorzien te hebben. Toch ontdekt Kafka waar de bedreiging vandaan komt, met name van het ontoegankelijke kasteel dat boven de gehele omgeving uittorent.

Met behulp van een jolige grafdelver (Jeroen Krabbé) komt Kafka toch in de burcht terecht, en wat hij daar te zien krijgt tart elke verbeelding...

De tweede film van regisseur Steven Soderbergh (Sex, Lies & Videotape) is, op de cruciale kasteelsequens na, volledig in zwart-wit opgenomen, waardoor de prent er uitziet als een gewilde ode aan trendsetterfilms à la The Third Man. Inhoudelijk leunt hij dicht aan bij die andere klassieker 1984 van Orwell. Allemaal gewichtige zaken voor een jonge cineast, en vlekkeloos is het resultaat zeker niet te noemen. Het mysterie blijkt wel lekker boeiend, en visueel zit zo goed als alles best okee.

Ook leuk om weten : Soderbergh neemt behalve regie ook de montage voor zijn rekening, en scenarist Lem Dobbs schreef vorig jaar mee aan John Badhams The Hard Way. Over een stijlverandering gesproken...