Ruw aan de haak gewogen is “Gravity” geen film die je om de plot moet zien: meer dan een update van het aloude schipbreukverhaal is dit immers niet. Dat aloud nog werkt, bewijzen J.C. Chandor en Robert Redford trouwens in “All Is Lost”, een prent die in België in februari 2014 wordt uitgebracht. Dé reden waarom je toch best een knusse plek voor het witte “Gravity”-doek uitzoekt is de setting - tussen de sterren - en vooral de manier waarop die in beeld is gebracht.

In het onmetelijke heelal - waar het toch niet alle dagen carnaval blijkt te zijn - is de bemanning van de space shuttle Explorer druk in de weer met het onderhoud van de Hubble-telescoop. De crew bestaat uit vier mensen: gezagvoerder Matt Kowalski (George Clooney), technisch ingenieur Ryan Stone (Sandra Bullock) op haar eerste missie, vluchtingenieur Shariff Dasari en dan nog een zekere Amy die we enkel in dode toestand te zien krijgen. Dood jawel, want tijdens de werken aan de Hubble-telescoop slaat het noodlot toe als de Explorer wordt geraakt door brokstukken van een gecrashte satelliet. Naast Amy komt Shariff om en Kowalski en Stone zweven door de impact moederziel alleen in de kille, koude en onmetelijke ruimte. Kowalski slaagt erin om Stone te lokaliseren, maar een gebrek aan zuurstof en een geschikt reddingsapparaat drijft hen terug uit elkaar. Een ding is zeker: Houston, they have a problem. Zelfs als Stone erin slaagt om het Internationale Ruimtestation ISS te bereiken, zijn haar problemen nog niet echt van de baan.

Gravity” heeft een lange productiegeschiedenis. Regisseur Alfonso Cuaron (“Children Of Men”) schreef het scenario ettelijke jaren terug samen met zijn zoon Jonas en kon het project een onderdak geven bij Universal Pictures. Waar het op de plank bleef liggen en het licht schijnbaar niet op groen wou springen. Waarop het uiteindelijk naar Warner Bros verhuisde. De eerste naam die de ronde deed voor de rol van Ryan Stone was Angelina Jolie. La Jolie stapte echter uit het project: volgens ingewijden omdat Warner haar geen salaris van twintig miljoen wou uitbetalen en ook omdat ze toen volop bezig was met de regie van “In The Land Of Blood And Honey”. Terwijl de zoektocht naar een vervangster kon beginnen, liet Warner weten dat Robert Downey Jr. was gecast in de mannelijke hoofdrol. Om Jolie te vervangen werden zowel Marion Cotillard, Scarlett Johanson als Blake Lively als potentiële kandidates genoemd. Uiteindelijk kwam de rol bij Natalie Portman terecht nadat die haar Oscar voor “Black Swan” op zak had, maar die gaf op haar beurt forfait omdat ze zich niet kon vrijmaken voor de opnames en de lange voorbereidingen vooraf. Waarop Sandra Bullock de rol kreeg, en Downey Jr. uiteindelijk nog werd vervangen door Clooney.

Het vinden van de juiste cast was slechts één van de struikelblokken voor Cuaron, zelfs al kreeg hij van Warner een budget van 100 miljoen dollar ter beschikking. Cuaron wou immers niet zomaar eender welke film in een ruimtedecor draaien, maar één die eruit zag alsof hij als het ware op locatie in de ruimte was opgenomen. Een moeilijkheid was de indruk wekken dat Clooney en Bullock zich in een gewichtsloze toestand bewogen in een ruimte zonder zwaartekracht. Een effect dat werd bewerkstelligd door CGI enerzijds en robots die de acteurs deden voortbewegen anderzijds. Zelfs als je een 'making of'-boek over “Gravity” zou lezen en alle geheimen en finesses van a tot z zou ontdekken, dan nog zou het resultaat impressionant zijn. Want Cuaron slaagt in zijn opzet om te doen geloven dat dit een echte ruimtefilm is, en niet eentje die is opgenomen in de Britse Pinewood en Shepperton-studio’s. Daarnaast zorgde hij er eveneens voor dat alles wetenschappelijk zo accuraat mogelijk was, en ziet de Hubble-telescoop bijvoorbeeld er uit als het echte boven onze hoofden cirkelende tuig.

Bijzonder knap hoe Cuaron en director of photography Emmanuel Lubezki het heelal met een combinatie van imposante hardware en supergesofisticeerde software heel tastbaar in beeld brengen. De liefkozingen en vrijages met moeder aarde en de ruimtetuigen zijn zonder meer fenomenaal en zelfs de 3D is ditmaal geen nutteloze gimmick. Geen wonder dat James Cameron extatisch verkondigde dat hij dit het beste 'deep space adventure' vindt dat ooit is gemaakt.

Even knap als de technische verwezenlijkingen zijn de vertolkingen van Clooney en vooral Bullock: in plaats van hun sterrenstatus uit te spelen, acteren ze bedeesd en menselijk – met de juiste verwondering die nodig is om in hun personages te willen geloven. Waardoor zelfs het relatief eenvoudig verhaal blijft boeien, begeesteren en kippenvel veroorzaken. Een knap staaltje cinema heet zoiets.