Elk jaar zijn er wel een paar uitstekende films die uit de Oscarboot vallen. Een van die vijfsterrentitels dit jaar was “The Florida Project”, een meeslepend drama dat zich focust op (kans)armoede in de Verenigde Staten. En dat niet geheel toevallig gesitueerd is in de schaduw van materialistische marketingmachine Disney World. Ja, it’s a small world after all.

Regisseur van “The Florida Project” is Sean Baker, wiens vorige film als regisseur-scenarist (“Tangerine”) volledig met een iPhone was opgenomen. Met zijn opvolger verwacht hij dat zijn publiek begrip opbrengt voor ongemanierde kinderen die kattenkwaad uithalen en af en toe zelfs een kleine misdaad plegen. Hij verwacht ook dat er sympathie komt voor de ouders van die kinderen, in veel gevallen zelfkantmarginalen die nog niet eens zichzelf kunnen opvoeden.

Dat sympathieke begrip zal er niet bij iedereen komen: wie empathisch geblinddoekt of gewetensdoof rondloopt of nog nooit van Ken Loach of Mike Leigh heeft gehoord zal Bakers film waarschijnlijk niet snappen, tolereren of omarmen. Wat jammer is: zonder te preken, maar louter drijvend op observatie levert Baker met “The Florida Project” een uppercut af die blauweplekkenlevens een kans op herstel biedt. Dat hij daarvoor kinderen gebruikt, lijkt op goedkoop sentiment. Schijn bedriegt. “The Florida Project” is een volwassen meesterwerk, waarin door opvoedkundige en maatschappelijke tekortkomingen ontspoorde kinderlijke onschuld verhaaltechnisch niet wordt uitgebuit om een punt te maken.

“The Florida Project” zoomt in op een paar woonblokken/motelcomplexen vlakbij de invalsweg naar Disney World. Toeristen passeren er dagelijks op weg naar het pretpark – sommige blijven er zelfs even logeren, onwetend dat in die woonblokken minder gegoede lokale inwoners wonen of gestrande pechvogels verblijven. Alles treffend gesymboliseerd door vervallen koopjesoutlets, leegstaande panden en vervlogen dromen in residenties met als namen Magic Castle en Futureland. En dat op een boogscheut van een sprookjesland waarin materialisme op het cynische af wordt verafgood.

Een van de huurders in Magic Castle is Halley (een debuterende en op Instagram ontdekte Brina Vinaite) die er samen met haar zesjarige dochter Moonee (Brooklyn Prince) verblijft, vruchteloos zoekend naar een job om de rekeningen en haar huur te betalen. Wat resulteert in gesjoemel en gezwendel, clandestien betaalde seks en een onafwendbaar drama. Moonee stelt zich geen vragen bij haar kinderleven: voor haar is elke dag tijdens de zomervakantie een avontuur in het gezelschap van een paar buurtkinderen en de levensstijl van haar moeder is voor haar de normaalste zaak van de wereld, zeker omdat ze niet te klagen heeft over een gebrek aan moederliefde. Het leven van Halley, Moonee en de anderen wordt mooi gecounterd met dat van conciërge Bobby (een foutloze en diepmenselijke kippenvelvertolking van een in vakmanschap excellerende Willem Dafoe, die terecht een Oscarnominatie kreeg). Bijna dagelijks heeft hij een conflict met Halley, maar dat houdt hem niet tegen om vaak haar beschermengel te zijn. Even vaak halen Moonee en de andere ‘zwerfkinderen’ hem het bloed van onder de nagels, toch probeert hij zich als vriendelijke ersatzvader op te stellen. Onmacht maakt het moeilijk balanceren: als Bobby zich niet schikt naar de wetten van de eigenaar loopt zijn eigen job gevaar, en een – nooit nader uitgelicht – privéjuk op zijn schouder zorgt ervoor dat zijn gezicht afwenden vaak de enige uitweg is die hij ziet.

Realisme triomfeert in “The Florida Project”: Baker nam zijn film op in echt bestaande motels op authentieke locaties en heel wat van de bewoners van de blokken passeren als figurant of in een bijrol. In zijn naturalistische plot triomfeert sfeer op zware narratieve verrassingen:  achtergronden, vragen of antwoorden krijg je nauwelijks. Alles drijft op observationeel meesterschap dat afwisselend pijnlijk en hoopgevend is. En waarin humor – gelukkig – een integraal deel van uitmaakt om de lelijkheid te counteren.

“The Florida Project” zou wel eens de meest menselijke Amerikaanse film van 2017 kunnen zijn. Gespeend van overtollige franjes haalt Baker zijn slag thuis met een loepzuivere regie – inclusief superb clandestien gedraaid eindshot, fascinerende vertolkingen en een pakkend script met vibrerende personages. Een muzikale score is er trouwens niet: dansen en naar adem happen kan enkel op omgevingsmuziek en op het wel heel ironisch gekozen “Celebration” van Kool &amp: The Gang waarmee Baker zijn meesterlijk overlevingsdrama – de geest van Charles Dickens is zowaar niet veraf – op snelheid brengt tijdens de begingeneriek.

Deze Beneluxuitgave bevat geen extra’s. Behalve zinderende emoties als je het schijfje uit de lader laat komen.