Vierhonderdduizend soldaten die als ratten in de val zitten.  Teruggeslagen tot op het kale strand van Duinkerke.  Met in hun rug enkel de zee en aan de andere kant de oprukkende vijand.  De Britse troepen én geallieerden krijgen enkel nog beperkte steun vanuit de lucht door de Spitfires van de Royal Air Force die over het Kanaal razen maar voor een schier onmogelijke opdracht staan.  De enige hoop die er nog is voor de soldaten zijn de schepen en boten die onderweg zijn naar de kust  om zoveel als mogelijk soldaten op te pikken.  Met honderden zijn ze.  De militaire vaartuigen zijn in de minderheid, het zijn vooral boten van burgers die uit vaderlandsliefde bereid zijn om hun leven op het spel te zetten om de troepen weg te halen uit hun uitzichtloze situatie.  Codenaam : Operation Dynamo.

De waterscènes in “Dunkirk” werden voor een groot deel opgenomen op het Ijsselmeer in Nederland.  Op die manier vermeed men het spel van de getijden zodat specifieke sets op de bodem konden verankerd worden zonder enige visuele impact van eb en vloed tijdens het filmen.  Voor Nolan meteen ook een nieuwe gelegenheid om ‘the Edge’ die hij al gebruikte in “The Dark Knight” bij de auto-scènes en op een Mercedes monovolume was gemonteerd, nu op een catamaran te gaan bevestigen.  Geen makkie als je weet dat het hier gaat om een soort van telescopische kraan van pakweg acht meter die voldoende wendbaar moest zijn om de bevestigde IMAX-camera’s voldoende tot hun recht te laten komen.

Ook al echt : de Spitfires in de film.  De makers wisten de hand te leggen op twee Mark 1’s, één Mark 5 en een Spaanse Ha-1112 als een soort vervanger voor de Duitse ME-109’s, beter gekend als Messerschmitts.  Een Yak-52, een Russische tweezitter deed dan weer dienst voor de close-ups van de piloten in de film.  De gigantische IMAX-camera monteren in/op het vermelde vliegtuig was een  technisch huzarenstukje.

Christopher Nolan kon voor de rol van Mr. Dawson in de film een beroep doen op Mark Rylance.  Een betere keuze was er allicht niet en ook nu weer blinkt de acteur uit door zijn beheerste, gecontroleerde manier waarop hij in de huid van zijn personage kruipt.  De scène mét deukhoed op het einde van de film doet vermoeden dat hij even daarvoor is weggewandeld van op de set van “Bridge of Spies”.

Christopher Nolan heeft al enkele indrukwekkende, beresterke films (“Interstallar”, “Inception”, “The Dark Knight”) gemaakt en richtte zijn filmpijlen nu niet alleen op het oorlogsgenre maar tegelijk ook op iets wat zich écht heeft afgespeeld, tijdens de eerste maanden van de Tweede Wereldoorlog.  Zoals verwacht is “Dunkirk” niet de oorlogsfilm geworden zoals we die gewoon zijn om zien en dat was meteen ook Nolan’s bedoeling : geen klassiek oorlogsdrama maken maar een meeslepende, actiethriller die door specifieke elementen wordt voortgestuwd.  Nolan volgt de strijd vanuit het standpunt van een aantal personages.  De dramatiek is er wel maar de moeilijkheid blijft om de kijker enige emotionele betrokkenheid met de personages te bezorgen. 

De piloot die samen met zijn collega het gevecht voert in de lucht, de burger die met zijn boot vertrekt richting Duinkerke om er de manschappen op te pikken, de soldaat die in zijn bijzonder kwetsbare positie probeert om aan boord van een schip weg te geraken, drie verhalen als het ware.  De oorlog door de ogen van verschillende betrokkenen die de gebeurtenissen in Duinkerke elk op hun eigen manier hebben beleefd.  De respectievelijke stukjes hebben raakpunten met elkaar en door wat te schuiven met de chronologie in de film laat Christopher Nolan één en ander op elkaar aansluiten.

De beklemmende sfeer van een piloot in zijn cockpit of de soldaat die zich in een automatische reactie weer wat kleiner maakt wanneer vliegtuigen laag over het strand scheren krijgt telkens een extra steun in de vorm van een zware dreun uit de luidsprekers die steeds met een zelfde frequentie richting trommelvlies wordt geramd.  Een schurend, kloppend, hamerend, metaalachtig, artificieel geluid.  Doem.  Doem. Doem.  Doem.  Traag.  Met telkens een tussenpauze.  De bedoeling hiervan is duidelijk en de impact op de kijker treffend maar na drie kwartier wordt het ronduit irritant en bijzonder storend. 

De extra’s op de Blu-ray van “Dunkirk” zijn bijzonder uitgebreid en niet alleen op vlak van speelduur.  Men heeft er zelfs een tweede schijfje mee gevuld.  Meestal voorziet men via deze weg trailers, interviews en in veel gevallen is het eigenlijk pure promotalk.  Cast en crew die elkaar de hemel in prijzen voor zover men al zijn promo-pijlen al niet heeft gericht op de filmmaker, de regisseur.

Anders toch wel voor de extra’s van “Dunkirk”, hier probeert men werkelijk in een vijftal grote blokken duidelijk te maken hoe men op verschillende vlakken op diverse domeinen de film zo realistisch mogelijk wou maken.  En als er iets waar jij op het einde van dit extra-verhaal zult van overtuigd zijn, dan is het dat wel.  Nadat je een paar uur bent ondergedompeld geweest in de magie van filmmaken, heb je enkel nog meer respect voor wie daar op zo’n manier mee bezig is als Christopher Nolan en zijn volledige crew voor “Dunkirk”.

Dichter de realiteit benaderen dan dit is niet mogelijk…  Zo werd niet alleen een ‘historisch cosulent’ aangetrokken maar ging men ook op bezoek bij heel wat Dunkirk-veteranen want wie kan het beter (na)vertellen dan diegenen die echt op het strand aanwezig waren ?  Hoe kon deze film beter gemaakt zijn dan op het strand van Duinkerke zelf ?  Met de best mogelijke middelen, IMAX met andere woorden die toch wel 70 % van de opnames inhielden.  Eigenlijk zouden we door het verder aanvullen van dit rijtje vragen de extra’s kunnen samenvatten.  Want zo blijkt dat men ook aan de leeftijd van de soldaten/cast de nodige aandacht heeft besteed.  Heeft men het ook over de kostuums en de manieren waarop men die wat ouder kon maken in een korte tijd.  Op werkelijk alles gaat men dieper in : de Spitfires, de Messerschmitts, de onderlinge verschillen, hoe men IMAX-camera’s monteerde op belangrijke plaatsen, de vliegtuigen aanpaste… 

Zelfde verhaal voor de boten en schepen.  De makers zijn er in geslaagd om sommige van de échte vaartuigen van vroeger naar de set te halen en in de film een rol te geven.

Een indrukwekkende vracht extra’s met andere woorden voor een geslaagde oorlogsprent.