Captain Fantastic

Bijna zeer goed
Captain Fantastic
2016
12/10/2016
langspeelfilm
120 minuten

verdeler

Cinéart Cinéart

acteur/actrice (12)

Viggo Mortensen Viggo Mortensen →  Ben
Frank Langella Frank Langella →  Jack
Kathryn Hahn Kathryn Hahn →  Harper
Ann Dowd Ann Dowd →  Abigail
Steve Zahn Steve Zahn →  Dave
Charlie Shotwell →  Nai
Erin Moriarty →  Claire
George Mackay →  Bo
Annalise Basso →  Vespyr
Samantha Isler →  Kielyr
Nicholas Hamilton →  Rellian
Shree Crooks →  Zaja

regisseur (1)

Matt Ross

producent (4)

Lynette Howell
Monica Levinson
Jamie Patricof
Shivani Rawat

director of photography (1)

Stéphane Fontaine

uitvoerend producent (2)

Nimitt Mankad
Declan Baldwin

beeldmonteur (1)

Joseph Kings

kostuumontwerper (1)

Courtney Hoffman
Captain Fantastic

Ben Cash (Viggo Mortensen) heeft er jaren geleden voor gekozen om zijn kinderen een alternatieve opvoeding te geven.  Hij leeft samen met zijn kroost in de bossen van de Pacific Northwest, heel concreet in een gebied dat volledig geïsoleerd is van de bewoonde wereld.  En dit al sinds een tiental jaar waardoor de jongste twee kinderen, Zaja (9) en Nai (7), eigenlijk al hun ganse leven hebben doorgebracht in deze omgeving.  De manier van leven munt uit op vlak van soberheid en discipline.  Er wordt enkel geconsumeerd wat zelf gekweekt, gevangen of gedood wordt.  Geen bezoekjes dus aan de plaatselijke supermarkt, geen koelkast, geen fast food, geen… niets eigenlijk.  Elke morgen is er een soort van appel en wordt iedereen bij het ochtendgloren op een specifieke plaats verwacht en dan best nog geen seconde te laat.  Op fysiek vlak heeft Ben ook wel een en ander voorzien voor de kinderen.  Specifieke oefeningen en doorgedreven trainingen moeten ervoor zorgen dat ze gehard zijn, gewapend ook tegen de dingen die hun ooit in de andere wereld te wachten staan.  Ze hebben het lichaam, de conditie en het uithoudingsvermogen van een topatleet volgens Ben.  Maar de opvoeding van de zes gaat nog een stuk verder en breder dan enkel het fysieke aspect.  Ook op academisch vlak heeft vader Ben een specifieke aanpak : hij heeft ze zelf(s) bijgebracht wat ze verondersteld worden geleerd te hebben in school en onderlinge interactie tussen de kinderen moet ervoor zorgen dat ze de materie blijvend beheersen.  Ook de manier waarop hij communiceert met hen wordt gekenmerkt door eerlijkheid en openheid.  Geen enkel begrip of woord is taboe en als zelfs een zevenjarige specifieke vragen heeft over filosofie, sex of wat dan ook, dan geeft Ben op een korte maar zo duidelijk mogelijke manier een woordje uitleg over het begrip in kwestie.  Enkele bijkomstige regels maken de ‘way of life’ van de zeven af : als men eet dan doet men dit niet naakt bijvoorbeeld…

En toch is er iets wat ervoor zorgt dat het ganse gezin op een dag hun vaste stek verlaat.  En dus trekken ze met hun bus – jawel, eigenlijk een mega-mobilhome – naar de stad.  Daar worden ze geconfronteerd met alles wat hen tot hiertoe werd onthouden en een pak dingen die hen volledig onbekend is.  Rellian is de eerste die de manier van leven in vraag begint te stellen maar ook zijn oudere broer heeft zonder het medeweten van zijn vader al aan zijn persoonlijke toekomst gedacht.  De trip naar de buitenwereld was dan wel noodzakelijk, het wordt voor Ben moeilijker en moeilijker om alles nog in de hand te houden, de levensvisie van de afgelopen tien jaar te blijven verdedigen en door te gaan met de opvoeding zoals hij die sinds lang heeft aangehouden en verdedigd…

Captain Fantastic

Regisseur Matt Ross schreef ook het scenario voor de film.  Niet zo verrassend want er zijn wel enkele raakpunten met de manier waarop hij zemf destijds opgroeide in gemeenschappen in Noord-Californië en Oregon.  Ook dat was zo’n beetje “in the middle of nowere” wat gelijk stond met een afwezigheid van bijvoorbeeld televisie en de modernste technologieën.  Ook bij Ross ontbrak het sociale aspect door een gebrek aan leeftijdsgenoten, zeker in de fase waarin hij zich aangetrokken begon te voelen tot het andere geslacht.  Een beetje zoals Bo in de film dus.

Matt Ross studeerde fim aan de Universiteit van New York en schreef én regisseerde hierna acht kortfilms waaronder “The Language of Love” die in première ging op het Sundance Film Festival.  Zoals al eerder vermeld heeft Ross zijn (eerste) sporen al verdiend als acteur.  Zo was hij te zien in “The Aviator” van Martin Scorsese, “Good Night, and Good Luck” van G. Clooney en “American Psycho”.  En dat hij als regisseur nog heel wat te bieden had wist men al bij Variety toen hij dit jaar in het lijstje stond van ’10 Directors to Watch’…

Viggo Mortensen bereidde zich voor zijn rol in “Captain Fantastic” voor op de best mogelijke manier.  Ross bezorgde hem een doos met boeken en teksten van ondermeer Tom Brown (schrijver van ‘Tom Brown’s Field Guide to Wilderness Survival’), taalkundige- filosoof Noam Chomsky én schrijver en Pulitzer Prijs-winnaar Jared Diamond.  Alhoewel de noodzakelijke research omtrent het leven in de bossen en op een comfortabele manier verblijven in de natuur eerder beperkt bleef, gelet op het feit dat Mortensen zelf opgroeide in Noord-Idaho wat eigenlijk een omgeving is die niet zo heel veel verschilt van die in de film.

Er werd nogal wat aandacht besteed aan het optrekken van de sets waarbij alles werd getoetst aan de authenticiteit en de haalbaarheid ervan.  Mortensen was zelf(s) aanwezig bij het bouwen van de set in de bossen (die overigens nog steeds bestaat en kan bezocht worden door toeristen) en heeft er zelfs een tijd verbleven.  De fameuze bus van het gezin Cash bleek niet echt een makkie maar uiteindelijk werd er gekozen voor een Bluebird, de klassieke, Amerikaanse schoolbus…  Ook de kledij tijdens eh… de ‘dienst’ zeg maar (algemene term gebruikt omwille van spoiler-redenen) was een belangrijk gegeven voor Courtney Hoffmann die verantwoordelijk was voor de kostuums.  Toen ze in een gekke bui zei “Ik denk dat hij de kledij zou moeten dragen die hij droeg op zijn huwelijksfeest, wat dat ook mag geweest zijn” werd ze op haar wenken bediend

Captain Fantastic

Mortensen stuurde haar een foto door met vooraanzicht van het bewuste western-shirt met rood motief uit de jaren ’70 die hij droeg tijdens op zijn eerste trouwpartij.  Het meer dan geslaagde resultaat zie je in de film…

 

Koenraad Adams
Extra informatie

Ben en zijn zes jonge kinderen leven geïsoleerd van de samenleving in de bossen van het Pacific Northwest. Ben is een toegewijde vader die zich toelegt op de academische en fysieke opvoeding van zijn kinderen. Wanneer een tragedie zich aandient, is hij verplicht zijn zelf gecreëerde paradijs te verlaten. Geconfronteerd met de echte wereld, begint Ben aan een nieuwe uitdaging als ouder om zijn gezin de geschikte opvoeding te geven.



Synopsis

Al van bij het begin is duidelijk dat de nieuwste film van Matt Ross inhoudelijk zou zorgen voor het traject dat “Captain Fantastic” na zijn lancering heeft afgelegd : in première gaand op meerdere filmfestivals, daar met één of meerdere prijzen gaan lopen en vervolgens na zijn release beginnen aan een succesvolle periode in het circuit van de niet-commercieel georiënteerde cinema’s.  En er meestal ook langer te zien zal zijn dan de doorsnee blockbuster.  In Deauville was het alvast twee keer prijs (Jury + Publiek) en gisteren liet verdeler Cineart nog weten dat “Captain Fantastic” op het Filmfestival van Rome (13-23 oktober 2016) ook al de Prijs van het Publiek kreeg.

De openingsscène mist zijn effect niet en zorgt ervoor dat je in de kortst mogelijke tijd een beeld hebt van waar en hoe de familie van Captain Fantastic leeft.  Zes kinderen met hun vader, dus ontbreekt er nog een schakel.  Precies op het ogenblik dat de vraag in je opkomt hoe dat nu zit met de moeder van de kids valt in de film de eerste keer een vraag rond ‘mom’, wordt er als het ware een filmbladzijde omgeslagen en kom je in het tweede hoofdstuk terecht.  Eén waarin je als kijker door de gebeurtenissen en verschillende wendingen in de film dingen in vraag begint te stellen, de neiging hebt om toch partij te gaan kiezen voor één of andere aanpak.  De kinderen mogen er dan wel gelukkig uitzien, een goede beurt maken op vlak van kennis, in hoeverre heeft Ben het recht om in hun plaats de manier van leven en opvoeden te gaan kiezen ?  Hen specifieke zaken te gaan onthouden ?  Een aantal restricties zoals beperkte algemene sociale vaardigheden in stand te houden ?  Is Ben een genie of heeft hij eigenlijk het recht niet om zijn kinderen van school en de moderne wereld weg te houden ?  Want door de opvoeding die al sinds jaar en dag wordt aangehouden lijkt het onafwendbaar dat men later nauwelijks of niet zal kunnen functioneren in een moderne samenleving. 

Het lijkt er even op dat Matt Ross zelf, scenariogewijs, gaat kiezen in onze plaats.  Moeilijk is dat niet want het contrast tussen het leven in totale afzondering gedurende lange tijd en de gevolgen daarvan versus de échte of moderne wereld is zo groot om niet tot hetzelfde besluit te komen.  Maar “Captain Fantastic” is – gelukkig – geen zwart-wit film, figuurlijk gesproken dan.  En dus wordt er niet zo braafjes en eenvoudig geëindigd als je misschien had verwacht.  De laatste wending bevestigt nog eens dat “Captain Fantastic” niet kortweg omschreven kan worden als een drama.  Het wordt gewaagd, gedurfd, absurd ook.  Je kan enkele scènes in het laatste deel van de film zeker zien als grappig, of zelfs hilarisch (de toilet-scène), maar op een manier dat het totale gegeven boven alles  mooi en teder is.   En echt verrast waren we niet na het zien van de jamsessie in het eerste deel van de film dat men het nog een keer zou overdoen.  Zowaar nog beter (!) in de vorm van een bij-zon-der geslaagde versie van “Sweet Child O’ Mine” aan het einde van de film.  Een verrassend en misschien ook al gewaagd slot van een bijzondere, onconventionele film.