Fotografie Zana Briski zal wel niet aan een Oscar gedacht hebben toen ze voor het eerst in contact kwam met de kinderen uit deze “Born into Brothels” documentaire. En alhoewel ze op een gegeven ogenblik zelf zegt in de film dat ze geen ‘social worker’ is valt dit toch enigszins te betwijfelen. Net zoals de kids in “Born into Brothels” is ze vele dingen tegelijk.
Ze is fotografe, regisseur, sociaal assistente en eigenlijk ook wel een soort ambassadrice van UNICEF of Amnesty International. Al die dingen worden gecombineerd tot een mix die zo gevarieerd en ‘to the point’ is dat het moeilijk anders kon of daar moesten filmprijzen aan uitgereikt worden.

“Wanneer ga je in het vak ?”, we horen het uit de mond van één van de kinderen die hun zegje mag doen in deze documentaire. Het zijn stuk voor stuk kinderen met een moeder die de kost verdient als prostituee in ‘the red lights district’ in Ramegano Sonagachi in Calcutta, de rosse buurt zeg maar. Enkele van deze kinderen hebben een vader die een zo mogelijk nog minder eervolle activiteit heeft om de dag mee door te brengen

verdeler (of gebruiker) van drugs.
De toekomst van deze kinderen lijkt als het ware voorbestemd. Ze weten allemaal wat hun moeders doen en gaan met hun vliegers op het dak spelen als de zoveelste man door haar 'wordt ontvangen'. Een aantal van de moeders heeft maar weinig fraais te vertellen over hun dochter(s), “waardeloze kuthoer” is maar één voorbeeld van een sneer die ze krijgen wanneer hun mama zich om één of andere reden weeral eens afreageert op haar onschuldig(e) kind(eren). Een andere keer zien we hoe een jongen aan zijn been over de harde vloer meegetrokken wordt. Nog een ander kind is ternauwernood ontsnapt aan de intentie van haar vader om haar te verkopen…

Maar… Zana Briski kan terug wat geluk en blijdschap in het leven van deze kinderen brengen door ze een camera te geven. Geen digitaal toestel of zo, gewoon een goed, eenvoudig fototoestel met flits waarmee ze dus ook ’s avonds of als het donker is de straat op kunnen om kiekjes te maken. En het slaat aan bij de kinderen, het is plezierig, leuk, plezant om met een camera iets creatiefs te doen, zelf te beslissen wanneer ze op het knopje drukken. Ahoewel het natuurlijk iets is waar de gemiddelde bewoner van Calcutta zich vragen over stelt, zowel wat de activiteit zelf betreft als de oorsprong van het apparaat.
Briski slaat met deze aanpak meteen meerdere vliegen in één klap. Ze slaagt er op die manier in om foto’s in haar bezit te krijgen van plaatsen waar ze zelf als professionele fotografe nooit had kunnen komen. En het geeft de jonge fotografen ook een enorme voldoening om iets te doen dat interessanter en vooral kleurrijker is dan het harde en weinig hoopvolle leven dat ze leiden. En de kwaliteit van de foto’s wordt er enkel maar beter op wanneer er een soort cursus volgt op hun eerste voorzichtige stappen in de wereld van de fotografie.

Zana Briski weet dat er geen toekomst is voor deze kinderen en ziet het als een uitdaging, een missie, om een aantal van deze kinderen uit de bordeelbuurten weg te halen, ze de kans te geven naar school te gaan, een opleiding te volgen. Maar kinderen uit die buurt krijgen, precies omwille van hun afkomst, geen kans in de eerste kostschool waar Briski langsgaat. Het is uitgesloten dat kinderen wiens ouders in de seksindustrie actief zijn een opleiding krijgen daar. En als er dan toch een waterkansje is om ze te laten studeren aan het Sabera Foundation, stuit ze op onbegrip van de moeders, op een enorme administratieve procedure, op het moeten voldoen aan een lange rist voorwaarden waarvan een negatieve HIV-bloedtest maar één elementje is.
Maar ondertussen gaat Zana Briski verder met de genomen foto’s. Die worden via een tentoonstelling in de Oxford Book Store op het grote publiek losgelaten en de belangstelling van de Pers zorgt ervoor dat de prentjes ook in Sotheby’s worden vertoond, geveild én verkocht. Avijit, één van de kindfotografen maakt zelfs kans om af te reizen naar de World Press Photo Exhibition in Amsterdam. Maar daar is een paspoort voor nodig, opnieuw een enorm werk.

Je hebt het begrepen, “Born into Brothels” is een heel menselijk verhaal over (ondermeer) de levensomstandigheden van de kinderen in Calcutta. Zana Briski beperkt zich tot een groep van (straat)arme kinderen waarvan sommige een prostituee als moeder hebben. Op de inlay van de koop-DVD staan er slechts acht maar het juiste aantal over gans Calcutta zal wel een indrukwekkend cijfer zijn. De klemtoon ligt niet op de moeders maar op de kinderen die door middel van hun foto’s een waarheidsgetrouw beeld weergeven van de miserie waarin ze leven. Maar de filmmaker geeft ook aan dat de kans groot is dat ook deze jongens en meisjes in hetzelfde 'vak' terechtkomen later. Zana Briski waagt zich in haar film niet aan de kinderprostitutie of toch niet expliciet maar wanneer je in één specifieke scène een volwassene hand in hand met een kind de trap ziet opgaan weet je dat dit de bevestiging is dat het meest onbegrijpelijke onder de seksuele delicten ook daar heel gebruikelijk is. Wat we echter missen in “Born into Brothels” is dat het niet zo persoonlijk is. De kinderen hebben een naam maar worden in de prent niet echt een personage, iemand die een rol vertolkt. Ze doen dit natuurlijk ook niet echt, gelet op het concept en het opzet van deze film, maar het eindproduct had een stuk persoonlijker kunnen zijn.