Birth

Goed
Birth
2004
15/12/2004
langspeelfilm
100 minuten
drama

verdeler

Paradiso Paradiso Films

acteur/actrice (10)

Nicole Kidman Nicole Kidman →  Anna
Danny Huston Danny Huston →  Joseph
Lauren Bacall Lauren Bacall →  Eleanor
Anne Heche Anne Heche →  Clara
Peter Stormare Peter Stormare →  Clifford
Ted Levine Ted Levine →  Mr. Conte
Cameron Bright →  Sean (als kind)
Alison Elliott →  Laura
Arliss Howard →  Bob
Michael Desautels →  Sean

regisseur (1)

Jonathan Glazer

producent (4)

Lizie Gower
Nick Morris
Jean-Louis Piel
Wang Wei
Birth

Scene: een besneeuwd landschap. Een joggende man. Een donkere tunnel als metafoor voor naderend onheil. De man nadert de tunnel, krijgt een hartaanval en sterft. Coda bij de scéne : een baby wordt geboren onder water. Titelkaart van de film : Birth. Qua opener kan het tellen : geen dialogen, maar een camera die alles vertelt. Korte scénes, ze vormen het handelsmerk voor de volledige film. Een stijl waar je ofwel voor of tegen bent. En een verhaal waar je ofwel voor of tegen bent. Links en rechts is de film reeds veroordeeld vanwege een 'delicate badscéne' en ook de meeste critici zijn niet zo positief voor de film. Vervelend en pretentieus zijn veelgehoorde termen. En toch is Birth een aanrader. Al was het maar voor de stijlvolle statigheid waarmee regisseur Jonathan Glazer alles inblikt. Tien jaar na de openingsscéne. We bevinden ons nog steeds in de sneeuw. Anna Nicole Kidman, met een korte haarsnit die haar onderhuidse gedachten nog beter in de verf zet) staat voor het graf van haar overleden echtgenoot Sean, tien jaar na zijn dood. Daarna stapt ze in een wagen bij haar toekomstige man Joseph (Danny Huston). Definitief afscheid genomen van het verleden, en het heden kan eigenlijk beginnen. Of toch niet. Na de officiële verlovingsaankondiging en tijdens een verjaardagsfeestje voor haar moeder (Lauren Bacall, één van de weinige nog steeds actieve Hollywoodgroten van weleer) glipt een tienjarige jongen (Cameron Bright, die zijn uiterste best doet de hele film mysterieus uit de hoek te komen) het appartement binnen. Hij wil met Anna spreken. Hij zegt haar dat hij Sean is, en dat ze niet mag trouwen met Joseph, omdat ze nog steeds met hem getrouwd is.

Birth

Een slechte grap, denkt Anna en ze geeft de portier opdracht de jongen met een taxi huiswaarts te sturen. Maar de jongen blijft terugkomen en blijft verkondigen dat hij Sean, Anna's overleden echtgenoot, is. Beweringen die hij hard maakt met details die hij onmogelijk kan weten als hij niet echt Sean zou zijn. Wanneer Anna hem het voordeel van de twijfel gunt en terug verliefd wordt op 'haar' Sean is het hek helemaal van de dam. De Brit Jonathan Glazer heeft het zich niet gemakkelijk gemaakt voor zijn opvolger van de gangsterpastiche Sexy Beast. Zijn verhaal kan immers alle kanten uit : horror, thriller, drama, zwarte komedie. Enkel expliciete horror laat hij links liggen, alle andere denkpistes probeert hij uit, de één al meer dan de ander. De eerste verschijningen van Sean in het appartement en de intensiteit waarmee hij Anna stalkt, zijn gedroomd voer voor een ijzige thriller. Net zoals de scène waarin hij koudweg aan zijn moeder verkondigt dat hij haar zoon niet meer is. Het dilemma waar Anna zichzelf voor plaatst, leidt naar een demonisch drama. En scènes zoals die waarin Sean Anna's toekomstige man plaagt door tijdens een klassiek concert onophoudelijk tegen zijn stoelpoten te schoppen zorgen dan weer voor pijnlijk komische confrontaties. Al is de leukste scène toch voor Lauren Bacall weggelegd, wanneer ze op een bepaald moment vraagt waar 'meneer reïncarnatie' gebleven is.

Birth

Glazer speelt het scenariospel slim en traag, maar verwarrend. Glazer levert geen hapklare brokken af, en laat bewust in het midden of de jonge Sean al dan niet de oude Sean is. Nicole Kidman heeft de taak om met haar interpretatie de kijker al dan niet in een bewuste richting te sturen. En het is aan het publiek de taak om al dan niet de weg te volgen die Anna neemt. Het is immers duidelijk dat zij gaandeweg inderdaad gelooft dat Sean de reïncarnatie is van haar echtgenoot, maar het is niet eenvoudig om daardoor al haar acties goed te keuren. Glazer doet er goed aan om de kijker veel ruimte voor interpretatie te laten. Dat is makkelijker in het begin (wanneer Anna nog niet gelooft in het reïncarnatieverhaal), daarna wordt het iets moeilijker. Ook al omdat hij zijn verhaal koud vertelt, net door de vele ruimtes die hij laat. De scène waarin Anna aan Sean voorstelt om samen te vluchten en te wachten tot hij 21 is bijvoorbeeld eerder grappig dan meeslepend. Glazer wil eveneens aantonen dat Anna geen afstand kan nemen van haar verleden, en dat ze Joseph altijd maar als surrogaatliefde zal blijven zien. Als pleidooi voor echte liefde schiet Birth zeker te kort. Zeker omdat de cineast dit gegeven zelf een trap onder de kont verkoopt met een cynische coda als blijkt dat Sean een geheim met zich meedraagt dat haaks staat op de gevoelens die Anna voor hem koester(de). Birth stelt veel vragen, en de antwoorden (voor zover die er zijn) roepen uiteindelijk nog meer vragen op. Je moet de vragen wel willen stellen, anders loop je inderdaad het risico dat je met een verveeld en langdradig gevoel de zaal verlaat. Het zou jammer zijn, want Birth heeft ondanks heel wat mindere kantjes heel wat moois te bieden. Een heel mooie eindscène bijvoorbeeld, die de deur hard toemept voor iedereen die een happy end verwachtte. En een alweer heel sterk acterende Nicole Kidman.

Alex De Rouck


Zie ook: Birth (DVD)