Zou Angelina Jolie eigenlijk kwaad zijn geweest toen ze de Oscarnominaties te horen kreeg ?  Zou ze een “Maleficent”-blik in haar ogen gekregen hebben of Brad Pitt een kilo kokosnoten naar het hoofd hebben gegooid ?  Of reageerde ze toch als een echte dame toen ze merkte dat “Unbroken” het moest stellen met drie nominaties in categoriën waarvan ze vooraf wist dat de kans op winst heel klein was (camerawerk, geluid, geluidseffecten) ?  Een echte verrassing zal de magere oogst wellicht niet geweest zijn, daar de buzz voor haar film toen al serieus was gaan liggen. Wat niets afdoet aan het feit dat “Unbroken” overduideljk als 'great American Oscar Movie' op poten was gezet. Het publiek lustte er pap van – de film bracht wereldwijd honderdzestig miljoen op - de critici minder. Nochtans is “Unbroken” een betere film dan die ietwat verguisde reputatie laat uitschijnen.

“Unbroken” laat je kennis maken met Louis Zamperini. De man werd zevenennegentig jaar, zette op de Olympische Spelen in Berlijn in 1936 een opvallende prestatie neer op de vijfduizend meter, ging tijdens WO II het leger in, werd in een bommenwerper neergeschoten en stortte neer in de onmetelijke oceaan waar hij vervolgens zevenenveertig dagen in een rubberboot ronddobberde vooraleer als krijgsgevangene zo’n twee jaar lang heel wat gruwelijkheden in verschillende Japanse krijgsgevangenenkampen te ondergaan. Geef toe, geen kattenpis. Of toch geen die zich zonder slag of stoot laat wegschrobben.

Reeds in de jaren vijftig probeerde Hollywood dit verhaal op het witte doek te krijgen. Universal kocht toen de rechten van het door Zamperini in 1956 zelf geschreven “Devil At My Heels”. Tony Curtis werd aangezocht om de hoofdrol te vertolken, maar toen die afhaakte verhuisde het project richting koelvak. Ogenschijnlijk om er nooit meer uit te komen. Eind jaren negentig waren er geruchten over een mogelijke nieuwe verfilming, al verscheen het project pas echt terug aan de radar na het verschijnen van Laura Hillenbrands boek 'Unbroken: A World War II Story Of Survival, Resilience and Redemption' in 2010. Universal kocht ook daar de rechten van, en de adaptatie daarvan belandde na wat omwegen in de schoot van Angelina Jolie. Na haar relatief kleinschalige en goed onthaalde regiedebuut “In The Land Of Blood And Honey” – een document over de Bosnische oorlog – zette ze prompt haar tanden in dit grootschalig Hollywoodepos dat alle kenmerken bevat van wat in de volksmond ‘klassieke cinema’ wordt genoemd.

“Unbroken” begint direct midden in de actie. Een missie van Louis Zamperini en zijn makkers, grotendeelss gefilmd vanuit de buik van een bommenwerper. Die scène wordt afgewisseld met flashbacks naar Zamperini’s pre-oorlogsjaren. Hoe hij als kleine knaap – een Italiaanse immigrant in Californië – regelmatig met de politie in aanraking kwam, en uiteindelijk door zijn oudere broer Pete gestimuleerd wordt om zijn looptalenten verder te ontwikkelen. Zo komt het dat hij op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn mocht aantreden in de vijfduizend meter. Daar was hij nog iets te jong en onervaren om een medaille in de wacht te slepen, maar hij liep er wel een ronderecord. En toen kwam de tweede wereldoorlog. En de crash in de oceaan. En de vernederingen en martelingen in Japanse gevangenenkampen, waar hij vooral onder de knoet werd gehouden door bewaker Mutsuhiro Watanabe, een rijkeluiszoontje dat een geheel nieuwe mening gaf aan het woord machtsmisbruik.

Jolie laat van meet af aan zien dat ze de klassieke cinema goed beheerst. De scènes in de bommenwerper en vooral die op de zwalpende zee zijn zonder meer potent te noemen. Het is pas in het tweede deel dat er een paar pluimen van Jolies hoed vallen, hoofdzakelijk omdat ze daar te nadrukkelijk focust op de heroïsche moed van Zamperini. Vooral tijdens de scène met de houten balk maakt ze het de cynisch lachende afvalligen van oubollige Hollywoodcinema iets te gemakkelijk. Een euvel dat echter geen onoverkomelijke barsten slaat in het pantser van “Unbroken”, en eerder voor een 'ja maar'-voetnoot zorgt. Uitkijken is het ook naar de sterke vertolking van Jack O’Connell als Zamperini: een prestatie die ongetwijfeld de poort naar nog meer interessante projecten wagenwijd openzet voor de jonge Brit die vorig jaar eveneens een opmerkelijk rol neerzette in het gevangenisdrama “Starred Up”. Van de acteurs gaat enkel de Japanse muzikant Miyavi – die hier zijn acteerdebuut neerzet – wat uit de bocht als de sadistische Watanabe. Wat er meteen voor zorgt dat zijn personage het meest karikaturale uit de film is – een beetje bijschaven door Jolie zou hier zeker geen kwaad hebben gekund.

Frappant is dat Jolie ging aankloppen bij Joel en Ethan Coen om het reeds voorhanden zijnde scenario van Richard LaGravenese (“The Fisher King”) en William Nicholson (“Gladiator”) verder te polijsten. De ingrepen van het broederpaar zijn eerder subtiel dan open en bloot: zo was het hun advies om de film te laten aftrappen met een luchtgevecht om van daaruit Zamperini’s jongere jaren te vertellen. Jolies 'all-American hero'-aanpak is trouwens zo strak en franjeloos dat het lijkt alsof ze stiekem ook de raad van haar “Changeling”-mentor Clint Eastwood heeft ingeroepen. Al zou oompje Clint Coldplay ongetwijfeld met een welgemikt .44-schot van de eindgeneriek gekieperd hebben.

Universal brengt “Unbroken” op de markt met de nodige extra’s. Daarvan zijn vooral de in drieën gesplitste making of en de documentaire over Louis Zamperini interessant. Bij een film gebaseerd op ware feiten is meer inkijk in het leven van de persoon die centraal staat altijd mooi meegenomen. In de making kom je heel wat te weten over de totstandkoming van het project – lange preproductie inclusief - en zien we hoe de visuele effecten werden gerealiseerd, steeds met het juiste historische kader in het perspectief. Ook liefhebbers van verwijderde scènes blijven niet op hun honger zitten. Net zoals de film je tijd en aandacht meer dan waard.