Er kan veel veranderen op een kwarteeuw. Binnen vijfentwintig jaar is het bijvoorbeeld vast en zeker mogelijk om te texten via de sluitspier. Edoch dit terzijde. Vijfentwintig jaar geleden dan weer was Oliver Stone heter dan heet na zijn (nog steeds) pregnante meesterwerk “JFK” waarin hij in een drie uur durende beeldenstormmix van ware feiten, fictie en speculatie de vraag poneerde wie allemaal betrokken was bij de moord op John F. Kennedy, op die gedenkwaardige 22 november 1963.

Vandaag duikt Stone in de wereldgeschiedenis met een prent over de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden, en de ontvangst is betrekkelijk lauwer. Ergens logisch, want “Snowden” is een veel lauwer en braver kijkstuk dan “JFK”. En Stone is al lang niet meer de autoriteit die hij toen was. Uiteraard moet “Snowden” niet noodzakelijk vergeleken worden met wat de beste titel uit Stones oeuvre is, maar de vergelijking toont wel aan dat er een groot verschil is tussen de politieke cinema van toen en van nu. Los daarvan: heel blij dat Stone nog films mag, kan en wil maken. Iets wat van (semi)generatiegenoten als Brian De Palma, Francis Ford Coppola en Alan Parker helaas niet kan gezegd worden.

Edward Snowden dus. Voormalig CIA- en NSA-medewerker. Sinds juni 2013 persona non grata in zijn thuisland, en aldus residerend in Moskou waar hij als politiek vluchteling asiel heeft gekregen. Waarom Snowden niet meer in Amerika naar de bioscoop kan? Nogal wiedes: hij bracht aan het licht dat de Amerikaanse veiligheidsdiensten op grote schaal (illegaal) de datagegevens van eender wie traceren en bijhouden. Wat de kans groot maakt dat dit fijne stukje leesvoer ook door de Jacks, Jims en Mary’s van de Amerikaanse veiligheidsinstanties wordt meegelezen. Zij het dan wel in een hopelijk deftige vertaling en niet in een zoekrobottentranslatie. Edoch dit nogmaals ter zijde – but this aside again. Dat privacy sedert de komst van het internet en de demarrage van social media een rekbaar begrip is geworden, weten we natuurlijk al langer dan 2013. Al was het verhaal van Snowden wel een gigantische reality check,  zeker gezien de ruime schaal van het afluisterschandaal. Zo had Obama inkijk in alle recepten in Angela Merkels kookboek, om maar iets te zeggen. Foei en schande, zeggen tegenstanders. Moet om terroristen te kunnen opsporen, opperen voorstanders. Een boeiend debat is het zeker.

Een boeiende film is “Snowden” helaas maar voor de helft. Aanvankelijk weet Stone zeker te engageren: de manier waarop de CIA en NSA schijnbaar met wat simpele computerhocuspocus de persoonlijke gegevens van Juan en alleman kunnen filteren levert fascinerende cinema op. Ook het verhaal van Snowden (solide vertolkt door Joseph-Gordon Levitt) oogt interessant genoeg om bij de les te blijven. Tot het ergens halverwege begint te stokken en de prent aan adem verliest. Om meerdere redenen. Zo filmt Stone voor zijn doen ontzettend braaf en gaat hij de controverses uit de weg – een steek naar Obama niet te na gesproken.  Clichés zijn nooit veraf, getuige de knipperlichtrelatie tussen Snowden en zijn geliefde (Shailene Woodley) die zelden weet te charmeren. En bovendien weet je al hoe alles afloopt: een verloren gelopen thrillermoment met een transferopdracht op een USB-stick kan je nauwelijks een nagelbijter noemen.

Intrigerend is dan weer de symbiose tussen de film en de werkelijkheid. Een paar jaar terug filmde documentairemaakster Laura Poitras met “CitizenFour” een portret van Snowden bij elkaar, grotendeels gebaseerd op interviews die ze met hem had in Hong Kong. Sessies die dienst doen als raamvertelling in Stones “Snowden”. Zo zijn er weliswaar genoeg scènes die doel treffen, maar in zijn geheel is deze film een brave en bijna slaafs-klassieke interpretatie van een stuk heet wereldnieuws. Een goede film is “Snowden” niet, maar wel een interessante. En vanuit die optiek alsnog een aanrader.

Gezien op het Filmfestival van Gent.