Dat Clint Eastwood na zijn drie geschiedschrijvende spaghettiwesterns met Sergio Leone ervoor koos om in zijn eerste Amerikaanse hoofdrol ook als cowboy aan te treden, lijkt logisch. Eastwoods succes als tegen de schenen schoppende reactionaire ordehandhaver zou immers pas later volgen. Zij het niet zo veel later: drie maand na deze Hang ‘Em High liep de moderne grootstadswestern Coogan’s Bluff al in de zalen.

Eastwood koos van meet af aan voor een eigen koers met zijn productiemaatschappij Malpaso. Ook al was deze western eigenlijk een onafhankelijke productie van Leonard Freeman, Eastwood drukte er zijn stempel op door Ted Post – die hem in veel afleveringen van Rawhide had geregisseerd – naar voor te schuiven als regisseur, zelfs al probeerden Freeman en distributeur United Artists initieel om dit project voor te schotelen aan gerespecteerde namen als Robert Aldrich en John Sturges. Het boterde in elk geval niet tussen Freeman en Post, waardoor je eigenlijk kan besluiten dat Eastwood productioneel meer in de pap zal hebben gebrokkeld dan Freeman. Niet dat die dat aan zijn hart moest laten komen, daar een paar maanden later de door hem bedachte politiereeks Hawaii Five-O televisiegeschiedenis mocht beginnen schrijven.

Eastwood kreeg trouwens de keuze tussen Hang ‘Em High en het ensemblestuk MacKenna’s Gold en gaf de voorkeur aan dit project, al dan niet omdat deze western vrijwel direct aansloot op de films die hij met Leone had gemaakt. Al komt Hang ‘Em High kwalitatief niet in de buurt van die Dollar-trilogie. Ver van zelfs: Hang ‘Em High is waarschijnlijk de minst memorabele western die Eastwood op zijn cv heeft staan. Dat komt enigszins door de makke regie van Post, maar ook door het hobbelig script van Freeman dat er nauwelijks in slaagt om een vuist te maken en vaak een opeenvolging lijkt van wapperende verhaaldraden die zelden een consistent geheel vormen.

Het meest geslaagde aspect van Hang ‘Em High is de historische link met de ontstaansgeschiedenis van Amerika’s wet-structuur en de manier waarop het Westen gaandeweg minder wild werd. De door Pat Hingle vertolkte rechter die nagenoeg iedereen die voor zijn rechtbank komt laat ophangen is gebaseerd op de echt bestaande hanging judge Isaac Parker die in het laatste kwart van de negentiende eeuw volledig zelf autonoom executies kon uitspreken zonder verantwoording te moeten afleggen aan gouverneurs of marshalls. Ook de rol van de marshalls komt aan bod: vaak kregen zij gewoon arrestatiebevelen toegespeeld van rechters, en gingen zij dan als een soort gewettigd premiejager achter de snoodaards aan. Voor Eastwood is dat hier een legitieme manier om jacht te maken op negen individuen die hem lynchten en voor dood achterlieten nadat ze hem valselijk beschuldigden van veediefstal.

Maar echt opwindend wordt het zelden: al is het wel geestig om Eastwood hier voor de eerste keer zijn befaamde kwaadaardige loens te zien etaleren en om Bruce Dern te zien escaleren als vileine moordenaar. Wat niet wegneemt dat er in deze Hang ‘Em High niets te rapen valt dat Eastwood vroeger en later niet beter deed of zou doen. Waardoor deze film eigenlijk alleen maar relevant is voor wie werkelijk alle (cowboy)films van Eastwood wil hebben gezien. Of die gewoon een mondje filmgeschiedenis wil meepraten. Of gewoon over alles een mening wil hebben.