De miljardenopbrengst van de “Twilight”- en “The Hunger Games”-franchises mag dan al immens zijn (zo gaat dat nu eenmaal met miljardenopbrengsten), toch zoeken ze bij Summit en Lionsgate ijverig naar nog meer economisch rendabele young adult fictie. Zij niet alleen trouwens, daar ook andere studio’s dachten de kip met de gouden eieren te hebben gevonden met “Beautiful Creatures” en “The Mortal Instruments”. Helaas voor alle betrokkenen bleken dat allebei kippen met windeieren te zijn, en de kans dat daar nog vervolgen op komen is klein, zoniet onbestaand. “Divergent” blijkt wel een nieuwe goudader te hebben aangeboord, en zorgt wereldwijd voor genoeg buzz om uit te groeien tot een bona fide blockbuster, zij het (voorlopig) niet één die de proporties van “The Hunger Games” aanneemt.

“Divergent” is gebaseerd op het gelijknamige jeugdboek - een bestseller in 2011 - van de amper vijfentwintigjarige Veronica Roth en laat zich bekijken - en waarschijnlijk ook lezen - als een kruising tussen “The Hunger Games”, “Harry Potter” en “Brave New World”. In een dystopische toekomst (gesymboliseerd in een postapocalyptisch Chicago) is de mensheid onderverdeeld in vijf deelgroepen: Abnegation (de onzelfbaatzuchtigen), Amity (de vredelievenden), Candor (de eerlijken), Dauntless (de dapperen) en Erudite (de slimmeriken). Iedereen moet op zijn zestiende een test afleggen om uit te maken bij welke factie hij of zij het best past. Die testresultaten zijn niet bindend, en iedereen mag alsnog een andere factie kiezen. Tijdens de test van Beatrice Prior (Shailene Woodley, George Clooneys dochter in “The Descendants”) blijkt dat zij eigenlijk in drie groepen thuishoort, waardoor ze afwijkend (divergent) is en een gevaar voor de maatschappij kan vormen. Iets wat het best door zo weinig mogelijk anderen is geweten.

De ouders van Beatrice horen bij Abnegation en hopen uiteraard dat hun kinderen hen trouw blijven. Helaas voor ma en pa (Ashley Judd en Tony Goldwyn) doen ze dat niet: zoon Caleb (Ansel Elgort, eerder te zien in de tamme en – we herhalen het graag – volledig overbodige remake van “Carrie”) gaat voor de erudiete intelligentie, en Beatrice voor het gevaar van Dauntless. De rekruten van Dauntless vormen het leger van de toekomst en hebben als nobele taak de gemeenschap te beschermen tegen allerlei mogelijke gevaren. Tijdens de paramilitaire sturm und drang ontpopt Beatrice (of Tris zoals haar rekrutennaam wordt) zich tot één van de beste van de klas, en dat maakt haar niet bij iedereen even geliefd. Haar keuze komt trouwens onder vuur te liggen als blijkt dat de Dauntless-factie eveneens verschoppelingen onder de knoet moet houden en zo meewerkt aan een dictatoriale bestuursvorm, aangestuurd door de verborgen agenda hanterende Jeanine Williams (Kate Winslet) de leidster van Erudite.

Boeiend is het niet echt, deze toekomstfabel voor tienermeisjes. Neil Burger (“The Illusionist”, “Limitless”) blikt alles vrij steriel en repetitief in, en dat begin je na een tijd te voelen. Kan je aan de set-up nog enigszins potentieel toeschrijven, van zodra de onvermijdelijke romance tussen Tris en een van de instructeurs (Theo James) op het voorplan komt en alles leidt naar een warrig vertelde revolutie is het beetje vet van de soep. Het is niet zozeer de lengte van twee uur en twintig minuten die een probleem vormt, eerder de manier waarop die is ingekleurd.

Ergens halverwege stort “Divergent” in als een kaartenhuis tijdens het happy hour in een clubhuis van Parkinsonpatiënten en die inzinking komt de film niet meer te boven. Intussen besloten de producers/studiohoofden om de twee sequels op “Divergent” (“Insurgent” en “Allegiant”) in drie films te gieten. Goed nieuws voor de fans in de juiste factie, de rest mag rustig zijn kat – of die van de buren - sturen. De eerste sequel wordt trouwens niet geregisseerd door Neil Burger, maar door Robert Schwentke. Die van “R.I.P.D. ” ja. Misschien toch best om de kat ook gewoon thuis te houden.