Blazing Saddles

Middelmatig
Blazing Saddles
1974
langspeelfilm
93 minuten
komedie

verdeler

acteur/actrice (20)

Madeline Kahn Madeline Kahn →  Lili Von Shtupp
Gene Wilder Gene Wilder
Mel Brooks Mel Brooks
Dom DeLuise Dom DeLuise
Cleavon Little
Harvey Korman
Slim Pickens
David Huddleston
Alex Karras
John Hillerman
Burton Gilliam
Liam Dunn
Carol Arthur
George Furth
Claude Ennis Starrett Jr.
Richard Collier
Charles McGregor
Don Megowan
Robyn Hilton
Karl Lucas

regisseur (1)

Mel Brooks Mel Brooks

producent (1)

Michael Hertzberg

director of photography (1)

scenarist (5)

Richard Pryor Richard Pryor
Mel Brooks Mel Brooks
Norman Steinberg
Alan Uger

productieontwerper (1)

Peter Wooley

componist (1)

John Morris

1974 was een goed jaar voor Mel Brooks: hij leverde én Blazing Saddles én Young Frankenstein af, twee films die in heel wat lijsten opduiken als twee van de meest grappige dijenkletskomedies ooit. Zij het dan wel bij samenstellers die vooral gaan voor de losse grap en grol en niet zozeer voor originele plotlijnen.

Brooks is in de eerste plaats natuurlijk een fan van brede parodie, en in die optiek zijn de twee worpen uit 1974 zeker geslaagd te noemen. Wie gaat voor subtiliteit zit het best bij Young Frankenstein, voor wie het allemaal niet zo nauw steekt kan Blazing Saddles de koopwaar zijn. De plot is rudimentair rechtlijnig: een grootgrondbezitter/corrupte politicus investeert in een spoorlijn en wanneer die door het boerengat Rock Ridge wordt aangelegd, wil hij de bewoners verjagen door hen op te zadelen met een zwarte sheriff. Wat volgt is een (verborgen) aanklacht tegen racisme die zo dik is aangelengd dat degene die met de racistische moppen lachen waarschijnlijk zelf niet in de mot hebben dat ze in de eerste plaats met zichzelf aan het lachen zijn.

De aanzet van Blazing Saddles kwam er door een scenario van Andrew Bergman uit 1971. Dat zou worden verfilmd met Alan Arkin als regisseur en James Earl Jones in de hoofdrol, maar die plannen gingen niet door. Uiteindelijk kwam het bij Mel Brooks terecht en die zag er direct het potentieel van in. Hij herwerkte samen met Bergman en drie andere gagschrijvers het script om al brainstormend met nog betere grappen voor de dag te komen. Een van de scenaristen was Richard Pryor. Brooks stelde aan Warner Brothers voor om hem ook de hoofdrol te geven, maar dat zag de studio niet zitten omdat ze op de hoogte waren van Pryors mogelijk tegendraadse gedrag als gevolg van zijn veelvuldig drugsgebruik. Waarop Cleavon Little de honneurs mocht waarnemen. Nadat John Wayne het aanbod van Brooks om de rol van de Waco Kid op zich te nemen had afgeslagen en nadat Gig Young forfait moest geven om gezondheidsredenen in de nasleep van een alcoholverslaving, kwam Gene Wilder aan boord als vriendendienst om Brooks te depanneren. In een vroeger stadium had Brooks hem al de rol van de corrupte spoordirecteur aangeboden, maar die had Wilder afgeslagen omdat hij die helemaal niet bij hem vond passen.

Tussen de brede genreparodie door leeft Brooks zich ook uit met een lawine aan slapstickgags en oneliners die in een welhaast non-stoptempo worden afgevuurd. En op een anachronisme op vijfhonderd kijkt Brooks ook niet: het leukst is misschien nog wel de vertolking van Madeline Kahn als Marlene Dietrich-lookalike. Aan het eind gaat Brooks helemaal meta door het alles in de huidige tijd zijn beloop te laten kennen. Een grap die Monty Python een jaar later ook uithaalde in Monty Python And The Holy Grail, maar dan korter en beknopter.

In Amerika waren zo goed als alle televisieversies van Blazing Saddles gecensureerd, vooral op het vlak van de schuttingtaal en dito scheten. De officiële tv-versie bevatte wel een vijftal scènes die niet in de bioscooprelease te zien waren. In 1975 zond CBS de pilootaflevering uit van Black Bart met Louis Gossett Jr. in de hoofdrol. Warner liet nog andere afleveringen opnemen, maar die werden nooit uitgezonden. De overlevering wil dat die serie enkel maar werd opgenomen als pasmunt om eventuele Blazing Saddles sequels op te nemen zonder medewerking van Brooks. Maar Brooks was daar te zeer tegen gekant, zodat Warner die plannen uiteindelijk maar opborg. Uit economisch standpunt was Warners drive om een sequel te draaien zeker te begrijpen: niet alleen nestelde Blazing Saddles zich onmiddellijk in het collectieve bewustzijn, hij kostte ook minder dan drie miljoen en bracht er bijna honderdtwintig op.

Alex De Rouck