And now for something completely different? Niet bij Wes Anderson, die in zijn elfde langspeler precies doet wat hij altijd doet: een unieke wereld scheppen met een bijna autistisch oog voor detail en een ondoorgrondelijke inkadering van personages en situaties. Und jetzt etwas ganz anderes? Eigenlijk toch bij Wes Anderson, want door het unieke karakter van zijn wereldschepping is hetzelfde bij hem eigenlijk toch altijd iets anders. Ingewikkelde kerel, die Wes.

Hetzelfde of anders, vaststaand feit is dat Asteroid City naast een film ook alweer een verfijnd koffietafelboek is waarin je naar hartenlust kan bladeren om je te laten verrassen door de consciëntieuze manier waarop decors, attributen, kleuren en bespiegelingen in elkaar haken. Met Asteroid City mogen Andersongroupies zich eens te meer opmaken voor een zilver bestek vereisend feestmaal, bereid door een chef met een geraffineerde voorliefde voor berekende zelfliefkozing.

Andersons nieuwste tableau vivant heeft genoeg dubbele bodems, bokkensprongen, navelstaarderij en nonsensicale academische beschouwingen in de aanbieding om zowel zijn volgelingen als toevallige passanten een punthoofd te bezorgen. Maar laat zich wars daarvan wel in een triggerende synopsis vatten. De titelstad waarvan sprake is een woestijngehucht waar ooit een meteoriet neerstortte en waar in 1955 op een jaarlijkse conventie een paar jonge nerds in de bloemen worden gezet voor hun wetenschappelijke projecten. Of zoals Anderson de jonge slimmeriken noemt: space cadets en stargazers. En dat tegen de achtergrond van atoomproeven en buitenaardse dreigingen uit het onmetelijke heelal.

En dat zou het kunnen zijn. Maar is het niet. Want Anderson construeert alles als een toneelstuk waarin je ook inkijk krijgt in de productie ervan. Waardoor je acteurs niet alleen ziet als het personage dat ze vertolken, maar ook als acteur zelf. Daarbij soms de vierde muur doorbrekend en de toneelset verlatend. Meta is Anderson hier niet vreemd: bijna een half mirakel dat hij zelf niet in beeld verschijnt om goddevaderachtig nog een extra duidingslaag toe te voegen. Het resultaat is een film die zowel abstract vervreemdend, dijenkletsend grappig als subtiel prikkelend is. En waarvan het verdomd moeilijk is om nu te duiden waar precies hij zich situeert tussen de andere titels op Andersons curriculum.

Visueel is Asteroid City in elk geval te mooi om hem te laag te rangschikken. Het snoepkleurige fiftiesdecor en de zonovergoten miniatuurexpressies en -impressies – grotendeels opgenomen in Spanje in het achter de hoek van Madrid liggende Chinchón – zorgen voor een trompe-l’oeilmix van live action en animatie. Schoon? Schoon. Zelfs als de eigenlijke plot zich verliest in hoogdravende tralalies en tralala’s.

Schoon volk ook op de titelrol, met heel wat Anderson-getrouwen maar ook met nieuw volk. Kijk en u zal onder andere zien: Jason Schwartzman, Scarlett Johansson, Tom Hanks, Jeffrey Wright, Tilda Swinton, Bryan Cranston, Edward Norton, Adrien Brody, Liev Schreiber, Rupert Friend, Maya Hawke, Steve Carell, Matt Dillon, Willem Dafoe, Margot Robbie, Jeff Goldblum en een paar opvallend gecaste tieners en kinderen die later als ze groot zijn allemaal met graagte zullen stoefen dat ze ooit het voorrecht hadden om aan te treden in een film van Wes Anderson. De reden dat Anderson-chouchou Bill Murray niet van de partij is? Het tijdens de opnames in 2021 nog welig tierende coronavirus.

Blijf meer dan ooit zeker zitten tijdens de aftiteling. Want daar krijg je eerst nog een dansende road runner te zien op de tonen van de door de Chas McDevitt Skiffle Group uitgevoerde fluitklassieker Freight Train vooraleer Jarvis Cocker en Richard Hawley Andersons geniepig mantra You Can’t Wake Up If You Don’t Fall Asleep een Leonard Cohenesk slotakkoord meegeven.

Of Asteroid City nu een meesterlijke, matige of mallotige Andersonfilm is … wie wil of zal het zeggen? Voor zover het moet gezegd worden. Net als de tien voorgaande Andersonworpen is Asteroid City een kijkstuk waarbij je ogen, oren en breincellen tekort komt om alle finesses en kronkels te vatten. En daar moet je het maar mee doen. Gewoon op Andersons trein springen dus, en je ziet wel hoe en waar je arriveert. Akke akke tuut.