En Ridley Scott, hij ploegde voort. Begin dit jaar nog liep zijn lege Provence-komedie “A Good Year” voor lege zalen, en enkele maanden later heeft hij zowaar een boxoffice-hit te pakken met de gangsterprent “American Gangster”, gebaseerd op de ‘rise and fall’ van drugdealer Frank Lucas Denzel Washington. Eind jaren zestig is hij nog in dienst van maffiabaas Bumpy Johnson, en wanneer die sterft na een hartaanval, neemt Lucas zijn zaken over. Of beter, hij zorgt voor een nog betere doorstroom van de gegeerde drugs. Waar veel van zijn collega’s het moeten doen met ‘versneden rommel’ importeert hij tijdens de Viëtnamoorlog het echte stuff van bij de GI’s.

De drugs komen Amerika binnen in de lijkkisten van gestorven soldaten. Lucas’ handel is (tegen betaling uiteraard) beschermd door zowat iedereen binnen het NY-politiekorps, waar corruptie en een oogje dichtknijpen de orde van de dag zijn. Niet bij Richie Roberts (Russell Crowe) echter. Hij gaat er prat op om één van de weinige niet corrupte agenten te zijn: zelfs als hij een miljoen dollar in een autokoffer vindt, brengt hij dat netjes naar de verloren voorwerpen. Aanvankelijk is Roberts niet op de hoogte van ‘the new black kid in town’, maar na verloop van tijd krijgt Roberts weet van Lucas lucratieve en perfide handel. Hij neemt zich voor om de man kost wat kost te klissen…

“American Gangster” is gebaseerd op ware feiten (zowel Lucas als Roberts waren op de set aanwezig als adviseurs) en Ridley Scott steekt heel wat tijd in de reconstructie van de jaren ’70. Heil aan de bakkebaarden. Verhaaltechnisch speelt de film regelmatig leentjebuur bij “The Godfather”. Lucas verbindt zijn smokkel- en deallot aan dat van zijn familie, maar Scott besteedt heel wat minder tijd aan die familiecomplicaties dan Coppola dat destijds deed. De cineast pleegt echter geregeld huisvredebreuk bij Sidney Lumets “Serpico” en “Prince Of The City” die allebei focusten op de corruptie in het politieapparaat. Scott filmt het verhaal van Lucas en Roberts parallel aan elkaar, en het duurt nogal een tijd vooraleer beide verhaallijnen samenkomen, en vooraleer Lucas en Roberts elkaar daadwerkelijk ontmoeten. In het corruptieluik van het verhaal is ook een sterke bijrol weggelegd voor Josh Brolin, die elke maand smeergeld eist van Lucas, maar die als eerste afbetaling op Thanksgiving een exploderende kalkoen krijgt.

Scott doet hard zijn best om “American Gangster” epische waarde mee te geven, maar daar slaagt hij niet in. Geen gebrek aan geslaagde scènes, maar narratief loopt het één en ander spaak. Lucas en Roberts worden nooit echt diepgaand uitgetekend, en hun uiteindelijke confrontatie is een afknapper. De film bulkt ook uit van personages die komen en gaan, en heel wat scènes zien er nogal kortgeknipt uit. Eén voorbeeld: er is een scène waarin Lucas één van zijn broers een paar ferme motten geeft. De scène wordt in het midden van de actie afgebroken, de broer verdwijnt uit beeld en een kwartier is hij er plots terug. Ook de verhaallijn met Roberts ontsnapt niet aan de hak en de tak: het feit dat hij van zijn vrouw scheidt en het hoederecht over zijn zoon verliest is niets meer dan een voetnoot in een verhaal met heel veel plot. Dat de film het meer moet hebben van scènes die afzonderlijk vaak scoren, maar het verhaal niet echt dramatisch stuwen, wreekt zich na verloop van tijd wel, zeker in een film die twee uur en een half duurt. Bovendien zijn zowel Crowe als Washington al beter geweest: Crowe is meer een mietje dan een untouchable, en Washingtons woedebui na de aanslag op zijn vrouw is ook niet meteen een kanshebber op de Tony Montana award.

“American Gangster” is interessant en boeiend, maar is tegelijkertijd ook een gemiste kans om een genreklassieker af te leveren. Het heeft meer weg van een goede blauwdruk waarvan de laatste schaaf- en correctieronde is weggevallen. Kortom, “American Gangster” brengt je helaas niet echt aan de kook. Toch zeker niet de volledige film lang.