Richard Brooks studeerde aan de Temple University in Philadelphia. Aanvankelijk werkte hij als sportverslaggever voor Record in Philadelphia, daarna ging hij schrijven voor de radio maar presenteerde ook de programma’s in kwestie. Daarnaast was hij te horen als commentator bij NBC in New York.

Toen hij in 1941 verhuisde naar Los Angeles bleef hij schrijven voor de radio maar een jaar later verleende hij zijn medewerking aan het schrijven van filmscenario’s voor minder gekende Hollywood-films. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende hij het vaderland bij de Marine. Toen de oorlog voorbij was schreef hij zijn eerste roman (The Brick Foxhole), in 1947 verfilmd onder de titel Crossfire. Het originele verhaal werd flink aangepast voor de filmversie. Wat aanvankelijk een thriller met heel specifieke standpunten rond homoseksuelen was werd een thriller die eigenlijk een aanklacht was tegen het antisemitisme. Hij keerde hierna terug naar het schrijven van scenario’s waaronder dat van The Killers (1946) en Key Largo (1948). En hij schreef nog twee boeken: Boiling Point (1948) en The Producer, één van de beste romans over Hollywood ooit geschreven.

In 1950 volgde dan Crisis, een trage, wat langdradige politieke thriller die ook, dank zij de steun van Cary Grant, de eerste langspeelfilm was die Brooks regisseerde. De films uit het begin van zijn carrière waren niet altijd van een hoog niveau. Daar was Deadline U.S.A. met Humphrey Bogart een uitzondering op. In dit sterke drama stond de strijd die een krant voert tegen de plaatselijke maffia centraal.

The Blackboard Jungle (1955) werd voor Brooks een hoogtepunt. Dit sterke drama ging over het geweld waar de Amerikaanse scholen mee te maken krijgen. Toen al, jawel. Het zorgde er meteen voor dat de filmmaker vanaf dan deel uitmaakte van een beperkt groepje van succesvolle Amerikaanse regisseurs.

Bij het schrijven van scenario’s koos hij er meestal voor om bestaande teksten en verhalen van zowel toneel als boeken te herschrijven.

In de jaren ’50 en begin de jaren ’60 maakte hij de meeste van zijn films voor MGM tot hij er in 1965 voor koos om onafhankelijk filmproducent te worden.

In 1960 trouwde hij met actrice Jean Simmons.